1. Thời gian công an được phép tạm giữ phương tiện trong trường hợp tai nạn giao thông là bao lâu?
Trả lời:
Theo quy định tại Luật giao thông đường bộ năm 2008, cơ quan công an chỉ có quyền tạm giữ phương tiện gây tai nạn trong tối đa 7 ngày; trong trường hợp vụ việc phức tạp, thời gian giữ phương tiện có thể kéo dài, nhưng không quá 30 ngày.
Khi người tham gia giao thông gây tai nạn, công an có quyền tạm giữ phương tiện của họ. Tuy nhiên, trong nhiều trường hợp, do thiếu hiểu biết pháp luật, người sở hữu phương tiện bị tạm giữ không thể bảo vệ quyền lợi của mình, mặc dù công an có quyền giữ phương tiện và các quyền lợi liên quan của người sở hữu phương tiện.
Đối với hành vi vi phạm quy định về điều khiển phương tiện giao thông đường bộ, tùy theo mức độ và tính chất nguy hiểm của hành vi, người vi phạm sẽ bị xử phạt hành chính theo quy định tại nghị định 100/2019/NĐ-CP, hoặc có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội “Vi phạm các quy định về điều khiển phương tiện giao thông đường bộ” theo Điều 260 của Bộ luật hình sự 2015, sửa đổi, bổ sung 2017.
"Điều 260. Tội vi phạm quy định về tham gia giao thông đường bộ
1. Người nào tham gia giao thông đường bộ mà vi phạm quy định về an toàn giao thông đường bộ gây thiệt hại cho người khác thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 01 năm đến 05 năm:
a) Làm chết người;
b) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 01 người mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên;
c) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này từ 61% đến 121%;
d) Gây thiệt hại về tài sản từ 100.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng.
2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 03 năm đến 10 năm:
a) Không có giấy phép lái xe theo quy định;
b) Trong tình trạng có sử dụng rượu, bia mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn vượt quá mức quy định, có sử dụng chất ma túy hoặc chất kích thích mạnh khác;
c) Bỏ chạy để trốn tránh trách nhiệm hoặc cố ý không cứu giúp người bị nạn;
d) Không chấp hành hiệu lệnh của người điều khiển hoặc hướng dẫn giao thông;
đ) Làm chết 02 người;
e) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này từ 122% đến 200%:
g) Gây thiệt hại về tài sản từ 500.000.000 đồng đến dưới 1.500.000.000 đồng.
3. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 07 năm đến 15 năm:
a) Làm chết 03 người trở lên;
b) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 03 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này 201% trở lên;
c) Gây thiệt hại về tài sản 1.500.000.000 đồng trở lên.
4. Vi phạm quy định về tham gia giao thông đường bộ trong trường hợp có khả năng thực tế dẫn đến hậu quả quy định tại một trong các điểm a, b và c khoản 3 Điều này nếu không được ngăn chặn kịp thời, thì bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 01 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 01 năm.
5. Người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm."
Theo khoản 8 Điều 125 của Luật xử lý vi phạm hành chính năm 2012, quy định về xử lý vi phạm hành chính:
“8.Thời hạn tạm giữ tang vật, phương tiện vi phạm hành chính, giấy phép, chứng chỉ hành nghề là 7 ngày, kể từ ngày tạm giữ. Thời hạn tạm giữ có thể được kéo dài đối với những vụ việc có nhiều tình tiết phức tạp, cần tiến hành xác minh nhưng tối đa không quá 30 ngày, kể từ ngày tạm giữ tang vật, giấy phép, chứng chỉ hành nghề”.
Theo quy định, thời gian tạm giữ tang vật, phương tiện vi phạm hành chính, giấy phép, chứng chỉ hành nghề là 7 ngày kể từ ngày bị tạm giữ. Thời gian này có thể kéo dài trong trường hợp vụ việc phức tạp cần tiến hành xác minh, nhưng không quá 30 ngày tính từ ngày tạm giữ các tang vật, giấy phép, chứng chỉ hành nghề.
Tính đến nay, đã hai tháng kể từ khi xe của bạn bị tạm giữ và bạn đã hoàn tất việc nộp phạt, bồi thường. Vì vậy, việc cơ quan công an vẫn giữ xe của bạn là không đúng theo quy định của pháp luật.
Nếu thời gian giữ phương tiện đã vượt quá hạn quy định và bạn đã thực hiện nghĩa vụ nộp phạt hành chính theo quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền mà công an vẫn chưa trả lại xe, bạn có thể làm đơn khiếu nại gửi cơ quan công an đang giải quyết hồ sơ vụ việc, yêu cầu giải quyết việc trả lại xe cho mình theo quy định của pháp luật.
Nếu không được giải quyết đúng thời hạn, bạn có quyền khởi kiện hành chính đối với hành vi hành chính của cơ quan công an tại Tòa án có thẩm quyền theo quy định của Luật Tố tụng Hành chính 2015.
2. Xử lý như thế nào khi tai nạn giao thông xảy ra do lỗi của cả hai bên?
Trả lời:
Điều 8 của Luật giao thông đường bộ 2008 quy định các hành vi bị nghiêm cấm, bao gồm việc tham gia giao thông khi không có giấy phép lái xe.
"8. Điều khiển xe ô tô, máy kéo, xe máy chuyên dùng trên đường mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn.
Điều khiển xe mô tô, xe gắn máy mà trong máu có nồng độ cồn vượt quá 50 miligam/100 mililít máu hoặc 0,25 miligam/1 lít khí thở.
9. Điều khiển xe cơ giới không có giấy phép lái xe theo quy định.
Điều khiển xe máy chuyên dùng tham gia giao thông đường bộ không có chứng chỉ bồi dưỡng kiến thức pháp luật về giao thông đường bộ, bằng hoặc chứng chỉ điều khiển xe máy chuyên dùng.".
Về vụ việc này, con bạn vi phạm vì không có giấy phép lái xe khi tham gia giao thông. Người băng qua đường có lỗi hay không sẽ tùy thuộc vào nồng độ cồn của họ tại thời điểm tai nạn. Nếu nồng độ cồn trong máu vượt quá 50 miligam/100 mililít hoặc 0,25 miligam/1 lít khí thở, người đó cũng sẽ phải chịu trách nhiệm trong vụ tai nạn.
Về trách nhiệm dân sự: Nếu cả hai bên đều có lỗi trong việc gây ra tai nạn, họ sẽ chịu trách nhiệm theo quy định tại Điều 601 của Bộ luật dân sự 2015, cụ thể như sau:
"Điều 601. Bồi thường thiệt hại do nguồn nguy hiểm cao độ gây ra
1. Nguồn nguy hiểm cao độ bao gồm phương tiện giao thông vận tải cơ giới, hệ thống tải điện, nhà máy công nghiệp đang hoạt động, vũ khí, chất nổ, chất cháy, chất độc, chất phóng xạ, thú dữ và các nguồn nguy hiểm cao độ khác do pháp luật quy định.
Chủ sở hữu nguồn nguy hiểm cao độ phải vận hành, sử dụng, bảo quản, trông giữ, vận chuyển nguồn nguy hiểm cao độ theo đúng quy định của pháp luật.
2. Chủ sở hữu nguồn nguy hiểm cao độ phải bồi thường thiệt hại do nguồn nguy hiểm cao độ gây ra; nếu chủ sở hữu đã giao cho người khác chiếm hữu, sử dụng thì người này phải bồi thường, trừ trường hợp có thỏa thuận khác.
3. Chủ sở hữu, người chiếm hữu, sử dụng nguồn nguy hiểm cao độ phải bồi thường thiệt hại cả khi không có lỗi, trừ trường hợp sau đây:
a) Thiệt hại xảy ra hoàn toàn do lỗi cố ý của người bị thiệt hại;
b) Thiệt hại xảy ra trong trường hợp bất khả kháng hoặc tình thế cấp thiết, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác.
4. Trường hợp nguồn nguy hiểm cao độ bị chiếm hữu, sử dụng trái pháp luật thì người đang chiếm hữu, sử dụng nguồn nguy hiểm cao độ trái pháp luật phải bồi thường thiệt hại.
Khi chủ sở hữu, người chiếm hữu, sử dụng nguồn nguy hiểm cao độ có lỗi trong việc để nguồn nguy hiểm cao độ bị chiếm hữu, sử dụng trái pháp luật thì phải liên đới bồi thường thiệt hại."
Ngoài ra, khi cả hai bên đều có lỗi, cần phải tuân thủ quy định tại Khoản 4 Điều 585 của Bộ luật dân sự 2015, cụ thể như sau:
"Điều 585. Nguyên tắc bồi thường thiệt hại
4. Khi bên bị thiệt hại có lỗi trong việc gây thiệt hại thì không được bồi thường phần thiệt hại do lỗi của mình gây ra."
Trong tình huống này, trách nhiệm dân sự sẽ được giải quyết theo các quy định đã nêu trên.
Về trách nhiệm hành chính:
- Con bạn điều khiển xe mô tô mà không có bằng lái, do đó, theo Khoản 5 Điều 21 của Nghị định 100/2019/NĐ-CP, con bạn sẽ bị xử lý theo quy định.
"5. Phạt tiền từ 800.000 đồng đến 1.200.000 đồng đối với người điều khiển xe mô tô có dung tích xi lanh dưới 175 cm3 và các loại xe tương tự xe mô tô thực hiện một trong các hành vi vi phạm sau đây:
a) Không có Giấy phép lái xe hoặc sử dụng Giấy phép lái xe không do cơ quan có thẩm quyền cấp, Giấy phép lái xe bị tẩy xóa;"
- Hai thanh niên sau khi uống rượu bia đã điều khiển xe mô tô, theo Điều 6 của Nghị định này, họ có thể bị xử phạt hành chính như sau:
"6. Phạt tiền từ 1.000.000 đồng đến 2.000.000 đồng đối với người điều khiển xe trên đường mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn vượt quá 50 miligam đến 80 miligam/100 mililit máu hoặc vượt quá 0,25 miligam đến 0,4 miligam/1 lít khí thở.
8. Phạt tiền từ 3.000.000 đồng đến 4.000.000 đồng đối với người điều khiển xe thực hiện một trong các hành vi vi phạm sau đây:
c) Điều khiển xe trên đường mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn vượt quá 80 miligam/100 mililít máu hoặc vượt quá 0,4 miligam/1 lít khí thở."
Đối với người điều khiển xe mô tô, xe gắn máy (bao gồm cả xe máy điện) và các loại xe tương tự, nếu nồng độ cồn trong máu hoặc hơi thở vượt quá 50 miligam đến 80 miligam/100 mililít máu hoặc vượt quá 0,25 miligam đến 0,4 miligam/1 lít khí thở, mức phạt sẽ từ 1.000.000 đồng đến 2.000.000 đồng. Nếu nồng độ cồn vượt quá 80 miligam/100 mililít máu hoặc 0,4 miligam/1 lít khí thở, mức phạt sẽ từ 3.000.000 đồng đến 4.000.000 đồng.
Ngoài việc bị phạt tiền, người vi phạm còn bị tước quyền sử dụng Giấy phép lái xe theo quy định tại Điều 12 của Nghị định 100/2019/NĐ-CP.
3. Thủ tục nhận lại phương tiện bị tạm giữ sau tai nạn giao thông?
Trả lời
1. Xe mô tô mà bố bạn đang điều khiển là chiếc xe đã mua lại (với giấy tờ xe từ chủ sở hữu cũ), và vì bố bạn không phải là người đứng tên chủ sở hữu xe, liệu bố bạn có thể nhận lại xe không?
Để nhận lại xe, bố bạn cần phải có các giấy tờ chứng minh quyền sở hữu xe. Có thể thực hiện theo một trong hai cách sau:
Bố bạn cần xuất trình Giấy đăng ký xe (chưa thực hiện sang tên cho bạn), các chứng từ chuyển nhượng từ người đứng tên trong Giấy đăng ký xe và chứng từ chuyển nhượng từ người bán cuối cùng, để chứng minh rằng hiện tại bạn là chủ sở hữu xe. Đồng thời, bạn cần hoàn tất thủ tục sang tên đổi chủ, qua đó có đủ cơ sở để cảnh sát giao thông trả xe cho bố bạn. Nếu bố bạn không có các giấy tờ chuyển nhượng, bạn cần liên hệ với người đứng tên trong Giấy đăng ký xe để xác nhận việc đã bán xe cho bạn.
Nếu bạn không có giấy tờ chuyển nhượng, bạn vẫn có thể thực hiện thủ tục sang tên đổi chủ theo quy định tại Điều 24 Thông tư 15/2014/TT-BCA. Sau khi hoàn tất, bạn có thể yêu cầu nhận lại xe.
2. Trong suốt thời gian công an giữ xe, liệu bố bạn có phải trả chi phí cho việc tạm giữ phương tiện này không?
Nghị định 115/2013/NĐ-CP quy định về việc quản lý, bảo quản các tang vật, phương tiện vi phạm hành chính bị tạm giữ và tịch thu theo thủ tục hành chính, với các quy định như sau:
"Điều 9. Trách nhiệm trong quản lý, bảo quản tang vật, phương tiện bị tạm giữ, tịch thu
1. Người ra quyết định tạm giữ, tịch thu có trách nhiệm quản lý, bảo quản tang vật, phương tiện bị tạm giữ, tịch thu.
2. Trường hợp tang vật, phương tiện bị mất, bán, đánh tráo, hư hỏng, mất linh kiện, thay thế thì người ra quyết định tạm giữ, tịch thu chịu trách nhiệm bồi thường và bị xử lý theo quy định của pháp luật. Người trực tiếp quản lý, bảo quản tang vật, phương tiện phải chịu trách nhiệm trước pháp luật và người ra quyết định tạm giữ, tịch thu về việc quản lý, bảo quản tang vật, phương tiện.”
Theo quy định này, cơ quan có thẩm quyền xử lý vụ việc của bố bạn sẽ chịu trách nhiệm trong việc quản lý và bảo quản phương tiện. Vì vậy, bố bạn không cần phải chi trả bất kỳ khoản phí nào cho việc tạm giữ phương tiện này.
3. Khi tai nạn xảy ra, bố bạn được đưa đi cấp cứu, mẹ bạn đến công an để làm thủ tục, nhưng công an chỉ khẳng định rằng bố bạn say rượu và gây ra tai nạn. Vậy làm sao để chứng minh rằng lời nói của công an là không có cơ sở?
Theo quy định tại Điều 3 Thông tư liên tịch số 26/2014/TTLT-BYT-BCA, về việc xét nghiệm nồng độ cồn trong máu đối với người điều khiển phương tiện giao thông cơ giới đường bộ.
"Điều 3. Những trường hợp xét nghiệm nồng độ cồn trong máu
1. Người điều khiển phương tiện giao thông cơ giới đường bộ gây tai nạn hoặc bị tai nạn giao thông được sĩ quan, hạ sĩ quan Công an nhân dân (sau đây viết tắt là cán bộ Công an) đang làm nhiệm vụ điều tra, giải quyết tai nạn giao thông yêu cầu kiểm tra nồng độ cồn trong máu.
2. Người điều khiển phương tiện giao thông cơ giới đường bộ có liên quan đến vụ tai nạn giao thông được cán bộ Công an đang làm nhiệm vụ điều tra, giải quyết tai nạn giao thông yêu cầu kiểm tra nồng độ cồn trong máu.
3. Người điều khiển phương tiện giao thông cơ giới đường bộ có dấu hiệu sử dụng chất có cồn được cán bộ Công an đang làm nhiệm vụ tuần tra, kiểm soát giao thông yêu cầu kiểm tra nồng độ cồn trong máu.
4. Người điều khiển phương tiện giao thông cơ giới đường bộ bị tai nạn giao thông được đưa đến cơ sở khám bệnh, chữa bệnh phải được bác sĩ chỉ định xét nghiệm nồng độ cồn trong máu."
Điều 5 của Thông tư này có những quy định như sau:
"Điều 5. Quy trình xét nghiệm nồng độ cồn trong máu
1. Cơ sở y tế được xét nghiệm nồng độ cồn trong máu (sau đây viết tắt là cơ sở xét nghiệm) tiếp nhận người được xét nghiệm quy định tại Điều 3 Thông tư liên tịch này, kiểm tra phiếu xét nghiệm theo mẫu số 01 ban hành kèm theo Thông tư liên tịch này và chuyển đến cán bộ thực hiện xét nghiệm. Trường hợp người được xét nghiệm quy định tại các khoản 1, 2, 3 Điều 3 Thông tư liên tịch này thì phải có thêm phiếu yêu cầu xét nghiệm nồng độ cồn trong máu của cán bộ Công an theo mẫu số 02 ban hành kèm Thông tư liên tịch này.
2. Cán bộ xét nghiệm thực hiện xét nghiệm theo đúng quy trình xét nghiệm nồng độ cồn trong máu do Bộ trưởng Bộ Y tế ban hành.
3. Cơ sở xét nghiệm cung cấp kết quả xét nghiệm theo mẫu số 03 ban hành kèm theo Thông tư liên tịch này cho cán bộ, cơ quan Công an đã yêu cầu xét nghiệm, sau đó thông báo kết quả xét nghiệm cho người xét nghiệm theo quy định về hồ sơ bệnh án; cung cấp cho Viện Kiểm sát nhân dân, Tòa án nhân dân trong trường hợp cần thiết theo quy định của pháp luật (nếu có yêu cầu) và lưu kết quả xét nghiệm theo quy định."
Để chứng minh việc bố bạn say và gây ra tai nạn, công an cần cung cấp kết quả xét nghiệm nồng độ cồn trong máu của bố bạn, được thực hiện đúng theo quy trình tại Điều 5 của Thông tư liên tịch số 26/2014/TTLT-BYT-BCA. Nếu không có kết quả xét nghiệm này, thì cáo buộc của công an về việc bố bạn say và gây ra tai nạn sẽ không có cơ sở.