Cách bài trí bàn thờ gia tiên hợp phong thủy, đem lại tài lộc dồi dào

Một không gian thờ cúng được sắp xếp chuẩn phong thủy sẽ mang đến sự cân bằng về tâm linh và sinh khí, hỗ trợ gia chủ trong công việc và cuộc sống. Bài viết sau đây của Mytour sẽ hướng dẫn chi tiết cách bố trí bàn thờ gia tiên sao cho vừa trang nghiêm vừa hợp phong thủy.

I. Hướng dẫn chi tiết cách bố trí bàn thờ gia tiên đúng chuẩn phong thủy

Bàn thờ gia tiên là nơi linh thiêng biểu tượng cho lòng thành kính của con cháu đối với ông bà tổ tiên. Việc sắp xếp bàn thờ đúng phong thủy không chỉ giữ gìn sự trang nghiêm mà còn giúp cân bằng năng lượng, thu hút vượng khí cho cả gia đình. Dưới đây là những nguyên tắc cơ bản khi bài trí bàn thờ gia tiên mà gia chủ cần lưu ý.

1. Vị trí đặt bàn thờ

Bàn thờ gia tiên nên được đặt ở không gian riêng biệt, yên tĩnh, tránh xa khu vực sinh hoạt chung như bếp, nhà vệ sinh hay những nơi ồn ào. Phía sau bàn thờ cần có bức tường vững chắc, không nên đặt gần cửa sổ hoặc tường kính để đảm bảo sự ổn định và trang trọng.

Hướng bàn thờ cần lựa chọn theo mệnh tốt của gia chủ, tránh những hướng xấu như Ngũ quỷ. Màu sắc chủ đạo trong khu vực thờ cúng nên mang vẻ trầm ấm, trang nghiêm như màu gỗ, nâu, vàng kem hoặc sắc màu truyền thống từ các vật phẩm thờ như hoành phi, câu đối sơn son thếp vàng.

2. Khám thờ, ngai thờ

Khám thờ hay ngai thờ là nơi đặt bài vị tổ tiên, biểu tượng cho sự hiện diện linh thiêng của ông bà, cha mẹ đã khuất. Những vật phẩm này thường được đặt ở vị trí trung tâm, cao nhất và sát tường trên bàn thờ. Việc bố trí khám hoặc ngai thờ vừa thể hiện lòng thành kính tối đa, vừa tạo nên sự cân đối và trang nghiêm cho tổng thể bàn thờ.

3. Cách bố trí bát hương

Bát hương là vật linh thiêng nhất trên bàn thờ, nối liền thế giới âm dương. Nên đặt bát hương sát tường, ở vị trí chính giữa bàn thờ để tiện việc thắp hương và giữ sự ổn định lâu dài.

Nếu thờ ba bát hương, bát ở giữa sẽ lớn nhất và đặt ở vị trí cao nhất, hai bát bên nhỏ hơn, đặt đối xứng và thấp hơn. Lưu ý không nên di chuyển hay thay đổi vị trí bát hương sau khi đã an vị, và số lượng bát hương nên là số lẻ như 1, 3 hoặc 5.

4. Bố trí ảnh thờ

Ảnh thờ được đặt ngay phía sau bát hương, theo quy tắc “nam tả – nữ hữu” (nam bên trái, nữ bên phải khi nhìn vào). Nếu thờ nhiều thế hệ, ảnh của người lớn tuổi hơn hoặc mất trước sẽ được đặt phía trên và phía sau, thể hiện sự tôn kính và trật tự trong thờ cúng.

5. Cách bố trí đèn

Đèn trên bàn thờ gồm hai loại chính: đèn Thái Cực và đèn Lưỡng Nghi. Đèn Thái Cực được đặt ở giữa, dưới chân khám thờ, tỏa ánh sáng đỏ hoặc vàng nhẹ, biểu tượng cho sự dẫn lối tâm linh và cần được thắp sáng liên tục. Đèn Lưỡng Nghi được đặt hai bên bàn thờ, tượng trưng cho mặt trời bên trái và mặt trăng bên phải.

6. Đặt bộ đỉnh hương

Bộ đỉnh hương thường bao gồm lư hương lớn đặt chính giữa phía sau bát hương, hai bên có đôi chân đèn hoặc đôi hạc chầu. Đây là vật dụng quan trọng trong các dịp lễ để đốt trầm, giúp thanh tịnh không gian và tăng thêm vẻ trang nghiêm. Dù không bắt buộc, nhưng bộ đỉnh hương làm cho bàn thờ trở nên trang trọng hơn.

7. Bố trí chén nước

Chén nước hay chén thờ biểu tượng cho sự thanh khiết và lòng thành kính của con cháu đối với tổ tiên. Chén thường được sắp xếp theo số lẻ, phổ biến nhất là 3 hoặc 5, đặt thành hàng ngang ngay trước bát hương. Nước trong chén cần được thay mới thường xuyên, đặc biệt vào những ngày rằm, mùng một, lễ Tết hoặc giỗ chạp để duy trì không gian thờ luôn sạch sẽ, trang nghiêm.

8. Cách đặt lọ hoa và mâm quả

Theo phong thủy truyền thống, lọ hoa đặt bên tay trái và mâm quả đặt bên tay phải bàn thờ (theo hướng nhìn từ ngoài vào), gọi là “Đông bình – Tây quả.” Hoa thờ thường là hoa tươi có mùi nhẹ nhàng như hoa huệ, hoa sen, hoa cúc... Trái cây phải sạch sẽ, tươi mới và sắp xếp ngăn nắp. Bố trí này vừa đẹp mắt, vừa thể hiện sự thành kính và chu đáo trong việc thờ cúng.

9. Cách bố trí hoành phi – câu đối

Trên bàn thờ gia tiên, thường có hai loại hoành phi gồm: Cuốn thư khắc chữ “Đức Lưu Quang” mang ý nghĩa “Đức độ sáng mãi muôn đời” và Đại tự với nội dung “Tích Thiện Dư Khánh”, ngụ ý “Gieo điều lành, gặt phúc dày”. Hai bên hoành phi thường ghi tên người lập và năm dựng, thể hiện sự thành kính và biết ơn sâu sắc với tổ tiên. Đây là những vật phẩm trang nghiêm được đặt phía trên bàn thờ.

II. Hình ảnh bố trí bàn thờ gia tiên chuẩn xác

Dưới đây là một số hình ảnh minh họa cách sắp xếp bàn thờ gia tiên theo đúng phong thủy, giúp gia chủ tham khảo để tạo nên không gian thờ cúng trang nghiêm và hài hòa.

III. Hướng đặt bàn thờ tổ tiên theo tuổi

Theo phong thủy, bàn thờ mang yếu tố âm nên cần đặt tại hướng có dương khí để cân bằng âm dương, thu hút sinh khí và mang lại vận may cho gia chủ. Khi lựa chọn hướng bàn thờ theo tuổi, nên ưu tiên các hướng tốt trong Bát trạch gồm:

• Sinh Khí: Thu hút tài lộc, công danh và may mắn.
• Thiên Y: Bảo vệ sức khỏe, giúp gia đình tránh được bệnh tật.
• Diên Niên: Tăng cường mối quan hệ, giữ gìn hòa thuận, hạnh phúc gia đình.
• Phục Vị: Mang lại sự bình an, hỗ trợ trong học tập và thi cử.

Sau đây là bảng tổng hợp các hướng đặt bàn thờ tổ tiên phù hợp với từng tuổi cụ thể:

IV. Những điều kiêng kỵ khi bố trí bàn thờ tổ tiên

Việc bố trí bàn thờ gia tiên đúng chuẩn không chỉ giữ được sự trang nghiêm mà còn phải đảm bảo phong thủy tốt để không ảnh hưởng xấu đến vận khí của gia đình. Dưới đây là những điều cấm kỵ quan trọng khi đặt bàn thờ tổ tiên mà gia chủ cần đặc biệt lưu ý để tránh phạm phải:

• Vị trí đặt bàn thờ: Một số nguyên tắc cần ghi nhớ nhằm thu hút vượng khí và nguồn năng lượng tích cực:
  • Ưu tiên không gian yên tĩnh, trang nghiêm, thể hiện sự tôn kính đối với tổ tiên và hỗ trợ tài lộc, may mắn cho gia đình.
  • Tránh đặt bàn thờ đối diện nhà vệ sinh, bếp hoặc giường ngủ của vợ chồng vì dễ làm nhiễu loạn năng lượng thờ cúng.
  • Nên đặt bàn thờ dựa lưng vào tường hoặc vách ngăn chắc chắn, tránh vị trí trống trải, không cân xứng trong ngôi nhà.

• Thời điểm lập bàn thờ: Việc lập bàn thờ thường diễn ra vào ngày nhập trạch, đồng thời cần chú ý chọn thời điểm có sao Bát Bạch nhằm hóa giải sát khí và thu hút tài lộc. Thêm vào đó, thời gian này cũng cần hợp tuổi gia chủ để đảm bảo phong thủy hài hòa.
• Người lập bàn thờ: Khi thực hiện nghi lễ lập bàn thờ, phụ nữ mang thai không nên trực tiếp chạm vào bàn thờ hoặc vật phẩm thờ cúng. Nghi lễ nên do chính gia chủ thực hiện nhằm thể hiện lòng thành kính và tôn trọng tổ tiên.

• Cách sắp xếp vật phẩm trên bàn thờ: Không nên để những vật dụng không liên quan như giấy công đức hay đồ trang trí không phù hợp lên bàn thờ. Cần tách biệt rõ ràng bàn thờ tổ tiên với bàn thờ Phật, Mẫu; bàn thờ tổ tiên nên đặt thấp hơn và không đặt chung với bàn thờ Phật.
• Đồ lễ trên bàn thờ: Các vật phẩm không thể thiếu gồm hoa tươi, hương thắp, nước sạch và hoa quả tươi. Tuyệt đối không dùng hoa quả giả hoặc đồ nhựa. Sau cúng, lễ vật cần được thu dọn ngay, đặc biệt không để lại lễ mặn hay tiền mặt lâu trên bàn thờ.

• Nguyên tắc ánh sáng: Phòng thờ cần có ánh sáng vừa đủ để tạo cảm giác ấm cúng và trang nghiêm. Thay vì dùng đèn chùm lớn làm mất cân đối, nên chọn đèn treo nhỏ hoặc ánh sáng nhẹ nhàng, hòa hợp với không gian. Đặc biệt, ánh sáng không nên chiếu thẳng vào người khi làm lễ để giữ sự tôn kính và trang trọng.