Buzz
1. Khái niệm về biển số xe giả
Hiện nay, mặc dù pháp luật chưa đưa ra định nghĩa chính thức về biển số xe, tuy nhiên có thể hiểu rằng: Biển số xe, hay còn gọi là biển kiểm soát xe cơ giới, là tấm biển do cơ quan có thẩm quyền — thông thường là cơ quan công an — cấp phát khi người dân mua mới hoặc thực hiện chuyển nhượng xe. Biển số này được gắn trực tiếp lên phương tiện giao thông cơ giới để nhận diện và quản lý.
Biển số xe thường được làm từ hợp kim nhôm sắt, có hình dạng phổ biến là hình chữ nhật hoặc gần vuông. Trên bề mặt biển số có in các ký tự gồm chữ cái và chữ số, nhằm thể hiện thông tin về chủ sở hữu phương tiện. Khi được kiểm tra qua hệ thống dữ liệu, các thông tin này sẽ cho biết danh tính người sử dụng xe, thời điểm xe được mua và thời gian đã sử dụng — phục vụ cho công tác bảo đảm an ninh. Đặc biệt, biển số còn được dập nổi hình quốc huy Việt Nam. Việc sản xuất và quản lý biển số xe thuộc thẩm quyền của các cơ quan, tổ chức được Nhà nước ủy quyền. Theo quy định pháp luật hiện hành, chỉ những cơ quan được Nhà nước cho phép mới được quyền sản xuất biển số xe; mọi hành vi mua bán biển số trái phép đều bị nghiêm cấm.
Mặc dù đã có nhiều biện pháp xử lý, tình trạng mua bán và sử dụng biển số xe giả vẫn tiếp diễn trong thời gian qua và đang trở thành vấn đề đáng quan ngại. Lực lượng chức năng đã ghi nhận nhiều trường hợp chủ phương tiện sử dụng biển số giả hoặc tráo đổi biển số giữa các xe. Biển số xe giả là loại biển số được làm ra hoặc sử dụng trái với quy định và không được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp phát. Đây là hành vi vi phạm pháp luật, trong đó người vi phạm có thể tự ý làm giả biển số hoặc gắn biển số hợp pháp của xe này lên xe khác. Mục đích phổ biến là để né tránh quy định pháp luật về giao thông, lẩn tránh sự truy cứu trách nhiệm hình sự hoặc phục vụ các hành vi trái phép khác. Hành vi này được xem là vi phạm nghiêm trọng và sẽ bị xử lý theo quy định hiện hành.
2. Mục đích của việc sử dụng biển số xe giả
Theo quy định pháp luật, biển số xe chỉ hợp lệ khi được cấp bởi cơ quan nhà nước có thẩm quyền nhằm đảm bảo việc quản lý phương tiện được thực hiện đúng quy định. Tuy nhiên, một số cá nhân cố tình sử dụng biển số giả để thực hiện hành vi gian lận và né tránh trách nhiệm pháp lý. Biển số thật gắn liền với thông tin quản lý phương tiện và chủ sở hữu, giúp cơ quan chức năng dễ dàng kiểm soát. Trong nhiều trường hợp, người trộm xe đã thay biển số giả lên xe bị đánh cắp để tránh bị phát hiện khi bị kiểm tra. Ngoài ra, những người có ý đồ vi phạm pháp luật cũng thường dùng biển số giả để che giấu danh tính và tránh bị truy tìm.
Một tình huống khác thường xảy ra là khi xe được mua dưới hình thức trả góp từ ngân hàng, nhưng người mua không còn khả năng thanh toán và bị ngân hàng thu hồi giấy tờ xe. Trong trường hợp này, một số người sử dụng biển số giả để tiếp tục lưu thông phương tiện. Bên cạnh đó, cũng có trường hợp chủ xe sở hữu hai xe, khi một xe đang bị tạm dừng lưu hành, họ sử dụng biển số giả trùng với biển của chiếc còn lại nhằm tiếp tục sử dụng xe. Những hành vi này đều mang tính gian lận và vi phạm pháp luật, với mục đích trốn tránh sự kiểm soát và truy cứu trách nhiệm từ cơ quan có thẩm quyền.
3. Dấu hiệu nhận biết biển số xe giả
Các dấu hiệu để nhận biết biển số xe giả được trình bày như sau:
- Theo quy định tại Thông tư 58/2020/TT-BCA
- Dấu hiệu nhận biết tiếp theo là dấu quốc huy dập nổi. Ở biển số xe thật, dấu quốc huy được dập chìm rõ ràng ở trung tâm cả hai mặt trước và sau, tạo độ lún dễ nhận thấy. Trong khi đó, trên biển số giả, dấu dập thường chỉ xuất hiện ở mặt trước và mặt sau không có dấu hiệu lún rõ rệt.
Dù có thể dựa vào các đặc điểm vật lý để phân biệt, việc nhận dạng biển số giả vẫn không hoàn toàn chính xác nếu chỉ dựa trên những dấu hiệu cơ bản. Công nghệ làm giả ngày càng tinh vi khiến việc phân biệt trở nên khó khăn. Thực tế, chỉ có cơ quan có thẩm quyền cấp phát biển số mới nắm được các đặc điểm nhận dạng đặc biệt, và việc phân biệt thường đòi hỏi kinh nghiệm chuyên môn cao.
4. Mức xử phạt đối với hành vi sử dụng biển số xe giả
Khi mua phương tiện, người dân có nghĩa vụ thực hiện thủ tục đăng ký xe và xin cấp biển số theo đúng quy định pháp luật. Trong trường hợp cụ thể của bạn, chiếc xe đã bị tạm giữ và cơ quan công an xác định bạn đang sử dụng biển số giả. Do đó, bạn có thể bị xử phạt theo các quy định hiện hành như sau:
Thứ nhất: Thời gian tạm giữ phương tiện
Căn cứ Luật xử lý vi phạm hành chính năm 2012, thời hạn tạm giữ phương tiện, tang vật vi phạm, giấy phép hoặc chứng chỉ hành nghề là 7 ngày kể từ ngày bị tạm giữ. Trong những tình huống có tính chất phức tạp, cần thêm thời gian để xác minh, thời hạn tạm giữ có thể được gia hạn nhưng không vượt quá 30 ngày kể từ ngày tạm giữ.
Thứ hai: Hành vi sử dụng biển số giả
Thông qua dữ liệu từ hệ thống giám sát trên các tuyến quốc lộ và hệ thống camera an ninh, các hành vi vi phạm liên quan đến biển số giả có thể được phát hiện và xử lý kịp thời. Lực lượng CSGT đã kiến nghị cơ quan chức năng xem xét việc tăng mức xử phạt đối với hành vi sản xuất, buôn bán và sử dụng biển số giả, đặc biệt là đối với việc sản xuất trái phép. Chỉ khi áp dụng biện pháp xử lý nghiêm khắc, mới có thể tạo ra tính răn đe đủ mạnh.
* Mức xử phạt hành chính
Theo quy định tại Nghị định 100/2019/NĐ-CP về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ và đường sắt, các mức xử phạt cụ thể như sau:
- Cá nhân điều khiển xe mô tô, xe gắn máy (bao gồm xe máy điện) khi lưu thông sử dụng biển số không do cơ quan có thẩm quyền cấp hoặc không khớp với giấy đăng ký xe sẽ bị phạt tiền từ 300.000 đồng đến 400.000 đồng. - Chủ sở hữu ô tô, máy kéo, xe máy chuyên dùng và các loại xe tương tự (bao gồm cả rơ-moóc và sơmi rơ-moóc) nếu gắn biển số không hợp pháp sẽ bị phạt từ 4 triệu đồng đến 6 triệu đồng đối với cá nhân, và từ 8 triệu đồng đến 12 triệu đồng đối với tổ chức.
- Trường hợp cá nhân bán biển số xe cơ giới không phải do cơ quan nhà nước có thẩm quyền sản xuất hoặc không được cho phép sẽ bị xử phạt từ 1 triệu đồng đến 2 triệu đồng. Nếu là tổ chức vi phạm, mức phạt sẽ từ 2 triệu đồng đến 4 triệu đồng. - Cá nhân sử dụng biển số trái phép có thể bị phạt từ 3 triệu đồng đến 5 triệu đồng, trong khi tổ chức vi phạm có thể bị xử phạt từ 6 triệu đồng đến 10 triệu đồng.
Trong trường hợp sử dụng biển số giả (không do cơ quan có thẩm quyền cấp), người vi phạm có thể bị xử phạt hành chính với mức tiền từ 300.000 đồng đến 400.000 đồng.
* Trách nhiệm hình sự đối với hành vi sản xuất biển số xe giả
Căn cứ theo Bộ luật Hình sự năm 2015, được sửa đổi, bổ sung năm 2017, cá nhân thực hiện hành vi làm giả hoặc sử dụng biển số xe giả nhằm mục đích vi phạm pháp luật có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định tại Điều 341 về Tội làm giả con dấu, tài liệu của cơ quan, tổ chức; hoặc tội sử dụng con dấu, tài liệu giả của cơ quan, tổ chức. Cụ thể, các mức hình phạt như sau:
- Người thực hiện hành vi làm giả con dấu, tài liệu hoặc giấy tờ của cơ quan, tổ chức; hoặc sử dụng giấy tờ, tài liệu giả nhằm mục đích vi phạm pháp luật, có thể bị áp dụng một trong các hình phạt: phạt tiền từ 30 triệu đồng đến 100 triệu đồng; phạt cải tạo không giam giữ trong thời hạn từ 6 tháng đến 3 năm; hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 2 năm.
- Hình phạt tù từ 2 đến 5 năm được áp dụng trong các trường hợp sau: phạm tội có tổ chức; tái phạm lần hai trở lên; làm từ 2 đến 5 con dấu, tài liệu hoặc giấy tờ khác; sử dụng tài liệu, con dấu hoặc giấy tờ giả để thực hiện hành vi phạm tội ít nghiêm trọng hoặc nghiêm trọng; thu lợi bất chính từ 10 triệu đồng đến dưới 50 triệu đồng; hoặc thuộc trường hợp tái phạm nguy hiểm.
- Người phạm tội có thể bị phạt tù từ 3 đến 7 năm nếu thuộc một trong các trường hợp: làm giả từ 6 con dấu, tài liệu hoặc giấy tờ trở lên; sử dụng tài liệu, con dấu hoặc giấy tờ giả để thực hiện hành vi phạm tội rất nghiêm trọng hoặc đặc biệt nghiêm trọng; hoặc thu lợi bất chính từ 50 triệu đồng trở lên.
Ngoài các hình phạt chính, người phạm tội còn có thể bị áp dụng hình phạt bổ sung là phạt tiền với mức từ 5 triệu đồng đến 50 triệu đồng.
Theo quy định pháp luật hiện hành, việc đăng ký xe và được cấp biển số khi mua xe là nghĩa vụ bắt buộc. Nếu cá nhân sử dụng biển số giả, tùy theo mức độ vi phạm, có thể bị xử phạt hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự. Do đó, cần tuyệt đối tuân thủ quy định của cơ quan có thẩm quyền trong việc đăng ký và sử dụng biển số xe để tránh các hậu quả pháp lý.
