Buzz
(Mytour) Tháng Chạp là tháng nào trong năm? Tại sao lại gọi là tháng Chạp? Tháng này có những ngày lễ Tết nào quan trọng? Những câu hỏi này sẽ được giải đáp chi tiết trong bài viết dưới đây!
1. Tháng Chạp là tháng nào?
Đây là một trong những tháng âm lịch quan trọng nhất trong năm, khi mọi người đều hướng về Tết, thời điểm quây quần bên gia đình. Tháng này cũng là giai đoạn mọi người tích cực hoàn thành công việc, nhiệm vụ còn lại của năm cũ, chuẩn bị đón chào năm mới đầy hy vọng.
Tại Việt Nam, tháng Chạp là thời gian diễn ra nhiều nghi lễ cúng bái, chủ yếu là các hoạt động thăm viếng, chăm sóc mồ mả tổ tiên, dọn dẹp nhà cửa và chuẩn bị bàn thờ để đón Tết, mời tổ tiên về nhà.
- Tháng Chạp tương ứng với tháng nào trong lịch dương?
Tháng Chạp thường rơi vào khoảng cuối tháng 12 của năm trước cho đến đầu tháng 2 của năm mới dương lịch. Khoảng thời gian này không cố định, vì còn phụ thuộc vào sự chênh lệch giữa lịch âm và lịch dương của mỗi năm.
2. Tại sao gọi tháng này là "tháng Chạp" hoặc "tháng Củ mật"?
- Nguồn gốc của cái tên “tháng Chạp”
Trong văn hóa Trung Quốc, tháng 12 âm lịch được gọi là "Lạp nguyệt". Từ "lạp" có nguồn gốc từ việc ướp thịt, vì vào mùa đông, người Trung Quốc thường ướp thịt khô để dành ăn quanh năm. Hoạt động này phổ biến vào tháng 12, nên tháng này được gọi là Lạp nguyệt.
Một số quan niệm cho rằng tháng 12 âm lịch là thời điểm người dân Trung Quốc thực hiện các nghi lễ cúng bái thần linh, cầu mong năm mới an lành, mưa thuận gió hòa. Người Việt cũng có tục giỗ chạp trong tháng này, từ đó cái tên tháng Chạp ra đời.
Theo Giáo trình lịch sử ngữ âm tiếng Việt của Nguyễn Tài Cẩn, tên gọi “tháng Chạp” là sự thay đổi âm từ “Lạp” thành “Chạp” do cách phát âm của người Việt.
- Tại sao tháng Chạp lại được gọi là tháng Củ Mật?
Tháng Chạp được gọi là "tháng Củ Mật" vì trong tháng này, nhiều kẻ trộm thường hoành hành.
Theo giải thích chiết tự, "củ" có nghĩa là kiểm soát, còn "mật" có nghĩa là cẩn trọng, vậy cụm từ “củ mật” mang ý nghĩa là kiểm soát một cách cẩn thận, chặt chẽ.
Ngày xưa, vào thời điểm này trong năm, các quan lại thường nhắc nhở người dân phải bảo vệ tài sản cẩn thận, các tuần đinh cần tăng cường giám sát để phòng tránh trộm cắp.
Ngày nay, người dân vẫn quen gọi tháng Chạp là "tháng Củ Mật". Đây là tháng làm ăn không chỉ của người lương thiện mà còn của những kẻ bất lương, bởi ai cũng có nhu cầu chuẩn bị cho ngày Tết. Thời điểm này, mọi người đều vội vã kiếm tiền sau một năm làm việc vất vả, đồng thời chuẩn bị nhà cửa, do đó kẻ gian thường lợi dụng lúc gia chủ lơ là để thực hiện hành vi trộm cắp.
Ngoài ra, người dân còn tin rằng "tháng Củ Mật" là tháng không may mắn, dễ gặp phải những sự cố như mất mát tài sản hoặc bị tai bay vạ gió. Đây là hậu quả của việc mọi người bận rộn với công việc và đi lại thường xuyên, khiến tinh thần mệt mỏi, căng thẳng và không tập trung.
3. Tháng Chạp có bao nhiêu ngày trong năm?
Thông thường, các tháng âm lịch có từ 29 đến 30 ngày, tùy thuộc vào từng năm, và tháng Chạp cũng không nằm ngoài quy tắc này.
Ngày bắt đầu của tháng và số ngày trong tháng được xác định theo thời gian giữa hai kỳ trăng non tiếp theo, tính theo giờ địa phương.
Để biết chính xác tháng Chạp có bao nhiêu ngày trong mỗi năm, bạn có thể tra cứu dễ dàng tại mục LỊCH ÂM DƯƠNG trên Mytour. Bảng dưới đây sẽ cung cấp thông tin về số ngày trong tháng Chạp cũng như thời điểm bắt đầu và kết thúc của tháng này trong 10 năm tới để bạn tiện theo dõi.
Tháng Chạp các năm | Số ngày | Ngày bắt đầu – Ngày kết thúc |
2022 | 30 | 23/12/2022 – 21/1/2023 |
2023 | 30 | 11/1/2024 – 9/2/2024 |
2024 | 29 | 31/12/2024 – 28/1/2025 |
2025 | 29 | 19/1/2026 – 16/2/2026 |
2026 | 29 | 8/1/2027 – 5/2/2027 |
2027 | 29 | 28/12/2027 – 25/1/2028 |
2028 | 29 | 15/1/2029 – 12/2/2029 |
2029 | 29 | 4/1/2030 – 1/2/2030 |
2030 | 29 | 25/12/2030 – 22/1/2031 |
2031 | 29 | 13/1/2032 – 10/2/2032 |
2032 | 30 | 1/1/2033 – 30/1/2033 |
4. Những ngày lễ quan trọng trong tháng Chạp
4.1. Rằm tháng Chạp
Theo quan niệm của người dân, thực tế, Rằm tháng Chạp (ngày 15 tháng 12 âm lịch) không có gì khác biệt so với những ngày rằm khác trong năm.
Tuy nhiên, vì đây là ngày rằm cuối cùng trong năm, nên nó mang một ý nghĩa đặc biệt hơn, là dịp để tổng kết lại những điều đã qua và chuẩn bị đón chào những điều tốt đẹp trong năm mới.
Do đó, người ta thường chú trọng hơn đến ngày này, mong sao cho ngày rằm cuối năm được trọn vẹn và đầy đủ.
Do đó, người ta thường chú trọng hơn đến ngày này, mong sao cho ngày rằm cuối năm được trọn vẹn và đầy đủ.
Thông qua lễ cúng rằm, các gia đình muốn thể hiện lòng thành kính, sự chu đáo của mình trong suốt cả năm. Từ Rằm tháng Chạp, không khí Tết cũng bắt đầu dâng lên.
4.2. Tết ông Công ông Táo
Lễ cúng ông Công ông Táo vào ngày 23 tháng Chạp hàng năm là một trong những nghi lễ quan trọng trước Tết Nguyên Đán. Người ta tin rằng năm mới bắt đầu với Tết Nguyên Đán và kết thúc với Tết ông Công ông Táo.
Trong tín ngưỡng dân gian, Táo quân được xem là vị thần giám sát cuộc sống của mỗi gia đình. Vào những ngày bình thường, ông Công ông Táo ghi chép lại mọi công tội của từng thành viên trong gia đình để đến ngày lên trời báo cáo với Ngọc Hoàng, từ đó làm căn cứ để thưởng phạt.
Vì vậy, để nhận được sự phù trợ từ Táo quân, người ta thường tổ chức lễ tiễn ông Táo về trời rất trang trọng. Đến đêm 30 tháng Chạp, ông Táo trở về cùng gia đình để đón chào năm mới. Qua đó, các lễ tết tạo thành một chu trình khép kín, âm dương tương sinh.
4.3. Lễ tất niên
Ngày tất niên là thời điểm mọi người tiễn biệt năm cũ để chuẩn bị đón chào năm mới, là ngày tổng kết mọi công việc và chuẩn bị cho những khởi đầu mới.
Tất niên là một nghi thức không thể thiếu trong văn hóa người Việt. Theo Hán Việt, chữ "tất" mang nghĩa hoàn thành, kết thúc, còn "niên" có nghĩa là năm. Vì vậy, tất niên được hiểu đơn giản là kết thúc một năm cũ và chuẩn bị đón chào năm mới.
Trong những năm gần đây, tiệc tất niên không chỉ diễn ra trong gia đình mà còn mở rộng ra các mối quan hệ khác, như tất niên công ty, tất niên làng xóm, hoặc tiệc tất niên với bạn bè. Thời gian tổ chức tiệc cũng linh động, thường được tổ chức sớm hơn vài ngày so với ngày cuối năm, tùy vào kế hoạch của từng người.
5. Những điều kiêng kị trong tháng Chạp
- Tránh xung đột, hạn chế lời ra tiếng vào: Người ta quan niệm tháng Chạp là lúc kết thúc một năm, vì vậy không nên gây mâu thuẫn hay tranh cãi, tránh những điều tiếng không hay để năm mới được bình an.
- Không để nhà cửa bừa bộn: Nếu không dọn dẹp, để nhà cửa lộn xộn hoặc có mốc meo, dễ thu hút tà khí và bệnh tật. Ngoài ra, một ngôi nhà bừa bộn sẽ khiến mọi thứ cảm giác chưa hoàn thành, ngổn ngang và không thoải mái.
- Không vay mượn vào ngày Rằm tháng Chạp: Ngày này, còn được gọi là ngày Vọng vong, là thời điểm để tâm hồn thanh tịnh. Nếu vay tiền trong ngày này, có thể gặp phải nợ nần lớn, ảnh hưởng đến tài vận trong năm tới, khiến cho công việc làm ăn gặp khó khăn, dễ thua lỗ.
- Không nhặt tiền rơi ngoài đường: Tiền rơi ngoài đường trong tháng Chạp thường là tiền cúng lễ. Nhặt tiền này có thể mang theo vận rủi, khiến những điều xui xẻo liên tiếp xảy ra trong năm mới.
- Cẩn thận khi chọn nơi ngủ: Tháng Chạp là thời điểm nhiều người về quê ăn Tết, việc phải ngủ nhờ ở ngoài trời hoặc nhà trọ tạm bợ là điều thường thấy. Hãy tránh ngủ ở những căn nhà cũ nát, ẩm thấp hoặc những nơi có đất miếu để không bị nhiễm tà khí.
6. Những việc nên làm trong tháng Chạp
- Hoàn thành những công việc còn dang dở: Điều này sẽ giúp bạn bước vào năm mới với tinh thần thoải mái và công việc suôn sẻ hơn. Khi hoàn tất công việc, bạn cũng sẽ cảm thấy nhẹ nhõm, không còn lo lắng về những điều chưa xong.
- Lập kế hoạch cho năm mới: Để đạt được nhiều thành công trong năm mới, vào những ngày cuối năm, bạn nên dành thời gian để thiết lập một kế hoạch chi tiết, đặt ra những mục tiêu rõ ràng. Khi có một kế hoạch cụ thể, bạn sẽ dễ dàng vạch ra hướng đi và tự tin hơn vào các dự định trong năm mới.
- Thu dọn nhà cửa: Đây là thời điểm lý tưởng để các gia đình vệ sinh nhà cửa, loại bỏ những món đồ cũ kỹ không còn sử dụng, thay thế chúng bằng những món đồ mới, sẵn sàng đón Tết với không gian tươi mới.
- Tạ mộ trước ngày Tết: Đây là một phong tục đẹp trong văn hóa Việt Nam, thể hiện lòng hiếu kính và biết ơn với tổ tiên. Bạn đã biết tạ mộ vào ngày nào cuối năm chưa?
- Đón giao thừa bên gia đình: Dù cuộc sống ngày càng bận rộn, dịp cuối năm vẫn là thời điểm quan trọng để bạn dành thời gian cho gia đình, cùng nhau ôn lại những kỷ niệm và chào đón những điều tốt đẹp sắp đến.
Xem các bài viết khác:
