Buzz
Cũng giống như sự kiện 11/9, một âm mưu khủng bố không thành vào cuối năm 2009 đã thúc đẩy sự phát triển của các công nghệ kiểm tra mới, trong đó có máy quét sóng milimet. Vào tháng 12/2010, Cục An ninh Vận tải Mỹ (TSA) đã triển khai 500 máy quét toàn thân, được gọi là các đơn vị công nghệ hình ảnh tiên tiến, tại các sân bay. Các máy quét này có nhiệm vụ phát hiện mối đe dọa từ kim loại và phi kim loại, bao gồm vũ khí, chất nổ, và các vật thể khác giấu dưới quần áo.Máy quét sử dụng tán xạ ngược, trong đó một ống chuẩn trực tạo ra tia X năng lượng thấp, chiếu qua khe và vào hành khách. Mỗi máy quét có hai nguồn bức xạ để quét cả mặt trước và sau của cơ thể. Hình ảnh được tạo ra khi tia X đi qua quần áo và phản xạ lại từ da người, quay lại máy dò trên bề mặt máy. Bức xạ cũng phản xạ từ vũ khí, chất nổ hoặc mối đe dọa khác giấu trong quần áo.
Máy quét sóng milimet (mmW), sử dụng công nghệ mới, hoạt động theo nguyên lý tương tự, nhưng thay vì tia X, máy phát ra sóng vi sóng đặc biệt. Các cột ăng-ten quay tạo sóng khi hành khách đứng trong máy. Sóng này đi qua quần áo và phản xạ từ cơ thể và các vật thể tiềm ẩn, gửi hình ảnh về trạm điều hành, bao gồm cả mặt trước và sau của cơ thể.
So sánh giữa máy quét sóng milimet và máy quét tia X.
Công nghệ sóng milimet
Phần mềm của hệ thống máy quét sẽ phân tích thông tin và tạo ra hình ảnh hiển thị cho người điều khiển TSA. Nó tái tạo hình ảnh 3D của cơ thể người, với hai màu đen và trắng. Chương trình này còn có chức năng Nhận dạng mục tiêu tự động (ATR), giúp nhận diện các mối nguy hiểm và đánh dấu chúng để dễ dàng phát hiện. Công nghệ ATR có khả năng nhận diện các chất như lỏng, gel, nhựa, bột, kim loại, gốm sứ, chất nổ, ma túy và tiền. Máy quét sóng milimet, kết hợp với phần mềm ATR, tạo ra hình ảnh tổng thể của một người và làm nổi bật những khu vực cần kiểm tra thêm.
Quy trình quét
Máy quét sóng milimet khác với máy dò kim loại. Chúng có khả năng nhìn xuyên qua quần áo để phát hiện các vật thể, bao gồm cả kim loại lẫn phi kim loại mà người sử dụng có thể đang cố giấu. Để máy quét hoạt động hiệu quả, hành khách cần thực hiện một số bước nhất định. Dưới đây là các bước cần làm khi bước vào một trong hơn 600 máy quét mmW tại các sân bay Mỹ vào năm 2012:
1. Đầu tiên, hành khách cần lấy tất cả các vật dụng khỏi túi, bao gồm dây nịt, trang sức và điện thoại, để tránh máy quét nhận diện chúng là vật thể nghi ngờ, giúp hành khách không phải chịu kiểm tra thêm sau đó.
2. Sau đó, hành khách sẽ bước lên một bậc thang ngắn và vào khu vực quét, trông giống như một buồng điện thoại.
3. Cuối cùng, hành khách đứng yên và giơ tay lên, uốn cong ở khuỷu tay khi máy quét xoay ăng-ten xung quanh cơ thể.
Một màn hình tại sân bay Las Vegas (tháng 2/2011) cho thấy phần mềm ATR có thể tạo ra hình ảnh tổng quát về cơ thể của hành khách, với các khu vực đáng nghi được đánh dấu trong khung màu vàng.
Quá trình quét chỉ mất khoảng 10 giây. Nếu hành khách cảm thấy việc quét cơ thể xâm phạm quyền riêng tư, họ có thể từ chối và chọn sàng lọc thay thế, như khám xét cơ thể bằng tay. Theo thông tin từ TSA, hơn 99% hành khách đều lựa chọn quy trình quét này thay vì phải khám xét toàn thân. Thậm chí, những người có cấy ghép nhân tạo còn ưa chuộng máy quét mmW vì nó không gây cảnh báo sai như máy dò kim loại cũ.
Máy quét sóng milimet được trình diễn vào năm 2017 tại Tây An, Trung Quốc.
Những mối lo ngại
Hình ảnh được tạo ra khi máy quét mmV ra đời vào tháng 12/2009, cung cấp cái nhìn chi tiết hơn về cơ thể.
TSA đã triển khai một số biện pháp bảo vệ, bao gồm việc cài đặt phần mềm ATR trên các máy quét. Phần mềm ATR sẽ hiển thị các vật thể dưới dạng hình vẽ đơn giản, và những khu vực đáng ngờ sẽ được đánh dấu. Nếu không có gì nghi ngờ, phần mềm chỉ hiển thị từ "OK" mà không có hình ảnh chi tiết. Với các máy không có ATR, nhân viên an ninh sẽ ngồi ở vị trí xa để xem hình ảnh và liên lạc từ xa với người vận hành máy.
Cũng có một số lo ngại về ảnh hưởng sức khỏe, ví dụ như liệu công nghệ này có nguy hiểm giống như các thiết bị y tế hay có thể gây ung thư không? Tuy nhiên, các nghiên cứu cho thấy máy quét mmW ít gây tác hại cho sức khỏe. Sóng mà máy này phát ra có bước sóng dài hơn nhiều so với tia X và không phải là bức xạ ion hóa. Sóng vô tuyến, ánh sáng khả kiến và vi sóng không có đủ năng lượng để loại bỏ electron khỏi nguyên tử, do đó chúng không làm thay đổi cấu trúc phân tử của các tế bào trong cơ thể.
Máy quét sóng mmW tại sân bay Los Angeles.
Một vấn đề lớn với máy quét mmW là tỷ lệ cảnh báo sai khá cao. Những vật thể nhỏ có kích thước gần với bước sóng của máy, như nếp gấp trên quần áo, nút áo hoặc giọt mồ hôi, có thể gây ra sự nhầm lẫn, khiến máy cho rằng chúng là vật thể đáng ngờ. Khi Đức thử nghiệm máy quét mmW, họ phát hiện tỷ lệ cảnh báo sai lên tới 54%, tức là mọi người phải trải qua kiểm tra toàn thân bằng tay dù không có vũ khí nào được giấu. Chính vì vậy, Pháp và Đức đã ngừng sử dụng công nghệ này.
Dù vậy, sóng milimet đã được nghiên cứu và ứng dụng rộng rãi trong đời sống. Ngay cả lò vi sóng trong bếp cũng sử dụng loại sóng này để làm nóng thực phẩm. Việc áp dụng sóng milimet trong an ninh sân bay chỉ là một sự mở rộng tự nhiên của công nghệ, và an toàn khi xét đến các mối đe dọa mà nó có thể ngăn chặn. Tính đến tháng 11/2012, TSA đã cài đặt hàng trăm máy quét mmW tại các sân bay trên khắp nước Mỹ, và công nghệ này cũng đã được triển khai tại một số sân bay và hệ thống giao thông công cộng ở các quốc gia như Canada, Hà Lan, Ý, Úc và Anh.
The HSW.
