Buzz
PGS.TS Đàm Hoàng Phúc cho rằng VinFast và các doanh nghiệp Việt Nam sẽ nhanh chóng đạt mục tiêu nội địa hóa 84% trong sản xuất ô tô.
Khách mời của chương trình ‘Trên Ghế 61’ phát sóng ngày 2/1 là PGS.TS Đàm Hoàng Phúc, Giám đốc chương trình đào tạo kỹ thuật ô tô tại Đại học Bách Khoa Hà Nội. Trong buổi trò chuyện cùng host Đăng Việt, PGS.TS Đàm Hoàng Phúc đã bàn luận về VinFast và con đường nội địa hóa ô tô tại Việt Nam.
Vào ngày 12/12/2024, VinFast đã tổ chức một sự kiện đặc biệt, mời các cơ quan truyền thông và các chuyên gia tham quan nhà máy. PGS.TS Đàm Hoàng Phúc cũng tham gia sự kiện này và chia sẻ cảm xúc của mình.
PGS.TS Đàm Hoàng Phúc cho biết mỗi lần đến nhà máy VinFast, ông lại cảm nhận sự phát triển mạnh mẽ của dây chuyền sản xuất, với chất lượng ngày càng được nâng cao.
Ông cho biết, ví dụ như xưởng dập trước đây chỉ có một máy, xưởng khuôn đúc chưa hoàn thiện, nhưng hiện tại, nhà máy đã trở thành một tổ hợp sản xuất hoàn chỉnh, đáp ứng đầy đủ các yêu cầu của ngành công nghiệp ô tô.
Trong sự kiện, VinFast đã công bố tỷ lệ nội địa hóa ô tô đạt hơn 60%. PGS.TS Đàm Hoàng Phúc đã đưa ra những đánh giá tích cực về kết quả này, cho thấy sự phát triển vượt bậc của VinFast.
Tại VinFast, chúng ta đã được chứng kiến tỷ lệ nội địa hóa các chi tiết ô tô, nhưng điều ấn tượng nhất là việc sản xuất khuôn. Nhà máy đã chế tạo và bảo dưỡng 7.000 khuôn, điều này đóng vai trò quan trọng trong quy trình sản xuất ô tô. Trước kia, mỗi khi cần chỉnh sửa khuôn, chúng ta phải gửi ra nước ngoài, nhưng giờ đây VinFast đã tự làm chủ được khâu này, giúp quá trình trở nên linh hoạt hơn.
Với việc làm chủ quy trình sản xuất khuôn, VinFast đã có thể nâng cao tỷ lệ nội địa hóa lên 80%. Theo tôi, nếu tính chi tiết hơn, tỷ lệ này có thể còn cao hơn nữa nhờ vào việc nội địa hóa toàn bộ quy trình sản xuất khuôn.
Ngoài việc giúp rút ngắn thời gian, tỷ lệ nội địa hóa cao còn mang lại nhiều lợi ích cho quá trình sản xuất. Nó không chỉ giúp chủ động hơn trong sản xuất mà còn tiết kiệm chi phí và gia tăng tính cạnh tranh cho sản phẩm.
Dù tôi đã nói đến nhà máy khuôn, nhưng chúng ta cần phải nhìn tổng thể. Nội địa hóa không chỉ dừng lại ở đó, mà còn liên quan đến toàn bộ chuỗi cung ứng và sản xuất.
Hiện nay, động cơ ô tô của VinFast đã hoàn toàn nội địa hóa, từ các nguyên liệu cơ bản đến quy trình chế tạo. Đặc biệt, nhà máy của VinFast đã sản xuất được bộ điều khiển riêng, khung vỏ cũng đã được dập từ tôn thành phẩm, và còn nhiều bộ phận khác.
Điều đặc biệt tại VinFast là việc nội địa hóa không phải là một nỗ lực đơn độc. Cùng với nhà máy ZF, nhà cung cấp hệ thống khung gầm cho VinFast, VinFast đã xây dựng một hệ sinh thái nơi các nhà thầu khác cũng tham gia vào quá trình nội địa hóa, mở rộng chuỗi cung ứng.
Với sản lượng và mẫu xe hiện tại, khi VinFast đã tự chủ được việc thiết kế xe, họ sẽ tạo điều kiện cho nhiều nhà thầu khác tham gia vào chuỗi cung ứng, giúp lan tỏa sự phát triển này ra toàn ngành công nghiệp ô tô Việt Nam.
VinFast đã thông báo kế hoạch nâng cao tỷ lệ nội địa hóa lên đến 84% trong vòng 1-2 năm tới. Vậy liệu, theo PGS.TS, điều này có thể thực hiện được không?
Hiện tại, tỷ lệ nội địa hóa đã vượt qua mức 60%. Còn khoảng 24% nữa, với những chiến lược và đầu tư mà VinFast đang triển khai, họ hoàn toàn có thể đạt được mục tiêu này.
Thứ nhất, khả năng đầu tư của VinFast rất mạnh. Họ sở hữu các nhà máy sản xuất khuôn mẫu chất lượng, các nhà máy chế tạo động cơ tự động và một số cơ sở sản xuất nhỏ khác.
Thứ hai, ngoài nhà máy sản xuất pin hiện tại, VinFast còn đang xây dựng một cơ sở sản xuất lớn hơn ở Hà Tĩnh. Việc nội địa hóa sản xuất pin đóng vai trò quan trọng đối với ngành ô tô điện.
Thứ ba, VinFast thực hiện chính sách thu hút các nhà đầu tư và các nhà sản xuất công nghiệp hợp tác. Nhờ vậy, VinFast trở thành một người dẫn đầu, kéo các đối tác trong chuỗi cung ứng cùng phát triển.
Hiện tại, VinFast đã có sản lượng bán xe rất ấn tượng. Đến tháng 11, số xe bán ra đã đạt hơn 67.000 chiếc. Với đa dạng mẫu mã, số lượng linh kiện và sản phẩm sẽ rất lớn, đủ để các nhà cung cấp đồng hành cùng VinFast.
Với sự hỗ trợ của nhiều nhà cung cấp nội địa, VinFast sẽ dễ dàng đạt được mục tiêu nội địa hóa 84%. Tôi tin rằng việc đạt tỷ lệ này trong 1-2 năm tới là hoàn toàn khả thi.
Vậy, tại sao đến nay chỉ có VinFast mới có khả năng tăng tỷ lệ nội địa hóa trong ngành sản xuất ô tô?
Việc một hãng xe muốn nội địa hóa sản xuất ô tô không phải là điều dễ dàng.
Để nâng cao tỷ lệ nội địa hóa, các hãng xe cần đầu tư rất lớn vào sản xuất khuôn mẫu. Với nhiều mẫu xe, họ phải sở hữu một số lượng lớn khuôn mẫu. Hiện tại, VinFast đã có hơn 7.000 khuôn mẫu, với chi phí đầu tư vô cùng lớn.
Các hãng xe truyền thống thường đã có các đơn vị riêng để thực hiện công đoạn này, do đó không cần sản xuất tại Việt Nam. Họ chỉ lựa chọn một số mẫu xe phù hợp với nhu cầu thị trường và tiến hành lắp ráp, điều này làm giảm tỷ lệ nội địa hóa tại Việt Nam. Việc tối ưu chi phí luôn là ưu tiên của các nhà sản xuất.
VinFast, với vai trò là hãng xe Việt, đang xây dựng mọi thứ từ nền tảng, đầu tư bài bản và tập trung. Chính vì vậy, khả năng nội địa hóa của VinFast được cải thiện khi tất cả các nhà cung cấp đều tập trung vào một khu công nghiệp chung.
Với tâm thế đó, VinFast tự khẳng định mình là nhà sản xuất thực thụ, không phải chỉ là nhà lắp ráp. Bạn nghĩ sao về quan điểm này?
Đúng vậy, quan điểm này hoàn toàn chính xác.
VinFast đã làm chủ dây chuyển từ thiết kế đến sản xuất, cung cấp sản phẩm thương mại ra thị trường và dịch vụ rất tốt. Tất cả tạo thành một chuỗi khép kín của ngành công nghiệp ô tô, không chỉ là khâu lắp ráp đơn giản.
Nếu chỉ lắp ráp xe, khâu sản xuất này trong chuỗi sản xuất ô tô chỉ cần một lượng lao động ở mức vừa phải, không cần lao động kỹ thuật cao. Nhưng với định hướng là nhà sản xuất ô tô, VinFast đã nâng cao trình độ người lao động để đáp ứng được yêu cầu công việc.
Ở nhiều nhà máy ô tô trên thế giới, tỷ lệ con người tham gia vào các dây chuyền sản xuất không cao. Vậy ở góc độ của mình, ông đánh giá thế nào về khả năng tự động hóa của nhà máy VinFast?
Khi tham quan nhà máy VinFast, tất cả những dây chuyền sản xuất đều là nhà máy số. Hầu như toàn bộ dây chuyền sản xuất của VinFast đang tự động hóa. Ngay tại xưởng dập, từ đầu dây chuyền đến cuối dây chuyền chỉ có một người vận hành. Hệ thống cuốn mô tơ cũng vậy, 60% là tự động hóa.
Để phân biệt một mẫu ô tô được sản xuất trên dây chuyền tự động hóa nhiều hay ít, chúng ta quan sát những bu-lông trên xe xuất xưởng. Những bu-lông được đánh dấu sơn đã vặn chặt là được thực hiện hoàn toàn thủ công. Ngược lại, tại các nhà máy số, bu-lông được vặn chặt bằng cờ-lê lực tự động hóa nên sẽ không có dấu sơn. Đặc biệt, hệ thống treo của xe sẽ dễ quan sát các chi tiết này.
Thực tế quan sát, chúng ta nhận thấy, số lượng những bu-lông có dấu sơn trên xe VinFast là rất ít.
Với việc VinFast nâng cao tỷ lệ nội địa hóa như vậy, theo ông đất nước được lợi gì, khách hàng được lợi gì, các doanh nghiệp khác được lợi gì?
Trước hết, khi làm chủ nhà máy số, chất lượng nguồn nhân lực phải được nâng cao. Từ kỹ sư cho đến công nhân vận hành đều cần cải thiện tay nghề gấp nhiều lần so với thông thường. Những người này khi không còn làm việc tại VinFast, nếu chuyển sang các doanh nghiệp khác, sẽ có trình độ chuyên môn cao hơn. Điều này sẽ giúp đất nước có một đội ngũ nhân lực lành nghề, quen với môi trường làm việc hiện đại 4.0.
Với người tiêu dùng, họ sẽ được trải nghiệm những sản phẩm chất lượng vượt trội. Các bu-lông không còn dấu sơn mà đã được mã hóa. Nhờ vào công nghệ này, bất kỳ chủ xe nào cũng có thể tra cứu thông tin về người chịu trách nhiệm vặn bu-lông, lực siết, thời gian thực hiện, và liệu các yêu cầu có được đáp ứng đúng hay không… Người tiêu dùng sẽ nhận được sản phẩm an toàn và bền bỉ hơn.
Đối với doanh nghiệp, sản xuất tự động hóa mang lại những sản phẩm chất lượng cao hơn. Điều này không chỉ giúp cải thiện tốc độ sản xuất mà còn rút ngắn thời gian đưa sản phẩm ra thị trường, đáp ứng nhu cầu người tiêu dùng. Các sản phẩm sẽ tạo dựng được niềm tin của khách hàng, và tôi tin rằng, lợi nhuận của doanh nghiệp cũng sẽ tăng trưởng đáng kể.
Về phía các đối tác, chúng ta thấy rằng các dây chuyền sản xuất tại VinFast phần lớn được cung cấp bởi các nhà thầu trong nước. Qua quá trình lắp đặt dây chuyền cho VinFast, các doanh nghiệp Việt Nam cũng đã phát triển mạnh mẽ. Giờ đây, Việt Nam đã có những doanh nghiệp đủ khả năng và năng lực để tham gia đấu thầu xây dựng các nhà máy ô tô trên toàn cầu. Đây là một bước tiến lớn.
Ngoài VinFast, các nhà cung cấp trong nước cũng sẽ cùng nhau xây dựng một chuỗi sản xuất 4.0. Họ cần nỗ lực hơn nữa và vươn mình để trở thành nền tảng tiến ra thế giới.
Cảm ơn Phó Giáo sư, Tiến sỹ Đàm Hoàng Phúc vì những chia sẻ quý báu này.
