Buzz
Câu hỏi được biên soạn từ chuyên mục tư vấn về pháp luật Dân sự của Mytour
Trả lời:
1. Cơ sở pháp lý:
Bộ Luật Dân sự 2015;
Bộ Luật Dân sự 2005.
2. Luật sư tư vấn:
Điều 138 của Bộ luật Dân sự 2005 quy định về việc bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người thứ ba ngay tình trong các giao dịch dân sự bị tuyên bố vô hiệu.
1. Trong trường hợp giao dịch dân sự vô hiệu nhưng tài sản giao dịch là động sản không phải đăng ký quyền sở hữu đã được chuyển giao bằng một giao dịch khác cho người thứ ba ngay tình thì giao dịch với người thứ ba vẫn có hiệu lực, trừ trường hợp quy định tại Điều 257 của Bộ luật này.
2. Trong trường hợp tài sản giao dịch là bất động sản hoặc là động sản phải đăng ký quyền sở hữu đã được chuyển giao bằng một giao dịch khác cho người thứ ba ngay tình thì giao dịch với người thứ ba bị vô hiệu, trừ trường hợp người thứ ba ngay tình nhận được tài sản này thông qua bán đấu giá hoặc giao dịch với người mà theo bản án, quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền là chủ sở hữu tài sản nhưng sau đó người này không phải là chủ sở hữu tài sản do bản án, quyết định bị hủy, sửa.
Điều 133 của Bộ luật Dân sự 2015 quy định về việc bảo vệ quyền lợi của người thứ ba ngay tình khi giao dịch dân sự bị vô hiệu:
"1. Trường hợp giao dịch dân sự vô hiệu nhưng đối tượng của giao dịch là tài sản không phải đăng ký đã được chuyển giao cho người thứ ba ngay tình thì giao dịch được xác lập, thực hiện với người thứ ba vẫn có hiệu lực, trừ trường hợp quy định tại Điều 167 của Bộ luật này.
2. Trường hợp giao dịch dân sự vô hiệu nhưng tài sản đã được đăng ký tại cơ quan nhà nước có thẩm quyền, sau đó được chuyển giao bằng một giao dịch dân sự khác cho người thứ ba ngay tình và người này căn cứ vào việc đăng ký đó mà xác lập, thực hiện giao dịch thì giao dịch đó không bị vô hiệu.
Trường hợp tài sản phải đăng ký mà chưa được đăng ký tại cơ quan nhà nước có thẩm quyền thì giao dịch dân sự với người thứ ba bị vô hiệu, trừ trường hợp người thứ ba ngay tình nhận được tài sản này thông qua bán đấu giá tại tổ chức có thẩm quyền hoặc giao dịch với người mà theo bản án, quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền là chủ sở hữu tài sản nhưng sau đó chủ thể này không phải là chủ sở hữu tài sản do bản án, quyết định bị huỷ, sửa.
3. Chủ sở hữu không có quyền đòi lại tài sản từ người thứ ba ngay tình, nếu giao dịch dân sự với người này không bị vô hiệu theo quy định tại khoản 2 Điều này nhưng có quyền khởi kiện, yêu cầu chủ thể có lỗi dẫn đến việc giao dịch được xác lập với người thứ ba phải hoàn trả những chi phí hợp lý và bồi thường thiệt hại”.
Chế định người thứ ba ngay tình trong Bộ luật Dân sự năm 2015 có những điểm mới so với Bộ luật Dân sự năm 2005, cụ thể như sau:
- Thứ nhất, Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định đối tượng giao dịch rộng hơn, thay thế cụm từ "động sản không phải đăng ký" bằng "tài sản không phải đăng ký". Nếu người thứ ba ngay tình căn cứ vào việc tài sản đã được đăng ký tại cơ quan nhà nước có thẩm quyền để xác lập giao dịch, thì người đó sẽ được bảo vệ.
- Thứ hai, Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định rằng giao dịch của người thứ ba ngay tình sẽ không bị tuyên bố vô hiệu nếu tham gia vào giao dịch tài sản phải đăng ký, trong khi giao dịch trước đó đã thực hiện đăng ký.
- Thứ ba, quy định về việc chủ sở hữu không có quyền đòi lại tài sản từ người thứ ba ngay tình là một điểm hoàn toàn mới trong Bộ luật Dân sự năm 2015, so với Bộ luật Dân sự 2005.
Ví dụ: M và N ký hợp đồng mua bán nhà nhưng không thực hiện công chứng, mà chỉ nhờ một người làm chứng việc ký kết. Sau đó, N bán lại cho P, hai bên đã hoàn tất thủ tục mua bán và P trở thành người sử dụng hợp pháp căn nhà. Thực tế, giao dịch giữa M và N là giao dịch dân sự vô hiệu do vi phạm về hình thức. Tuy nhiên, P đã xác lập và thực hiện giao dịch dân sự hợp pháp, mặc dù giao dịch trước đó bị vô hiệu. Trong trường hợp này, P được coi là người thứ ba ngay tình.
Do đó, trong trường hợp này, quyền lợi của P vẫn sẽ được pháp luật bảo vệ. Theo Điều 133 Bộ luật Dân sự 2015, giao dịch giữa N và P không bị coi là vô hiệu, và M không có quyền yêu cầu P trả lại ngôi nhà.
Chúng tôi rất mong nhận được sự hợp tác từ quý vị!
Trân trọng./.
