Buzz
Lý do khiến học viên dễ mất động lực khi ôn luyện IELTS là gì?
Ngoài ra, sự đơn độc trong hành trình học – đặc biệt với những người tự học – khiến học viên dễ rơi vào trạng thái “bơi trong tài liệu” mà không có định hướng rõ ràng. Nếu không có hệ thống phản hồi hiệu quả, học viên rất dễ rơi vào cảm giác nghi ngờ chính mình, mất kết nối với mục tiêu ban đầu và cuối cùng là bỏ cuộc giữa chừng.
Khái quát về Self-Determination Theory (SDT) và sự liên hệ với động lực học IELTS
Tự chủ (Autonomy): Cảm giác được làm chủ hành trình học tập của chính mình.
Năng lực (Competence): Niềm tin rằng bản thân có thể tiến bộ và chinh phục thử thách.
Kết nối (Relatedness): Cảm giác được kết nối và hỗ trợ bởi những người xung quanh. [1]
Đối với người học IELTS – đặc biệt là những người ôn thi dài hạn – việc duy trì động lực không chỉ phụ thuộc vào điểm số hay kỳ vọng bên ngoài. Chính sự thỏa mãn ba nhu cầu trên mới là yếu tố giúp họ duy trì hành trình học tập một cách tự nguyện, hiệu quả và lâu dài.
Vận dụng Self-Determination Theory để giữ vững động lực học IELTS
1. Tự chủ (Autonomy): Trao quyền chủ động cho học viên trong quá trình học
Học viên sẽ có xu hướng gắn bó với việc học hơn nếu họ cảm thấy rằng mình đang học vì lựa chọn cá nhân, chứ không phải vì bị ép buộc. Việc tạo điều kiện để học viên tự lên kế hoạch học tập, chọn chủ đề yêu thích, hoặc tự đánh giá tiến trình của bản thân là những yếu tố giúp củng cố sự tự chủ [1].
Chiến lược đề xuất:
Khuyến khích học viên xây dựng lộ trình học cá nhân hóa dựa trên mục tiêu và điểm mạnh/điểm yếu của bản thân.
Sử dụng nhật ký học tập hoặc bảng theo dõi tiến độ để phản ánh tiến trình thực tế.
Cung cấp nhiều tài liệu và cho phép học viên lựa chọn hình thức học mà họ cảm thấy phù hợp (video, sách, flashcards, podcast, v.v.).
Tổ chức các buổi đánh giá định kỳ, nhưng thay vì chấm điểm, nên tập trung vào việc phản hồi để người học tự điều chỉnh, tránh tạo áp lực không cần thiết.
2. Năng lực (Competence): Mang lại cảm giác tiến bộ và làm chủ kỹ năng
Cảm giác “mình đang giỏi lên” là yếu tố cực kỳ quan trọng để duy trì động lực. Khi học viên thấy được sự tiến bộ, dù là nhỏ, họ sẽ cảm thấy có năng lực và dễ dàng duy trì sự kiên trì [1].
Chiến lược đề xuất:
Cung cấp bài tập thử thách vừa sức, giúp học viên cảm thấy “đủ khó để hấp dẫn, đủ dễ để vượt qua.”
Phản hồi cụ thể và mang tính xây dựng từ giáo viên hoặc công cụ chấm điểm tự động.
Thiết lập mục tiêu ngắn hạn rõ ràng, ví dụ: hoàn thành 5 bài Speaking Part 2 trong tuần, tăng 0.5 điểm Writing trong tháng tới.
Tận dụng công nghệ (như AI hoặc ứng dụng học tiếng Anh) để cung cấp phản hồi tức thì và ghi lại tiến trình theo thời gian.
3. Kết nối (Relatedness): Tạo dựng môi trường học tập tích cực và gắn kết
Học một mình quá lâu dễ dẫn đến cảm giác cô lập, làm giảm động lực học. Một môi trường học tích cực, nơi học viên cảm thấy được hỗ trợ, chia sẻ và đồng hành, sẽ tạo nên cảm giác kết nối – yếu tố quan trọng để học viên không bỏ cuộc giữa chừng [1].
Chiến lược đề xuất:
Tham gia cộng đồng học IELTS, các nhóm luyện thi trực tuyến hoặc offline.
Học theo nhóm nhỏ, có người cùng đồng hành để trao đổi và động viên lẫn nhau.
Tạo mối quan hệ tích cực với giáo viên hoặc mentor, người có thể định hướng và khích lệ học viên trong quá trình học.
Tổ chức các buổi chia sẻ định kỳ để học viên có cơ hội kể lại quá trình học của mình, tạo sự đồng cảm và lan tỏa động lực.
Những nguyên nhân phổ biến khiến động lực học IELTS suy giảm và cách Self-Determination Theory đưa ra giải pháp
Vấn đề 1: Học vì sức ép từ bên ngoài (điểm số, kỳ vọng từ gia đình)
Nhiều học viên học IELTS không phải vì nhu cầu cá nhân mà vì yêu cầu từ gia đình, nhà trường, hoặc công việc. Đây là động lực ngoại tại (extrinsic motivation), dễ dẫn đến học đối phó hoặc cảm giác áp lực kéo dài, khiến việc học trở nên mệt mỏi và thiếu cảm hứng [2].
Ví dụ thực tế: Một học viên ôn thi IELTS chỉ vì bố mẹ yêu cầu đi du học. Mỗi lần học đều cảm thấy bị áp lực vì không thật sự hiểu lý do tại sao mình phải cố gắng, dẫn đến sự lười biếng và trì hoãn.
Giải pháp từ SDT:
Chuyển hóa động lực ngoại tại thành nội tại bằng cách liên hệ việc học với mục tiêu cá nhân (du học, làm việc quốc tế, giao tiếp thành thạo).
Sử dụng nhật ký học tập hoặc bảng vision board để nhắc nhở lý do bản thân bắt đầu.
Vấn đề 2: Mất cảm giác tiến bộ dù vẫn học đều đặn
Khi học viên học đều nhưng không thấy kết quả rõ rệt, họ dễ mất niềm tin vào khả năng bản thân – cảm giác không có năng lực (low competence). Điều này dẫn đến tâm lý hoài nghi và dễ bỏ cuộc [3].
Ví dụ thực tế: Một bạn học 6 tháng mà Writing vẫn giữ band 6.0. Dù chăm chỉ, bạn bắt đầu nghĩ rằng “có thể mình không hợp với IELTS,” rồi giảm dần tần suất học.
Giải pháp từ SDT:
Thiết lập các mốc tiến bộ ngắn hạn, ví dụ: mỗi tuần cải thiện một dạng đề Writing Task 1.
Chấm điểm định kỳ với phản hồi cụ thể để học viên nhận ra sự tiến bộ thực tế, kể cả nhỏ.
Vấn đề 3: Cảm giác cô lập và thiếu định hướng khi học IELTS một mình
Tự học IELTS có thể hiệu quả, nhưng nếu kéo dài trong môi trường thiếu tương tác và phản hồi, học viên dễ bị cô lập và mất kết nối với mục tiêu ban đầu [3].
Ví dụ thực tế: Một học viên tự học tại nhà, không có người đồng hành. Sau vài tháng, dù đã học xong toàn bộ tài liệu, bạn không biết nên làm gì tiếp theo và dần dần mất phương hướng.
Giải pháp từ SDT:
Tham gia cộng đồng học trực tuyến, hoặc các nhóm nhỏ học theo lịch trình cố định.
Kết hợp học nhóm với thi thử định kỳ để tạo môi trường có tính cam kết và hỗ trợ lẫn nhau.
Giáo viên và trung tâm luyện thi: Môi trường hỗ trợ phát triển động lực học IELTS
1. Giáo viên – Người truyền cảm hứng và định hướng Một giáo viên không chỉ là người cung cấp kiến thức, mà còn là người tạo ra không gian học tập an toàn, nơi học viên được tôn trọng, lắng nghe và khích lệ. Giáo viên có thể:
Tạo điều kiện cho học viên tự do đặt câu hỏi, phản biện và lựa chọn nội dung học phù hợp.
Đưa ra phản hồi mang tính hỗ trợ thay vì phê bình nặng nề, giúp tăng cảm giác năng lực.
Chủ động xây dựng mối quan hệ gần gũi, khuyến khích sự kết nối và đồng hành trong học tập.
[4]
2. Trung tâm luyện thi – Môi trường định hình thói quen và kỷ luật. Một trung tâm luyện thi được tổ chức bài bản có thể giúp học viên:
Có lịch học rõ ràng, ổn định và dễ theo dõi tiến trình.
Tham gia các hoạt động nhóm, thảo luận, hoặc thi thử định kỳ để xây dựng cảm giác gắn bó và cam kết.
Tiếp cận đa dạng tài liệu và phong cách học, từ đó phát triển khả năng học tập tự chủ.
[5]
Khi giáo viên và trung tâm cùng phối hợp để xây dựng một hệ sinh thái học tập dựa trên SDT, học viên không chỉ đạt điểm cao trong kỳ thi mà còn phát triển khả năng học tập độc lập, một kỹ năng thiết yếu cho cuộc sống sau này.
Tình huống thực tế: Vận dụng SDT để duy trì động lực cho người học
Sau khi trao đổi, giảng viên phát hiện nguyên nhân chủ yếu đến từ việc người học không còn cảm thấy tiến bộ, đặc biệt ở kỹ năng Writing, nơi họ liên tục bị chấm dưới mức mong đợi. Ngoài ra, người học chia sẻ rằng việc học theo lịch cố định nhưng nội dung quá rập khuôn cũng khiến họ thiếu cảm hứng và cảm thấy bị động trong quá trình học. Để cải thiện tình trạng này, trung tâm quyết định thử ứng dụng Self-Determination Theory (SDT) để thiết kế lại trải nghiệm học tập.
Phương pháp trung tâm triển khai theo SDT:
Tự chủ (Autonomy): Người học được phép chọn chủ đề cho các bài viết và bài nói dựa trên sở thích cá nhân. Đồng thời, giáo viên hướng dẫn họ xây dựng timeline học tập riêng phù hợp với công việc và năng lực của từng người.
Năng lực (Competence): Thay vì chỉ chấm điểm, giáo viên tập trung phản hồi chi tiết về điểm mạnh và điểm cần cải thiện. Các bài viết được so sánh theo tuần để người học nhìn thấy sự tiến bộ. Thi thử Writing theo tháng cũng được tổ chức để người học tự đánh giá khả năng.
Kết nối (Relatedness): Trung tâm triển khai chương trình “IELTS Buddy” – người học được ghép cặp để học cùng nhau, chữa bài cho nhau, và chia sẻ kinh nghiệm. Ngoài giờ học, họ được khuyến khích lên phòng tự học Mytour hoặc đến các không gian làm việc chung để duy trì thói quen học và tăng kết nối cộng đồng.
Bài học rút ra: Ứng dụng SDT trong hành trình học cá nhân
Từ ví dụ trên, ta có thể nhận thấy rằng việc giữ vững động lực học IELTS không chỉ phụ thuộc vào giáo trình, lịch học hay người dạy, mà chủ yếu nằm ở cách người học cảm nhận và điều khiển hành trình học tập của chính mình. Những ai đang gặp khó khăn trong việc duy trì động lực có thể ứng dụng SDT thông qua các cách sau:
Lựa chọn tài liệu học sát với mục tiêu cá nhân và sở thích
Ghi nhận tiến trình học bằng biểu đồ, nhật ký học tập hoặc phản hồi từ người hướng dẫn
Chủ động tương tác với cộng đồng học tập hoặc tham gia vào môi trường học tích cực
Hành trình chinh phục IELTS sẽ trở nên nhẹ nhàng hơn khi người học biết cách kiến tạo một không gian học tập đáp ứng đúng nhu cầu tâm lý của bản thân.
