Chúng ta thường tự hào về khả năng suy nghĩ nhanh nhạy, nhưng một nghiên cứu mới từ Viện Công nghệ California (Caltech) đã phát hiện một sự thật bất ngờ: bộ não chỉ xử lý thông tin với tốc độ khoảng 10 bit mỗi giây. Dù các giác quan của chúng ta có thể thu thập dữ liệu nhanh gấp triệu lần, nhưng tốc độ xử lý chậm này có thể là kết quả của hàng triệu năm tiến hóa.
Bộ não thông minh nhưng lại chậm chạp
Bộ não con người được ca ngợi là một 'siêu máy tính' tự nhiên, nhưng thực tế thì tốc độ xử lý của nó lại không nhanh như ta tưởng. Trong nghiên cứu, các nhà khoa học dùng đơn vị đo bit để đánh giá khả năng xử lý dữ liệu của não. Họ tính toán rằng trong các hoạt động hàng ngày như đánh máy hay trò chuyện, tốc độ xử lý của não chỉ khoảng 10 bit mỗi giây.
Chẳng hạn, một nhân viên đánh máy chuyên nghiệp có thể gõ 120 từ mỗi phút, tương đương với 10 bit/giây. Tốc độ nói rõ ràng đạt khoảng 160 từ mỗi phút, tức là khoảng 13 bit/giây. Ngay cả khi giải đố Rubik hay chơi Tetris, tốc độ xử lý thông tin của não cũng chỉ đạt từ 4,9 đến 17,7 bit mỗi giây.

Sự khác biệt giữa cảm giác và suy nghĩ
Điều thú vị trong nghiên cứu là sự khác biệt rõ rệt giữa tốc độ thu nhận thông tin của các giác quan và tốc độ xử lý của não. Ví dụ, một tế bào cảm quang trong mắt người có thể truyền thông tin với tốc độ lên đến 270 bit/giây, trong khi toàn bộ dây thần kinh thị giác có thể xử lý tới 100 triệu bit/giây. Tuy nhiên, khi thông tin này được truyền lên não, nó lại bị 'nén' xuống chỉ còn 10 bit/giây.
Markus Meister, tác giả chính của nghiên cứu, chia sẻ: "Bộ não của chúng ta chỉ xử lý 10 bit từ hàng nghìn tỷ byte thông tin mà các giác quan thu nhận mỗi giây để hiểu thế giới xung quanh và đưa ra quyết định". Điều này cho thấy khả năng xử lý của não bị giới hạn bởi sự tiến hóa, nơi chỉ cần tập trung vào những nhiệm vụ sinh tồn như tìm thức ăn hay tránh kẻ thù.

Công nghệ và tương lai nhận thức
Nghiên cứu này cũng mở ra câu hỏi về tương lai, khi công nghệ như trí tuệ nhân tạo (AI) và các thiết bị hỗ trợ não bộ phát triển. Với tốc độ xử lý vượt xa con người, máy móc có thể thay đổi cách chúng ta tương tác với thế giới. Ví dụ, hệ thống giao thông hiện nay được thiết kế cho con người, với tốc độ nhận thức 10 bit/giây. Tuy nhiên, nếu robot và AI hoàn toàn thay thế, cơ sở hạ tầng sẽ phải tối ưu hóa cho tốc độ xử lý hàng nghìn bit/giây, điều này có thể khiến con người khó thích nghi.
Các công nghệ kết nối não bộ với máy tính như Neuralink của Elon Musk cũng phải đối mặt với giới hạn này. Mặc dù máy tính có thể xử lý hàng triệu bit mỗi giây, nhưng tốc độ giao tiếp giữa não người và thiết bị sẽ bị "kìm hãm" ở mức 10 bit/giây.

Suy nghĩ không quá nhanh, nhưng vẫn có giá trị
Mặc dù tốc độ suy nghĩ của con người có vẻ chậm hơn so với máy móc, nhưng đây là kết quả của hàng triệu năm tiến hóa. Tốc độ này giúp chúng ta tập trung vào những điều quan trọng nhất trong môi trường, từ nhận diện nguy hiểm cho đến ra quyết định sống còn. Các nhà nghiên cứu kết luận rằng, thay vì cố gắng so với máy móc, con người nên tận dụng sức mạnh tự nhiên của não bộ.
Nghiên cứu này, được công bố trên tạp chí Neuron, không chỉ mang đến cái nhìn mới về cách bộ não hoạt động mà còn gợi mở những suy nghĩ về tương lai khi con người và công nghệ tiếp tục kết hợp. Tuy nhiên, dù tốc độ xử lý thông tin có chậm, khả năng sáng tạo và trí tưởng tượng của con người vẫn là điều mà máy móc khó có thể thay thế.