1. Khái niệm về ly hôn đơn phương?
Trong xã hội hiện nay, ly hôn trở thành một vấn đề khá phổ biến và nhận được nhiều sự quan tâm từ cộng đồng. Ly hôn có hai hình thức chủ yếu là ly hôn thuận tình và ly hôn đơn phương. Ly hôn thuận tình xảy ra phổ biến hơn, trong khi ly hôn đơn phương lại thường gặp phải những vấn đề pháp lý phức tạp. Vậy ly hôn đơn phương là gì? Đây là câu hỏi mà nhiều người quan tâm.
Ly hôn được hiểu là việc chấm dứt quan hệ vợ chồng theo bản án hoặc quyết định có hiệu lực pháp luật của tòa án. Vậy ly hôn đơn phương là gì? Ly hôn đơn phương xảy ra khi một bên vợ hoặc chồng yêu cầu ly hôn, và sau khi hòa giải không thành tại tòa án, tòa sẽ quyết định ly hôn nếu có căn cứ cho rằng hành vi bạo lực gia đình hoặc sự vi phạm nghiêm trọng quyền và nghĩa vụ của vợ chồng đã khiến hôn nhân lâm vào tình trạng trầm trọng, đời sống chung không thể kéo dài và mục đích hôn nhân không thể đạt được.
Hiện nay, khi mức sống của người dân được nâng cao, nhận thức pháp lý cũng được cải thiện, điều này giúp nhiều người nhận thức được quyền lợi và lợi ích hợp pháp của mình trong các cuộc hôn nhân không hạnh phúc. Sự thay đổi này phần nào giảm thiểu tình trạng vợ hoặc chồng bị kỳ thị sau khi ly hôn. Do đó, hiện tượng ly hôn đơn phương cũng ngày càng gia tăng.
2. Điều kiện để ly hôn đơn phương?
Để vợ hoặc chồng có thể thực hiện ly hôn đơn phương, có các trường hợp cụ thể như sau:
Thứ nhất, tòa án sẽ giải quyết ly hôn khi một bên vợ hoặc chồng yêu cầu ly hôn và hòa giải tại tòa không thành. Nếu có chứng cứ cho thấy một trong hai bên có hành vi bạo lực gia đình hoặc vi phạm nghiêm trọng quyền và nghĩa vụ vợ chồng, làm tình trạng hôn nhân trở nên trầm trọng, đời sống chung không thể kéo dài và mục đích hôn nhân không đạt được, tòa án sẽ quyết định ly hôn.
Thứ hai, tòa án sẽ giải quyết ly hôn đơn phương trong trường hợp một bên yêu cầu ly hôn khi người chồng hoặc vợ của họ bị tuyên bố mất tích.
Thứ ba, theo quy định tại khoản 2 Điều 51 của Luật Hôn nhân và Gia đình, tòa án có thể giải quyết ly hôn đơn phương nếu có căn cứ chứng minh rằng vợ chồng có hành vi bạo lực gia đình, ảnh hưởng nghiêm trọng đến tính mạng, sức khỏe hoặc tinh thần của bên còn lại.
Khi đáp ứng đủ các điều kiện pháp lý, tòa án sẽ tiến hành giải quyết ly hôn đơn phương. Tuy nhiên, để yêu cầu ly hôn đơn phương, bên yêu cầu cần phải chứng minh có căn cứ hợp pháp, chẳng hạn như các tài liệu chứng minh hành vi ngoại tình hoặc bạo lực gia đình gây tổn hại nghiêm trọng đến hôn nhân, như ghi âm, ghi hình, hình ảnh hoặc các giấy tờ liên quan.
3. Những trường hợp không được phép đơn phương ly hôn?
Mặc dù tòa án có quyền giải quyết ly hôn trong nhiều trường hợp, nhưng không phải lúc nào cũng chấp nhận yêu cầu ly hôn đơn phương.
Theo khoản 3 Điều 51, dù vợ chồng có quyền yêu cầu ly hôn, nhưng người chồng không được phép đơn phương ly hôn nếu vợ đang mang thai, sinh con hoặc nuôi con dưới 12 tháng tuổi. Điều này nhằm bảo vệ quyền lợi của người vợ trong giai đoạn thai sản, giảm thiểu tối đa các khó khăn mà họ phải đối mặt. Đây là một quy định thể hiện sự nhân văn của pháp luật Việt Nam.
Ngoài ra, nếu người vợ hoặc người chồng yêu cầu ly hôn nhưng không thể chứng minh hành vi bạo lực gia đình hoặc vi phạm nghiêm trọng quyền và nghĩa vụ vợ chồng, làm cho hôn nhân trở nên trầm trọng, tòa án sẽ không giải quyết yêu cầu ly hôn. Vì vậy, để có thể ly hôn, bên yêu cầu phải cung cấp chứng cứ chứng minh hành vi đó, nếu không có căn cứ pháp lý thì tòa án sẽ không giải quyết.
Theo quy định của pháp luật hiện hành, có hai lý do chính khiến vợ hoặc chồng không thể ly hôn.
4. Thời gian giải quyết ly hôn đơn phương?
Thời gian tối đa để giải quyết ly hôn đơn phương là 04 tháng. Nếu vụ án có tính chất phức tạp hoặc có sự cản trở, thời gian này có thể được gia hạn nhưng không quá 02 tháng.
Trong vòng 01 tháng kể từ ngày tòa án ra quyết định đưa vụ án ra xét xử, phiên tòa phải được mở. Trong trường hợp có lý do chính đáng, thời gian có thể kéo dài thêm 02 tháng.
Thời gian giải quyết vụ án có thể kéo dài hơn hoặc ngắn hơn tùy thuộc vào tính chất của từng trường hợp cụ thể. Đặc biệt, trong các vụ án có nhiều tranh chấp và khi các bên không hợp tác, thời gian giải quyết sẽ lâu hơn. Tuy nhiên, theo quy định của Bộ luật Tố tụng dân sự 2015, thời gian giải quyết các vụ án được quy định như trên.
Những thông tin trên đây liên quan đến ly hôn đơn phương và các trường hợp không được phép thực hiện ly hôn đơn phương. Chúng tôi hy vọng đã cung cấp cho quý vị những thông tin hữu ích, giúp bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình một cách tốt nhất.