Một phương pháp mới sử dụng các mẫu mưa đá thật cùng với công nghệ quét CT đã giúp các nhà khoa học hiểu rõ hơn về quá trình phát triển của những cục mưa đá khổng lồ này.
Vào ngày 14 tháng 4 năm 1986, huyện Gopalganj ở Bangladesh đã chứng kiến một trong những trận mưa đá lịch sử, khiến 92 người thiệt mạng. Theo Tổ chức Khí tượng Thế giới (WMO), những viên băng khổng lồ nặng đến 1,02 kg (2,2 pound) đã xác lập một kỷ lục buồn trong lịch sử.
Ba thập kỷ sau, khi biến đổi khí hậu khiến các hiện tượng thời tiết cực đoan gia tăng, mưa đá khổng lồ vẫn tiếp tục xảy ra. Mới đây, một nghiên cứu đã tập trung vào trận bão mưa đá kinh hoàng ở Catalonia, Tây Ban Nha, vào năm 2022, để tìm hiểu quá trình hình thành và phát triển của những quả cầu băng khổng lồ.

Bão mưa đá Catalonia 2022: Những manh mối từ các mẫu băng khổng lồ
Trận bão mưa đá ở Catalonia năm 2022 đã để lại những mẫu mưa đá với kích thước đáng kinh ngạc, trong đó có viên băng có đường kính lên đến 12 cm (4,7 inch). Điều đặc biệt là nhiều cư dân địa phương đã bảo quản những mẫu băng này trong tủ đông, tạo cơ hội nghiên cứu quý giá cho các nhà khoa học.
Nhóm nghiên cứu từ Đại học Barcelona, dưới sự dẫn dắt của giáo sư Xavier Úbeda, đã sử dụng công nghệ chụp cắt lớp vi tính (CT) để thu được hình ảnh chi tiết về cấu trúc bên trong của mưa đá mà không cần phá hủy các mẫu băng này.
“Phương pháp này cung cấp thông tin chi tiết về các lớp bên trong, giúp chúng tôi theo dõi quá trình phát triển của mưa đá,” giáo sư Úbeda cho biết.

Khám phá cấu trúc bên trong của mưa đá
Kết quả chụp cắt lớp CT cho thấy, ngay cả những viên mưa đá hình cầu hoàn hảo cũng có cấu trúc phức tạp, với các lớp phát triển không đồng đều. Lõi bên trong, hay còn gọi là phôi thai, thường lệch khỏi trung tâm và nằm ở một bên. Điều này phản ánh quá trình hình thành mưa đá dưới ảnh hưởng của nhiều yếu tố khí quyển khác nhau.
“Phương pháp này giúp chúng tôi phân tích mật độ và cấu trúc các lớp băng, mở ra cái nhìn sâu sắc về các giai đoạn phát triển của mưa đá,” đồng tác giả, giáo sư Javier Martin-Vide, chia sẻ thêm.
Bước tiến quan trọng trong dự báo thời tiết cực đoan
Nghiên cứu đã chứng minh hiệu quả của phương pháp không xâm lấn trong việc phân tích cấu trúc mưa đá, mở ra cơ hội cải thiện dự báo các hiện tượng thời tiết nguy hiểm.
“Đây là lần đầu tiên chúng tôi có thể quan sát toàn bộ cấu trúc bên trong của mưa đá. Kỹ thuật này có thể giúp chúng tôi dự đoán chính xác hơn thời gian và địa điểm xảy ra các cơn bão nguy hiểm,” Carme Farnell Barqué, nhà nghiên cứu tại Dịch vụ Khí tượng Catalonia, nhận xét.

Biến đổi khí hậu và tương lai của mưa đá
Biến đổi khí hậu đang gia tăng tần suất và mức độ nghiêm trọng của các hiện tượng thời tiết cực đoan, trong đó có mưa đá. Những phát hiện mới từ nghiên cứu này không chỉ cung cấp cái nhìn sâu sắc về sự hình thành của mưa đá khổng lồ mà còn mở ra hi vọng cho việc cải thiện khả năng ứng phó với các thách thức thiên nhiên trong tương lai.
Nghiên cứu này đã được công bố trên tạp chí Frontiers in Environmental Science , đánh dấu bước tiến quan trọng trong ngành khí tượng học. Từ bài học đau thương của trận mưa đá năm 1986 tại Bangladesh đến thành tựu nghiên cứu gần đây tại Tây Ban Nha năm 2022, con người đang nỗ lực không ngừng để hiểu rõ và thích ứng với những biến động khắc nghiệt của thiên nhiên.
