Các thiết kế này trông như thể đến từ một thế giới tương lai – độc đáo, không tuân theo bất kỳ khuôn mẫu nào, và không ai có thể hiểu nổi cách thức chúng vận hành.

Trong một bước tiến đột phá ấn tượng, các nhà khoa học đã chứng minh rằng AI có thể tạo ra các vi mạch không dây phức tạp chỉ trong vài giờ – một công việc mà con người phải mất cả tuần mới hoàn thành. Điều đặc biệt là các thiết kế này không giống bất cứ thứ gì mà các kỹ sư từng thấy trước đó, và ngay cả các chuyên gia cũng không thể giải thích rõ ràng cách thức hoạt động của chúng.
Nghiên cứu được công bố vào ngày 30/12/2024 trên tạp chí Nature Communications, tập trung vào các con chip sóng millimeter (mm-Wave), thành phần quan trọng trong công nghệ 5G. Đây cũng là loại chip khiến các nhà sản xuất đau đầu bởi yêu cầu khắt khe về hiệu suất và kích thước siêu nhỏ.

AI xem thiết kế chip như một hệ thống hoàn chỉnh thay vì chỉ là một tập hợp các bộ phận riêng biệt.
Khi AI phá bỏ mọi giới hạn mà con người đã đặt ra
Thông thường, các kỹ sư thiết kế chip theo phương pháp truyền thống: sử dụng các khuôn mẫu có sẵn, thực hiện điều chỉnh dần dần qua thử nghiệm và tối ưu hóa. Tuy nhiên, phương pháp này có một hạn chế lớn: khi các mạch ngày càng phức tạp, ngay cả những chuyên gia xuất sắc cũng không thể hiểu hết tất cả các yếu tố bên trong chúng.
Lần này, nhóm nghiên cứu tại Princeton Engineering và Viện Công nghệ Ấn Độ đã quyết định để AI 'tự sáng tạo' theo một phương pháp hoàn toàn mới. Thay vì dựa vào các thiết kế cũ, AI sử dụng học sâu (deep learning) để tự suy luận từ đầu, chỉ cần biết đầu ra mong muốn và tìm cách thiết kế đầu vào phù hợp.
Và kết quả là gì? Những thiết kế này trông như thể đến từ một tương lai xa xôi – kỳ lạ, không theo bất kỳ khuôn mẫu nào, và không ai có thể lý giải được cách chúng vận hành. Tuy nhiên, khi những con chip này được sản xuất, chúng đạt hiệu suất vượt trội hơn mọi thiết kế truyền thống!
Dù kết quả gây kinh ngạc, giáo sư Kaushik Sengupta – trưởng nhóm nghiên cứu – cho rằng AI vẫn chưa thể thay thế hoàn toàn con người. Lý do là không phải thiết kế nào mà AI tạo ra cũng hoạt động. Một số thiết kế có sai sót, tương tự như khi AI tạo ra hình ảnh hoặc văn bản 'ảo giác' không đúng thực tế.
"Điều quan trọng không phải là loại bỏ các kỹ sư thiết kế chip," Sengupta chia sẻ. "Mà là tận dụng công cụ mới này để nâng cao năng suất và khả năng sáng tạo."
Điều thú vị nhất là AI không chỉ giúp rút ngắn thời gian thiết kế mà còn mở ra những khả năng hoàn toàn mới. Các con chip có thể được tối ưu hóa cho nhiều mục tiêu khác nhau như tiết kiệm năng lượng, tăng hiệu suất hoặc mở rộng dải tần số.
Trong bối cảnh nhu cầu thu nhỏ vi mạch ngày càng gia tăng, nghiên cứu này có thể thay đổi hoàn toàn cách chúng ta thiết kế và sản xuất chip trong tương lai. Nếu AI có thể tạo ra chip mà con người không thể hiểu nhưng vẫn hoạt động hoàn hảo, điều gì sẽ xảy ra tiếp theo?
Theo Sengupta, đây chỉ là khởi đầu. "Chúng ta mới chỉ thấy phần nổi của tảng băng trôi về những gì AI có thể làm trong ngành thiết kế điện tử."