Buzz
Có ý kiến cho rằng tất cả các vấn đề này cần được đưa vào Bộ luật Dân sự, vì đây là đạo luật 'gốc', có nhiệm vụ điều chỉnh các quan hệ dân sự, tạo nền tảng cho các đạo luật khác. Vậy 'gốc' phải hiểu như thế nào?
Nếu theo lý luận này, tính chất 'gốc' của Bộ luật Dân sự thể hiện ở việc điều chỉnh tất cả các quan hệ dân sự hiện tại và phát sinh trong xã hội. Tuy nhiên, nếu nhìn vào thực tế hàng ngày, hàng triệu người dân trên khắp Việt Nam đều thực hiện giao dịch dân sự—mua sắm, ăn uống, đi lại mà chẳng ai phải tham khảo Bộ luật Dân sự hay Luật Thương mại. Điều này chứng tỏ rằng, dù có vô số giao dịch dân sự xảy ra mỗi ngày, luật không phải lúc nào cũng cần thiết, bởi vì cuộc sống vẫn tiếp diễn theo quy luật 'thuận mua vừa bán', luật chỉ đóng vai trò hỗ trợ khi cần thiết.
Vì vậy, để được coi là luật 'gốc', Bộ luật Dân sự không cần phải bao quát hết tất cả các quan hệ dân sự. Nó chỉ cần thiết lập và bảo vệ các nguyên tắc cơ bản trong quan hệ dân sự, như tự do khế ước và quyền tự định đoạt của các bên. Việc sửa đổi Bộ luật nhằm bảo đảm rằng những nguyên tắc này được thực hiện dễ dàng và triệt để hơn là nhiệm vụ của các soạn thảo viên và đại biểu Quốc hội. Ví dụ, trong lĩnh vực hợp đồng, nhiều chuyên gia cho rằng, có quá nhiều quy định hạn chế quyền tự do khế ước, tạo điều kiện cho cơ quan công quyền can thiệp quá mức vào quan hệ dân sự. Vì vậy, pháp luật dân sự cần ghi nhận các nguyên tắc cơ bản làm nền tảng pháp lý cho nguyên tắc tự do hợp đồng, và đặc biệt là giảm thiểu sự can thiệp của cơ quan công quyền vào các giao dịch dân sự, hợp đồng và quan hệ dân sự nói chung. Các vấn đề như quyền được chết và hiến xác cũng là vấn đề dân sự, vì thế có thể để mỗi người tự quyết định theo ý muốn của họ.
Bộ luật Dân sự Pháp là hình mẫu cho hơn 70 quốc gia trên thế giới trong việc soạn thảo Bộ luật Dân sự của họ. Các nhà nghiên cứu quốc tế giải thích rằng sự sống động của Bộ luật Dân sự Pháp xuất phát từ việc các nhà soạn thảo luật này chú trọng đến quyền tự do cá nhân, đặc biệt là tự do thực hiện các hoạt động kinh tế, và quyền sở hữu tư nhân, đặc biệt là sở hữu đất đai. Tinh thần này thể hiện rõ trong Bộ luật qua nguyên tắc tự do định đoạt trong giao dịch dân sự. Nguyên tắc tự do khế ước là một yếu tố quan trọng trong phần nghĩa vụ dân sự của Bộ luật (tuy nhiên, nguyên tắc này cũng bị giới hạn bởi các quy định bắt buộc liên quan đến 'lois d’ordre public' - quy tắc trật tự công cộng). Mặc dù việc sao chép nguyên văn là không được phép, tinh thần của tự do khế ước vẫn có thể được vận dụng trong các giao dịch dân sự hàng ngày, tạo điều kiện cho sự phát triển xã hội.
Thật tiếc rằng, trong quá trình tranh luận suốt gần một năm qua, có vẻ như chúng ta đã chú trọng quá nhiều vào các vấn đề chi tiết, mà ít quan tâm đến nguyên tắc cơ bản. Nếu không cẩn thận, nỗ lực biến Bộ luật Dân sự thành một bộ luật 'gốc' có thể chỉ dẫn đến việc thêm thắt nhiều quy định mà không cải thiện được bản chất của nó. Ngay cả những người tham gia trực tiếp vào việc soạn thảo bản sửa đổi cũng có thể đã đi theo xu hướng này. Khi được hỏi về điểm mới nổi bật nhất trong dự thảo sửa đổi lần này, một chuyên gia trong nhóm thẩm tra trả lời rằng: 'Bộ luật mở rộng phạm vi điều chỉnh'. Điều này cho thấy rằng tư duy hiện tại vẫn tập trung vào việc 'ôm' nhiều vấn đề, thay vì tìm cách điều chỉnh sao cho các giao dịch dân sự trở nên đơn giản và dễ dàng hơn.
Mytour
Chúng tôi rất mong được hợp tác cùng Quý khách hàng!
Trân trọng./.
