Buzz
1. Sơ yếu lý lịch là gì?
1.1. Định nghĩa về sơ yếu lý lịch
Sơ yếu lý lịch, hay còn gọi là sơ yếu lý lịch tự thuật, là mẫu khai báo tổng hợp thông tin cơ bản về một cá nhân, bao gồm thông tin về bản thân và các thông tin về thân nhân (như bố, mẹ, vợ, chồng, anh, chị em…) của cá nhân đó. Đây là loại giấy tờ thường được sử dụng để hoàn thiện hồ sơ xin việc hoặc thực hiện các thủ tục hành chính cần thiết.
Sơ yếu lý lịch bao gồm những thông tin về nhân thân, tình hình gia đình, bối cảnh chính trị-xã hội, trình độ học vấn và chuyên môn, quá trình công tác, và những yếu tố khác liên quan đến công dân. Mục đích chủ yếu của sơ yếu lý lịch là phục vụ cho các hoạt động học tập hoặc tuyển dụng, do đó nó cần phải ghi rõ ràng các bước trong quá trình học tập, công tác của công dân cho đến một mốc thời gian nhất định. Trong nhiều trường hợp, sơ yếu lý lịch chỉ có giá trị khi được chứng thực bởi cơ quan nhà nước có thẩm quyền.
1.2. Thông tin trong sơ yếu lý lịch
Trong trường hợp cần thiết, cá nhân có thể lựa chọn mua mẫu sơ yếu lý lịch có sẵn trên thị trường hoặc tự soạn thảo sơ yếu lý lịch cho riêng mình. Các thông tin cơ bản cần có trong sơ yếu lý lịch bao gồm:
+ Ảnh kích thước 4x6;
+ Thông tin cá nhân: họ tên, giới tính, năm sinh, quê quán, hộ khẩu thường trú, số CMND, dân tộc, trình độ văn hóa, ngày gia nhập Đoàn, Đảng,...
+ Thông tin về quan hệ gia đình: họ tên, năm sinh, địa chỉ cư trú, nghề nghiệp của bố, mẹ, vợ/chồng, anh chị em ruột,...
+ Quá trình học tập và công tác của người làm đơn;
+ Các hình thức khen thưởng và kỷ luật;
+ Lời cam kết;
+ Chữ ký và dấu xác nhận của cơ quan địa phương.
2. Thẩm quyền để chứng thực sơ yếu lý lịch
Kính gửi Luật sư, em có hộ khẩu thường trú tại Kiên Giang, nhưng hiện đang thuê nhà và đăng ký tạm trú tại quận Tân Phú, TP. Hồ Chí Minh. Em muốn làm hồ sơ xin việc, và trong bộ hồ sơ mua có 2 bản Sơ Yếu Lý Lịch, 2 Đơn Xin Việc, cùng với 1 giấy khám sức khoẻ. Tuy nhiên, em không biết cách thức chứng thực như thế nào?
Có nhiều người hướng dẫn em phải mang Đơn Xin Việc và Sơ Yếu Lý Lịch về Kiên Giang (nơi ghi trong CMND là hộ khẩu thường trú) để chứng thực. Một số khác lại cho rằng chỉ cần mang CMND gốc, Đơn Xin Việc và Sơ Yếu Lý Lịch đến bất kỳ ủy ban nào là có thể chứng thực được. Em rất phân vân, mong Luật Sư hướng dẫn giúp em cần chuẩn bị giấy tờ gì và cần đi đâu để chứng thực? Liệu có thể chỉ thực hiện chứng thực tại TP. Hồ Chí Minh mà không phải về Kiên Giang không? Chứng thực này có tên gọi gì? Ngoài ra, em có các giấy tờ sau: - CMND gốc - Hộ khẩu gốc (ở Kiên Giang, nơi ghi trong CMND là hộ khẩu thường trú, trong hộ khẩu này chỉ có mình em đứng tên). Xin cảm ơn!
Trả lời:
Căn cứ Điều 24 Nghị định số 23/2015/NĐ-CP ngày 16 tháng 2 năm 2015 của Chính phủ về việc cấp bản sao từ sổ gốc, chứng thực bản sao từ bản chính, chứng thực chữ ký và chứng thực hợp đồng, giao dịch, chỉ cần chứng thực chữ ký trên Sơ Yếu Lý Lịch (Tờ khai lý lịch cá nhân) là đủ.
"Điều 24. Thủ tục chứng thực chữ ký
1. Người yêu cầu chứng thực chữ ký của mình phải xuất trình các giấy tờ sau đây:
a) Bản chính hoặc bản sao có chứng thực Giấy chứng minh nhân dân hoặc Hộ chiếu còn giá trị sử dụng;
b) Giấy tờ, văn bản mà mình sẽ ký.
2. Người thực hiện chứng thực kiểm tra giấy tờ yêu cầu chứng thực, nếu thấy đủ giấy tờ theo quy định tại Khoản 1 Điều này, tại thời điểm chứng thực, người yêu cầu chứng thực minh mẫn, nhận thức và làm chủ được hành vi của mình và việc chứng thực không thuộc các trường hợp quy định tại Điều 25 của Nghị định này thì yêu cầu người yêu cầu chứng thực ký trước mặt và thực hiện chứng thực như sau:
a) Ghi đầy đủ lời chứng chứng thực chữ ký theo mẫu quy định;
b) Ký, ghi rõ họ tên, đóng dấu của cơ quan, tổ chức thực hiện chứng thực và ghi vào sổ chứng thực.
Đối với giấy tờ, văn bản có từ (02) hai trang trở lên thì ghi lời chứng vào trang cuối, nếu giấy tờ, văn bản có từ 02 (hai) tờ trở lên thì phải đóng dấu giáp lai.
3. Đối với trường hợp chứng thực chữ ký tại bộ phận tiếp nhận và trả kết quả theo cơ chế một cửa, một cửa liên thông thì công chức tiếp nhận hồ sơ kiểm tra các giấy tờ, nếu nhận thấy người yêu cầu chứng thực có đủ điều kiện quy định tại Khoản 2 Điều này thì đề nghị người yêu cầu chứng thực ký vào giấy tờ cần chứng thực và chuyển cho người có thẩm quyền ký chứng thực.
4. Thủ tục chứng thực chữ ký quy định tại Khoản 1, 2 và 3 Điều này cũng được áp dụng đối với các trường hợp sau đây:
a) Chứng thực chữ ký của nhiều người trong cùng một giấy tờ, văn bản;
b) Chứng thực chữ ký của người khai lý lịch cá nhân;
c) Chứng thực chữ ký trong giấy tờ, văn bản do cá nhân tự lập theo quy định của pháp luật;
d) Chứng thực chữ ký trong Giấy ủy quyền đối với trường hợp ủy quyền không có thù lao, không có nghĩa vụ bồi thường của bên được ủy quyền và không liên quan đến việc chuyển quyền sở hữu tài sản, quyền sử dụng bất động sản."
“Chứng thực chữ ký” là quá trình mà cơ quan hoặc tổ chức có thẩm quyền xác nhận chữ ký trên các giấy tờ, văn bản là chữ ký của người yêu cầu chứng thực. Chữ ký đã được chứng thực theo quy định sẽ có giá trị chứng minh rằng người yêu cầu đã ký vào tài liệu đó và là cơ sở để xác định trách nhiệm của người ký đối với nội dung của giấy tờ, văn bản.
Ngoài ra, theo Khoản 5 Điều 5 Nghị định 23/2015/NĐ-CP, việc chứng thực chữ ký không phụ thuộc vào nơi cư trú của người yêu cầu chứng thực. Do đó, để chứng thực chữ ký trên Sơ Yếu Lý Lịch hoặc Tờ khai lý lịch cá nhân, người yêu cầu có thể chọn một trong ba phương án sau đây:
1. Đến UBND phường, xã nơi có hộ khẩu thường trú để thực hiện chứng thực.
2. Đến bất kỳ UBND phường, xã hoặc Phòng Tư pháp nào để chứng thực.
3. Đến bất kỳ Văn phòng công chứng nào để thực hiện chứng thực.
Trong trường hợp của bạn, bạn có thể yêu cầu xác nhận chữ ký trên sơ yếu lý lịch tại Ủy ban nhân dân phường nơi bạn đang tạm trú hoặc tại bất kỳ Văn phòng công chứng nào mà không cần phải về nơi thường trú.
3. Nội dung cần xác nhận trong sơ yếu lý lịch?
Kính gửi Luật sư Mytour, tôi có một câu hỏi cần được giải đáp như sau: Gần đây, tôi cần xác nhận sơ yếu lý lịch để xin việc, vì vậy tôi đã đến UBND xã nơi có hộ khẩu thường trú để yêu cầu xác nhận. Tuy nhiên, khi chủ tịch Ủy ban nhân dân xác nhận, thay vì chỉ ký và đóng dấu như thông thường, ông ấy đã tự ý ghi thêm một dòng nhận xét rằng tôi 'không tuân thủ pháp luật, chính sách của địa phương'. Tôi cảm thấy rất bức xúc, và khi tôi hỏi lý do, tôi được trả lời rằng do tháng trước thôn có yêu cầu gia đình tôi đóng góp khoản tiền 'khuyến nông' theo một phong trào địa phương, nhưng gia đình tôi không đồng ý nộp tiền này. Vì vậy, tôi xin hỏi liệu chủ tịch UBND xã có quyền tự ý ghi thêm nhận xét vào sơ yếu lý lịch của tôi không?
Tôi rất mong nhận được phản hồi từ Luật sư.
Trả lời:
Thực tế, hiện nay nhu cầu xác nhận sơ yếu lý lịch của người dân rất cao. Tuy nhiên, vì chưa có văn bản hướng dẫn rõ ràng về việc xác nhận, nên các Ủy ban nhân dân cấp xã thực hiện không thống nhất, dẫn đến việc xác nhận sơ yếu lý lịch tại mỗi địa phương có sự khác biệt tùy thuộc vào cách thức tiếp cận của người có thẩm quyền.
Cụ thể, một số xã xác nhận thông tin khai đúng sự thật, một số xã xác nhận người dân có hộ khẩu thường trú tại địa phương, một số xã xác nhận chữ ký của người khai trong sơ yếu lý lịch, và có xã chỉ đóng dấu của Ủy ban nhân dân mà không ghi rõ nội dung xác nhận. Đặc biệt, một số xã đã tự ý ghi thêm nội dung không liên quan đến khai lý lịch, chẳng hạn như: 'Không chấp hành pháp luật, chủ trương của Nhà nước', vì những hộ gia đình này không đóng đầy đủ các khoản thu của địa phương. Vấn đề này đã được nhiều cơ quan báo chí phản ánh, với quan điểm không đồng tình với các Ủy ban nhân dân xã và cho rằng đây là hành động quy chụp, ép buộc người dân. Khi người dân chỉ yêu cầu xác nhận sơ yếu lý lịch để phục vụ cho mục đích học tập hoặc xin việc, mà Ủy ban nhân dân cấp xã lại ghi nhận họ không chấp hành pháp luật, chủ trương của Nhà nước, sẽ gây khó khăn cho việc xin việc làm hoặc vào học tại các cơ sở giáo dục. Nội dung xác nhận như vậy đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến quyền lợi hợp pháp của người dân, gây bất lợi khi sử dụng sơ yếu lý lịch.
Hiện tại, chỉ có Luật Công chứng mà chưa có Luật Chứng thực hay các văn bản hướng dẫn, chỉ đạo cụ thể, khiến người có thẩm quyền xác nhận và người dân đều gặp khó khăn trong việc tìm ra cách giải quyết đúng đắn. Để giải quyết vấn đề này và đáp ứng nhu cầu của người dân, ngày 20/3/2014, Cục Hộ tịch, Quốc tịch, Chứng thực – Bộ Tư pháp đã ban hành Công văn số 1520/HTQTCT_CT hướng dẫn về việc xác nhận sơ yếu lý lịch, với nội dung chi tiết như sau:
“Trong thời gian chưa ban hành Luật Chứng thực, Cục Hộ tịch, quốc tịch, chứng thực đề nghị các Sở Tư pháp chỉ đạo Ủy ban nhân dân xã, phường, thị trấn trên địa bàn chỉ thực hiện chứng thực chữ ký của người khai Sơ yếu lý lịch; người khai phải tự chịu trách nhiệm về nội dung đã khai trong lý lịch. Trong trường hợp người thực hiện chứng thực của Ủy ban nhân dân cấp xã biết rõ về nhân thân của người khai Sơ yếu lý lịch và yên tâm, tin tưởng vào nội dung đã khai trong Sơ yếu lý lịch của người đó, thì xác nhận nội dung Sơ yếu lý lịch là đúng. Đề nghị Ủy ban nhân dân cấp xã không ghi nội dung về việc chấp hành pháp luật, chủ trương, chính sách của Nhà nước, địa phương vào Sơ yếu lý lịch của công dân.”
Với hướng dẫn này, có thể thấy việc Ủy ban nhân dân xã của bạn tự ý thêm những nội dung không liên quan đến xác nhận lý lịch là không phù hợp với mục đích xác nhận bản khai lý lịch, đi ngược lại với chỉ đạo của Bộ Tư pháp, và gây ảnh hưởng xấu đến quyền lợi hợp pháp của công dân.
