1. Bảo hiểm y tế tự nguyện là gì?
Bảo hiểm y tế tự nguyện là hình thức bảo hiểm không nhằm mục đích lợi nhuận do Nhà nước thực hiện, giúp mọi người dân có thể được chăm sóc sức khỏe khi bị ốm đau, bệnh tật từ Quỹ bảo hiểm y tế. Khác với bảo hiểm y tế bắt buộc, người dân tham gia bảo hiểm y tế tự nguyện có quyền tự chọn việc tham gia, mức hưởng và mức đóng bảo hiểm.
Với nhiều lợi ích từ việc tham gia bảo hiểm y tế tự nguyện khi khám chữa bệnh tại các cơ sở y tế, hiện nay, nhu cầu tham gia bảo hiểm y tế tự nguyện ngày càng cao trong cộng đồng.
Ngoài ra, bảo hiểm y tế tự nguyện cần tuân thủ 5 nguyên tắc cơ bản dưới đây:
- Đảm bảo chia sẻ rủi ro giữa những người tham gia bảo hiểm y tế tự nguyện.
- Phí bảo hiểm y tế sẽ được xác định dựa trên tỷ lệ phần trăm của thu nhập.
- Mức hưởng bảo hiểm sẽ được tính toán dựa trên tình trạng bệnh lý và nhóm đối tượng tham gia bảo hiểm y tế.
- Quỹ bảo hiểm y tế được bảo vệ bởi Nhà nước, đồng thời phải minh bạch và đảm bảo sự cân đối giữa thu và chi.
2. Hướng dẫn đăng ký mua bảo hiểm y tế tự nguyện trực tuyến qua Cổng Dịch vụ công quốc gia
Căn cứ vào quy định tại Phụ lục Dịch vụ công trực tuyến đăng ký tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện trên Cổng Dịch vụ công, ban hành kèm theo Quyết định số 49/QĐ-BHXH năm 2023, trình tự thực hiện đăng ký tham gia BHXH tự nguyện online trên Cổng Dịch vụ công được quy định như sau:
Bước 1: Truy cập vào Cổng Dịch vụ công quốc gia (tại địa chỉ https://dichvucong.gov.vn) hoặc Cổng Dịch vụ công của BHXH Việt Nam (tại địa chỉ https://dichvucong.baohiemxahoi.gov.vn).
Nếu cá nhân chưa có tài khoản, cần thực hiện đăng ký tài khoản trên Cổng Dịch vụ công quốc gia hoặc Cổng Dịch vụ công của BHXH.
Bước 2: Người tham gia cần khai báo đầy đủ và chính xác các thông tin theo Mẫu 02-TK trên Cổng Dịch vụ công, đồng thời chịu trách nhiệm về tính chính xác của thông tin đã kê khai.
Bước 3: Hệ thống phần mềm tự động kiểm tra và đối chiếu các thông tin mà người tham gia đã kê khai. Cụ thể:
Đối với người tham gia thuộc hộ nghèo hoặc hộ cận nghèo:
Hệ thống sẽ xác định nơi cư trú (cấp tỉnh, cấp huyện) bằng cách đối chiếu với cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư. Đồng thời, xác định đối tượng được hỗ trợ mức đóng của Nhà nước dựa trên dữ liệu hộ nghèo, hộ cận nghèo do cơ quan BHXH quản lý, từ đó tính toán chính xác số tiền cần nộp cho người tham gia để thanh toán trực tuyến.
Trong trường hợp địa chỉ cư trú không khớp với cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, hoặc người tham gia không thuộc đối tượng được hỗ trợ mức đóng, phần mềm sẽ thông báo cho người tham gia biết về sự không khớp này và yêu cầu liên hệ với cơ quan Công an hoặc cơ quan phê duyệt danh sách hộ nghèo, hộ cận nghèo để chỉnh sửa. Sau khi điều chỉnh xong, người tham gia có thể tiếp tục thực hiện lại bước 2 hoặc đăng ký tại các tổ chức thu BHXH, BHYT, hoặc cơ quan BHXH.
Đối với người tham gia thuộc các đối tượng khác:
Phần mềm sẽ đối chiếu nơi cư trú (cấp tỉnh, cấp huyện) với cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư và xác định số tiền chính xác cần đóng để người tham gia có thể thanh toán trực tuyến.
Nếu thông tin về nơi cư trú không chính xác, hệ thống sẽ hiển thị thông báo cho người tham gia, yêu cầu liên hệ với cơ quan Công an để điều chỉnh. Sau khi hoàn tất điều chỉnh, người tham gia có thể thực hiện lại bước 2 hoặc đăng ký tham gia BHXH tự nguyện tại các tổ chức thu BHXH, BHYT hoặc cơ quan BHXH.
Bước 4: Người tham gia tiến hành nộp tiền trực tuyến qua Cổng Dịch vụ công, sau đó nhận Biên lai thu tiền điện tử và thông báo về thời hạn trả sổ BHXH theo quy định ngay khi giao dịch thành công.
Bước 5: Người tham gia nhận sổ BHXH dưới dạng bản điện tử hoặc bản giấy theo phương thức đã chọn khi đăng ký.
Thời gian xử lý yêu cầu: không quá 05 ngày kể từ ngày nhận đầy đủ hồ sơ theo quy định.
Kết quả giải quyết: Thẻ BHYT có thể là bản giấy hoặc bản điện tử.
3. Hướng dẫn về phương thức thanh toán trực tuyến để tiếp tục đóng BHXH tự nguyện.
Căn cứ vào Mục 2 Phụ lục 2 của Công văn 3187/BHXH-CNTT năm 2020, quy định về việc thực hiện dịch vụ công ngành Bảo hiểm xã hội Việt Nam qua Cổng Dịch vụ công Quốc gia, hướng dẫn việc thanh toán trực tuyến cho việc đóng tiếp BHXH tự nguyện như sau:
Bước 1: Truy cập Cổng Dịch vụ công Quốc gia, chọn menu “Thanh toán trực tuyến/Đóng tiếp BHXH tự nguyện, gia hạn BHYT” và chọn dịch vụ "Đóng tiếp BHXH tự nguyện".
Bước 2: Nhập mã số BHXH vào ô tìm kiếm và nhấn nút "Tra cứu" (nếu không nhớ mã số BHXH, có thể nhấn vào nút “Tra cứu mã số BHXH” để tìm kiếm).
Khi mã số BHXH được nhập chính xác, thông tin về người tham gia, phương thức đóng, thời gian đóng và thông tin của cơ quan BHXH sẽ hiển thị để người tham gia BHYT có thể kiểm tra.
Ở bước này, người tham gia chọn Ngân hàng nhận tiền của cơ quan BHXH và nhấn nút "Thanh toán" để tiếp tục.
Bước 3: Màn hình của Cổng thanh toán - Payment Platform sẽ hiển thị các lựa chọn Ngân hàng hoặc trung gian thanh toán mà người tham gia đã mở tài khoản để thực hiện thanh toán.
Ví dụ, nếu chọn ngân hàng Teckcombank, người tham gia nhấn nút "Thanh toán" để tiếp tục.
Hệ thống sẽ chuyển hướng đến trang Internet Banking của Ngân hàng Teckcombank. Các thao tác trên giao diện Internet Banking của ngân hàng sẽ được thực hiện giống như các bước 6, 7, 8 trong dịch vụ thanh toán Gia hạn thẻ BHYT theo hộ gia đình.
Sau khi thanh toán thành công, hệ thống sẽ tự động chuyển hướng trở lại giao diện Cổng DVC Quốc gia và hiển thị thông báo "Thanh toán thành công". Đồng thời, Bảo hiểm xã hội Việt Nam sẽ gửi một tin nhắn thông báo đến số điện thoại đã đăng ký với cơ quan BHXH.
4. Quyền lợi khi tham gia bảo hiểm y tế tự nguyện
Khi tham gia bảo hiểm y tế tự nguyện, người tham gia sẽ được hưởng các quyền lợi BHYT khi đi khám, chữa bệnh, phục hồi chức năng, khám thai định kỳ, và sinh con. Mức hưởng sẽ được quy định cụ thể như sau:
Khám chữa bệnh đúng tuyến
Theo quy định tại Luật bảo hiểm y tế năm 2014, những người tham gia bảo hiểm y tế tự nguyện khi đi khám chữa bệnh đúng tuyến sẽ được hưởng quyền lợi tối đa. Quỹ bảo hiểm y tế sẽ thanh toán 80% chi phí khám chữa bệnh, phần còn lại 20% sẽ do người tham gia BHYT tự nguyện chi trả. Điều này giúp giảm bớt gánh nặng tài chính cho gia đình và đảm bảo rằng người bệnh được chăm sóc sức khỏe tốt nhất.
Khám chữa bệnh trái tuyến
Theo quy định tại Điều 22 của Luật bảo hiểm y tế, những người tham gia bảo hiểm y tế tự nguyện khi đi khám chữa bệnh trái tuyến sẽ được quỹ bảo hiểm y tế thanh toán như sau:
- Tại bệnh viện trung ương: Quỹ bảo hiểm y tế sẽ thanh toán 40% chi phí điều trị.
- Tại bệnh viện tỉnh: Quỹ bảo hiểm y tế sẽ thanh toán toàn bộ chi phí điều trị nội trú.
- Tại bệnh viện huyện: Quỹ bảo hiểm y tế sẽ thanh toán toàn bộ chi phí khám, chữa bệnh.
Khi tham gia bảo hiểm y tế tự nguyện, người dân sẽ nhận được sự hỗ trợ về chi phí khám, chữa bệnh tại các cơ sở y tế theo các quy định của pháp luật. Các khoản chi phí như thuốc men, vật tư y tế, và trang thiết bị y tế sẽ được Quỹ bảo hiểm y tế thanh toán. Mức hỗ trợ này có sự khác biệt tùy theo từng đối tượng và tình huống khám chữa bệnh. Nhờ vào BHYT, nhiều người dân, đặc biệt là những người có hoàn cảnh khó khăn, sẽ giảm bớt gánh nặng tài chính và được chăm sóc sức khỏe tốt hơn, từ đó nâng cao chất lượng cuộc sống và góp phần vào sự phát triển an sinh xã hội.
Việc tham gia bảo hiểm y tế mang lại nhiều lợi ích cho gia đình. Đặc biệt, Luật bảo hiểm y tế đã được cải tiến để đảm bảo người tham gia nhận được quyền lợi tối ưu. Do đó, việc tham gia bảo hiểm y tế và cập nhật thông tin của người tham gia một cách thường xuyên sẽ giúp đảm bảo quyền lợi tối đa cho người dân khi tham gia bảo hiểm y tế tự nguyện.