EQ là gì và tại sao nó lại trở nên quan trọng trong cả công việc lẫn cuộc sống? Bên cạnh IQ, trí tuệ cảm xúc (EQ) đóng vai trò then chốt trong giao tiếp, quản lý cảm xúc và việc ra quyết định. Hãy cùng Mytour tìm hiểu khái niệm về EQ, so sánh với IQ, và thực hiện bài test EQ để kiểm tra khả năng cảm xúc của bạn!
Chỉ số EQ là gì? Chỉ số IQ là gì?
Khám phá về EQ
EQ (Emotional Quotient) là chỉ số đo lường trí tuệ cảm xúc, phản ánh khả năng nhận diện và kiểm soát cảm xúc của bản thân, cũng như hiểu và đồng cảm với người khác. Đây là yếu tố quan trọng quyết định cách một người ứng xử trong các tình huống và xây dựng các mối quan hệ xã hội.
Những người sở hữu EQ cao thường có khả năng kiềm chế cảm xúc, giữ được sự bình tĩnh trong những tình huống căng thẳng. Họ cũng dễ dàng thấu hiểu và chia sẻ cảm xúc với người khác, từ đó xây dựng được các mối quan hệ lâu dài và bền vững.
Khác với IQ, EQ tác động sâu sắc đến sự thành công trong các mối quan hệ xã hội. Những người có EQ cao thường có lối sống tích cực, sức khỏe tinh thần tốt và đưa ra quyết định sáng suốt, giúp họ đạt được thành công lâu dài trong sự nghiệp và cuộc sống.
Khám phá về IQ
IQ (Intelligence Quotient) là chỉ số đánh giá mức độ thông minh của con người. Nó phản ánh khả năng tư duy logic, phân tích và giải quyết các vấn đề. Những người có IQ cao thường nhanh nhạy, có phản ứng tốt và khả năng xử lý thông tin vượt trội so với người khác.
Chỉ số IQ của người bình thường thường dao động trong khoảng từ 85 – 115. Những người có IQ cao hơn sẽ có khả năng tư duy logic vượt trội, giúp họ dễ dàng giải quyết những vấn đề phức tạp, mang lại nhiều cơ hội thành công trong học tập và công việc.
Tuy nhiên, một số người có IQ cao có thể trở nên tự mãn và khó hòa nhập với người khác vì cảm giác vượt trội. Điều này có thể dẫn đến những khó khăn trong việc xây dựng các mối quan hệ xã hội.

EQ thấp là gì? EQ bao nhiêu là đủ cao?
Những người có EQ thấp thường gặp khó khăn trong việc nhận thức và điều khiển cảm xúc của mình. Họ dễ dàng có những phản ứng bốc đồng, thiếu sự linh hoạt trong giao tiếp và ít hiểu được cảm xúc của người khác. Điều này có thể gây khó khăn trong các mối quan hệ cá nhân và công việc do thiếu sự đồng cảm và khả năng giải quyết tình huống một cách khéo léo.
Chỉ số EQ có nhiều mức độ khác nhau, phản ánh khả năng điều chỉnh cảm xúc và khả năng tương tác xã hội của mỗi người. Dưới đây là cách phân loại EQ theo các thang điểm phổ biến:
- 86 – 115 điểm: Mức trung bình, chiếm phần lớn dân số thế giới.
- 115 – 131 điểm: Mức cao, chỉ khoảng 15% dân số sở hữu.
- Trên 131 điểm: Mức cực kỳ cao, rất hiếm, chỉ có khoảng 2% dân số đạt được.
EQ và IQ, cái nào quan trọng hơn?
EQ và IQ là hai chỉ số quan trọng, phản ánh trí tuệ cảm xúc và khả năng tư duy logic của con người. Vậy sự khác biệt giữa chúng là gì? Hãy cùng phân tích kỹ hơn về từng chỉ số để hiểu rõ hơn về tầm quan trọng của mỗi yếu tố.
Những người có chỉ số IQ cao
IQ đo lường khả năng tư duy logic, trí thông minh và khả năng ghi nhớ. Những người có IQ cao tiếp thu nhanh chóng, sáng tạo và phù hợp với các lĩnh vực như khoa học, toán học, kỹ thuật, y học,… Tuy nhiên, họ thường quá tập trung vào công việc, dễ tự tin thái quá và có thể khó hòa đồng với người khác.
Những người có chỉ số EQ cao
EQ thể hiện khả năng điều chỉnh cảm xúc và sự hiểu biết đối với người khác. Những người có EQ cao thường lạc quan, chịu đựng áp lực tốt, giàu cảm xúc và dễ dàng thành công trong xã hội. Họ phù hợp với những công việc như nhà văn, bác sĩ tâm lý, quản lý nhân sự, lãnh đạo,… Với khả năng giao tiếp xuất sắc, họ được nhiều người yêu quý và tôn trọng.
So sánh giữa IQ và EQ
IQ và EQ đều là yếu tố quan trọng trong cuộc sống. Theo các chuyên gia, IQ chỉ đóng góp 20% trong quyết định thành công, trong khi EQ ảnh hưởng đến 80% mức độ hạnh phúc và thành công của một người.
IQ giúp phát triển khả năng tư duy logic và tính toán chính xác, trong khi EQ hỗ trợ kiểm soát cảm xúc, duy trì sự điềm tĩnh và ra quyết định sáng suốt. Vì vậy, việc cân bằng IQ và EQ sẽ giúp mỗi người khai thác tối đa tiềm năng của mình trong mọi tình huống.

Bài kiểm tra EQ phổ biến hiện nay
Không chỉ có IQ, EQ cũng có những bài kiểm tra giúp đánh giá chỉ số trí tuệ cảm xúc của mỗi người. Các bài kiểm tra này thường được thiết kế dưới dạng bảng khảo sát, trong đó người tham gia chọn lựa mức độ phù hợp nhất với bản thân.
Hiện nay, một trong những bài kiểm tra EQ phổ biến nhất là Emotional Intelligence Questionnaire (EI), được xây dựng dựa trên lý thuyết của Tiến sĩ Daniel Goleman. Bài kiểm tra này bao gồm 50 câu hỏi trắc nghiệm, với mỗi câu hỏi có 5 mức độ trả lời từ Hoàn toàn không đồng ý đến Hoàn toàn đồng ý, với điểm số từ 1 đến 5.
Ví dụ:
Câu 1 – Tôi nhận diện được ngay khi mình mất bình tĩnh.
– Hoàn toàn không đồng ý
– Không đồng ý chút nào
– Trung lập, không có ý kiến rõ ràng
– Đồng ý một phần
– Hoàn toàn đồng ý với ý kiến này
Sau khi hoàn thành bài kiểm tra, bạn có thể tự tính tổng điểm để xác định những điểm mạnh và điểm yếu trong trí tuệ cảm xúc (EQ) của bản thân.

Các yếu tố để đánh giá chỉ số EQ
Nhận thức
Nhận thức phản ánh mức độ hiểu biết về bản thân. Khi ta nhận diện được cảm xúc của chính mình, việc kiểm soát và điều chỉnh chúng sẽ trở nên dễ dàng và hiệu quả hơn. Hơn nữa, khả năng này còn giúp ta đánh giá mức độ hiểu biết về sở thích và cảm giác của mình, đồng thời củng cố sự tự tin và khả năng nhận diện cảm xúc cá nhân.
Kiểm soát cảm xúc
Sau khi nhận thức được cảm xúc, bước tiếp theo là học cách kiểm soát chúng một cách hợp lý. Việc điều chỉnh cảm xúc giúp duy trì sự ổn định, phát huy các cảm xúc tích cực và giảm thiểu ảnh hưởng tiêu cực. Biết cách kiểm soát cảm xúc sẽ giúp bạn đưa ra quyết định sáng suốt và giải quyết vấn đề hiệu quả hơn.
Xây dựng mục tiêu
Người có EQ cao luôn xác định mục tiêu cụ thể và kiên quyết theo đuổi chúng. Việc xây dựng mục tiêu giúp duy trì tinh thần lạc quan, đưa ra những quyết định sáng suốt và bền bỉ tiến về phía thành công.
Cảm thông
Cảm thông là khả năng hiểu và chia sẻ cảm xúc của người khác. Điều này giúp chúng ta dễ dàng đánh giá, nhận xét và hiểu rõ tâm lý của đối phương, từ đó tạo dựng những mối quan hệ tốt đẹp và nâng cao khả năng đạt được thành công.
Quản lý quan hệ xã hội
Người sở hữu EQ cao thường rất tài năng trong việc duy trì và phát triển các mối quan hệ xã hội. Họ có thái độ ứng xử hòa nhã, khả năng tạo động lực và truyền cảm hứng cho những người xung quanh, góp phần xây dựng một môi trường làm việc và cuộc sống tích cực.
Dấu hiệu nhận biết người có chỉ số EQ cao
Nghiền ngẫm cảm xúc
Những người có EQ cao luôn chú trọng đến cảm xúc của chính mình và của người khác. Họ thường xuyên đặt câu hỏi về cảm xúc trong các tình huống khác nhau để hiểu rõ hơn cách mà cảm xúc tác động đến hành vi của con người.
Biết dừng đúng lúc
Trước khi đưa ra bất kỳ quyết định hay hành động nào, người có EQ cao luôn dành thời gian để suy nghĩ thấu đáo thay vì phản ứng ngay lập tức theo cảm xúc. Điều này giúp họ tránh được những quyết định vội vàng hoặc thiếu sự cân nhắc.
Kiểm soát suy nghĩ
Mỗi người đều có cả suy nghĩ tích cực và tiêu cực, nhưng người có EQ cao biết cách kiểm soát chúng. Họ luôn nỗ lực để hướng suy nghĩ của mình theo hướng tích cực, từ đó duy trì được sự ổn định và cân bằng trong cảm xúc.
Học từ chỉ trích
Người có EQ cao không né tránh chỉ trích mà xem đó là cơ hội để hoàn thiện bản thân. Thay vì đáp trả tiêu cực, họ tự đặt câu hỏi: “Làm thế nào để mình trở nên tốt hơn?” và sử dụng những phản hồi đó để cải thiện chính mình.
Chân thực
Họ luôn sống trung thực với bản thân và chỉ chia sẻ những quan điểm cá nhân với những người thực sự quan trọng. Họ không cố gắng làm hài lòng tất cả mọi người mà thay vào đó, tập trung vào các giá trị và nguyên tắc sống của chính mình.
Đồng cảm
Họ có khả năng đặt mình vào vị trí của người khác để hiểu rõ cảm xúc, khó khăn hoặc niềm vui mà người đó đang trải qua. Nhờ vậy, họ có thể xây dựng những mối quan hệ chất lượng và gần gũi hơn.

Khen ngợi
Người có EQ cao không chỉ trích mà luôn tìm thấy điểm mạnh ở người khác. Họ đưa ra những lời khen chân thành, giúp người xung quanh cảm thấy tự tin và có động lực để tiến bộ hơn.
Góp ý hữu ích
Họ không làm giảm giá trị người khác mà luôn sử dụng những lời lẽ mang tính xây dựng. Khi đưa ra góp ý, họ tập trung vào giải pháp và hướng đi phát triển thay vì chỉ trích những sai sót.
Xin lỗi khi cần
Người có EQ cao không ngần ngại nhận lỗi và xin lỗi khi cần. Họ hiểu rằng lời xin lỗi không làm giảm đi giá trị của bản thân mà lại giúp duy trì mối quan hệ bền chặt hơn.
Tha thứ
Dù phải đối mặt với những điều không vui, họ không để cảm xúc tiêu cực chiếm lĩnh. Họ có thể cảm thấy buồn bã hay tức giận nhưng nhanh chóng vượt qua để hướng về những điều tích cực.
Giữ lời hứa
Người có EQ cao luôn nhận trách nhiệm về những gì mình nói. Họ giữ vững lời hứa, dù là điều nhỏ nhất, để trở thành người đáng tin cậy trong mắt người khác.
Giúp đỡ
Họ coi việc hỗ trợ người khác là một điều tự nhiên và là trách nhiệm của bản thân. Điều này không chỉ mang lại niềm vui mà còn góp phần xây dựng những mối quan hệ vững bền.
Bảo vệ bản thân khỏi tiêu cực
Họ không để cảm xúc tiêu cực chi phối mà luôn tìm ra khía cạnh tích cực trong mọi tình huống. Nhờ vậy, họ có thể giữ vững tinh thần và duy trì sự ổn định.
Hiểu rõ điểm mạnh yếu
Họ nhận thức rõ điểm mạnh để phát huy và biết được những điểm yếu cần khắc phục. Điều này giúp họ tiến bộ toàn diện và xây dựng kế hoạch phát triển bản thân một cách hiệu quả.
Tự động viên
Dù đối mặt với thử thách, người có EQ cao không dễ dàng từ bỏ. Họ biết cách khích lệ bản thân, coi khó khăn là cơ hội để tôi luyện và trưởng thành, từ đó trở nên kiên cường hơn.

Cách cải thiện chỉ số EQ
Khi đã hiểu EQ là gì, bạn có thể cải thiện trí tuệ cảm xúc của mình bằng các phương pháp sau:
- Tự nhận thức: Nhận diện và hiểu rõ cảm xúc của bản thân cùng với ảnh hưởng của chúng đến hành động và quyết định của mình.
- Kiểm soát cảm xúc: Điều chỉnh cách phản ứng khi gặp căng thẳng thông qua thở đều, tập trung vào giải pháp và giảm stress một cách lành mạnh.
- Phát triển đồng cảm: Thấu hiểu cảm xúc của người khác và nuôi dưỡng sự đồng cảm để cải thiện các mối quan hệ cá nhân.
- Giao tiếp hiệu quả: Lắng nghe một cách tích cực, thể hiện sự tôn trọng và quan tâm, đồng thời đưa ra phản hồi mang tính xây dựng.
- Rèn luyện kỹ năng xã hội: Tích cực tham gia vào các hoạt động xã hội, học hỏi và rèn luyện các kỹ năng thuyết phục, đàm phán và giải quyết mâu thuẫn.
- Học hỏi liên tục: Duy trì tinh thần cầu tiến, không ngừng phát triển bản thân và hiểu người khác để có thể đưa ra quyết định chính xác hơn.
Các chỉ số quan trọng khác
Ngoài IQ (trí thông minh) và EQ (trí tuệ cảm xúc), còn có 6 chỉ số quan trọng khác, đại diện cho những năng lực và phẩm chất đặc biệt của mỗi người:
Chỉ số vượt khó (AQ)
Người sở hữu AQ cao là những cá nhân kiên cường, bền bỉ, không dễ dàng từ bỏ trước thử thách. Họ có tinh thần học hỏi không ngừng, vượt qua khó khăn và dễ dàng đạt được thành công nhờ khả năng linh hoạt và thích nghi với hoàn cảnh khó khăn.
Chỉ số sáng tạo (CQ)
CQ đo lường khả năng sáng tạo của mỗi người. Những người có CQ cao thường có tư duy đột phá, liên tục tìm kiếm ý tưởng mới và dễ dàng trở thành những người tiên phong trong việc tạo dựng xu hướng.
Chỉ số xã hội (SQ)
SQ là chỉ số giúp đánh giá khả năng hòa nhập và thích ứng với môi trường xã hội. Những người có SQ cao thường nhạy bén với các xu hướng, linh hoạt trong công việc và giao tiếp hiệu quả với mọi người.
Chỉ số đạo đức (MQ)
MQ là thước đo nhận thức về đạo đức và giá trị sống của mỗi người. Chỉ số này đánh giá mức độ trung thực, trách nhiệm và phẩm chất đạo đức trong các hành động của họ.
Chỉ số biểu đạt ngôn ngữ (LQ)
LQ thể hiện khả năng sử dụng ngôn ngữ để giao tiếp, thuyết trình và truyền đạt ý tưởng. Những người có LQ cao thường có khả năng ăn nói thu hút, sức thuyết phục mạnh mẽ và dễ dàng thành công trong công việc.
Chỉ số đam mê (PQ)
PQ thể hiện mức độ đam mê và sự cống hiến trong một lĩnh vực nhất định. Những người có PQ cao thường làm việc với tâm huyết, kiên trì vượt qua khó khăn và đạt được thành tựu.

IQ và EQ đều có vai trò vô cùng quan trọng. Việc hiểu đúng về EQ sẽ giúp bạn phát triển bản thân một cách toàn diện. Hãy khám phá thêm nhiều bài viết hữu ích về kỹ năng sống và phát triển bản thân tại Mytour Blog nhé!