1. Những thông tin cần nắm rõ về biển số xe và tình trạng biển số xe giả hiện nay
1.1 Khái niệm biển số xe là gì?
Biển số xe, hay còn gọi là biển kiểm soát (tại miền Nam thường được biết đến với tên gọi cà vẹt xe), là tấm bảng gắn trên phương tiện cơ giới, thể hiện mã đăng ký được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp phát nhằm mục đích nhận diện chính thức. Mã số đăng ký trên biển có thể bao gồm số, hoặc kết hợp giữa chữ và số, đóng vai trò định danh duy nhất cho từng xe trong hệ thống dữ liệu quản lý của khu vực cấp biển. Việc gắn mã nhận dạng có thể áp dụng cho xe hoặc chủ sở hữu, tùy thuộc vào quy định cụ thể của từng quốc gia hoặc vùng lãnh thổ.
Biển số xe được chế tạo từ kim loại, có phủ lớp màng phản quang và tích hợp ký hiệu bảo mật do Bộ Công an cấp phép, đồng thời do Cục Cảnh sát giao thông chịu trách nhiệm quản lý. Riêng biển số đăng ký tạm thời chỉ được in trên giấy.
Biển số xe đóng vai trò là phương tiện nhận dạng chính thức, hỗ trợ cơ quan nhà nước có thẩm quyền dễ dàng quản lý phương tiện giao thông. Qua đó, giúp kiểm soát số lượng xe tại các tỉnh, thành phố; theo dõi việc sang tên đổi chủ; xác định số lượng xe do một cá nhân sở hữu; cũng như phát hiện các trường hợp xe không chính chủ, xe bị mất cắp, xe nhập lậu hoặc phương tiện mang biển nước ngoài. Ngoài ra, biển số còn giúp phân biệt xe giữa các cá nhân trong trường hợp sở hữu cùng loại, màu sắc và kiểu dáng xe giống nhau.
1.2 Các quy chuẩn hiện hành về biển số xe
- Về vật liệu chế tạo: Biển số xe được làm từ kim loại, có phủ lớp phản quang và tích hợp ký hiệu bảo mật được đóng chìm bởi lực lượng Công an. Đối với trường hợp đăng ký biển số tạm thời, biển số sẽ được in trên giấy.
- Về kích thước của biển số:
+ Đối với phương tiện ô tô:
- Ô tô được cấp hai biển số ngắn có kích thước: chiều cao 165 mm, chiều dài 330 mm;
- Trường hợp xe chuyên dụng hoặc các dòng xe có thiết kế đặc thù không thể lắp hai biển ngắn thì được chuyển sang lắp hai biển dài với kích thước: chiều cao 110 mm, chiều dài 520 mm; hoặc một biển ngắn và một biển dài tùy theo khả năng lắp đặt thực tế.
+ Đối với phương tiện xe máy:
- Xe mô tô được cấp biển số gắn ở phía sau xe với kích thước: chiều cao 140 mm, chiều dài 190 mm.
Theo quy định, biển số xe máy, xe mô tô, xe kéo,... được gắn phía sau phương tiện; trong khi đó, ô tô phải gắn biển số ở cả phía trước và phía sau.
- Về màu sắc của biển số:
- Phương tiện thuộc các cơ quan Đảng, Văn phòng Chủ tịch nước sử dụng biển số nền xanh, chữ và số màu trắng; seri biển số gồm một trong các chữ cái: A, B, C, D, E, F, G, H, K, L, M.
- Xe máy chuyên dùng phục vụ nhiệm vụ an ninh của lực lượng Công an nhân dân được gắn biển số nền xanh, chữ và số màu trắng, kèm ký hiệu "CD".
- Phương tiện thuộc sở hữu cá nhân hoặc doanh nghiệp sử dụng biển nền trắng, chữ và số màu đen; seri bao gồm một trong 20 chữ cái: A, B, C, D, E, F, G, H, K, L, M, N, P, S, T, U, V, X, Y, Z.
- Xe tại khu kinh tế - thương mại đặc biệt hoặc khu kinh tế cửa khẩu quốc tế có biển nền vàng, chữ và số màu đỏ, kèm ký hiệu địa phương đăng ký và hai chữ viết tắt của khu vực kinh tế tương ứng.
- Phương tiện tham gia hoạt động kinh doanh vận tải được gắn biển số nền vàng, chữ và số màu đen; seri biển nằm trong nhóm 20 chữ cái: A, B, C, D, E, F, G, H, K, L, M, N, P, S, T, U, V, X, Y, Z.
Bên cạnh đó, còn có các ký hiệu seri riêng áp dụng trong một số trường hợp cụ thể: ký hiệu "KT" dùng cho xe doanh nghiệp quân đội theo đề xuất từ Cục Xe - Máy, Bộ Quốc phòng; "LD" dành cho xe thuộc các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, xe thuê của tổ chức nước ngoài, hoặc xe của công ty nước ngoài trúng thầu; "T" áp dụng cho xe đăng ký tạm thời; "MĐ" dành cho xe máy điện;...
Lưu ý: Trường hợp phát sinh khác hệ biển số xe là khi người mua không còn thuộc đối tượng được cấp loại biển số cũ và cần thực hiện thủ tục đổi biển số. Ví dụ, một chiếc taxi sử dụng biển vàng (dành cho xe kinh doanh vận tải) khi được bán lại cho cá nhân để sử dụng không kinh doanh thì phải chuyển sang loại biển số khác phù hợp.
- Về cấu trúc chữ và số trên biển số xe:
+ Quy định kích thước đối với biển số ô tô:
- Chiều cao chữ và số: 63 mm;
- Chiều rộng chữ và số: 38 mm;
- Độ dày nét chữ và số: 10 mm;
- Nét ngang bên dưới Công an hiệu trên biển số dài có kích thước: dài 14 mm, rộng 10 mm;
- Ký hiệu dấu chấm "." dùng để phân tách ba chữ số đầu và hai chữ số cuối có kích thước: 10 mm x 10 mm;
- Khoảng cách giữa các ký tự chữ và số: 10 mm;
- Nét thẳng bên trái của số 1 cách các ký tự khác: 29 mm; khoảng cách giữa hai số 1 đặt liền nhau: 48 mm.
+ Quy định kích thước đối với biển số xe máy:
- Chiều cao của chữ và số: 55 mm;
- Chiều rộng của chữ và số: 22 mm;
- Độ dày nét chữ và số: 7 mm;
- Nét ngang dưới cảnh sát hiệu có kích thước: dài 12 mm, rộng 7 mm;
- Dấu chấm "." ngăn cách ba chữ số đầu và hai chữ số sau có kích thước: 7 mm x 7 mm.
- Quy định về vị trí ký hiệu trên biển số xe:
+ Quy định áp dụng cho ô tô:
- Các hàng chữ và số được sắp xếp cân đối tại trung tâm biển số;
- Khoảng cách tiêu chuẩn giữa từng chữ và số là 10 mm;
- Nét thẳng bên trái của số 1 cách các ký tự còn lại: 29 mm; nếu hai số 1 liền kề nhau, khoảng cách giữa hai nét thẳng bên trái là 48 mm;
- Biển số dài: Công an hiệu được dập phía trên nét gạch ngang, mép trên Công an hiệu nằm ngang hàng với mép trên của hàng chữ số;
- Biển số ngắn: Công an hiệu đặt tại vị trí giữa hai hàng chữ và số, cách mép trái của biển 5 mm.
+ Quy định áp dụng cho xe máy:
- Tất cả các hàng chữ và số được bố trí đối xứng tại trung tâm của biển số;
- Công an hiệu dập phía trên gạch ngang của hàng trên, cách mép trên của biển số đúng 5 mm;
- Khoảng cách giữa các chữ và số trên hàng trên là 5 mm; khoảng cách từ nét thẳng bên trái của số 1 đến các ký tự bên cạnh là 16 mm; nếu có hai số 1 liền kề, khoảng cách giữa hai nét thẳng bên trái là 27 mm;
- Đối với hàng dưới: khoảng cách tiêu chuẩn giữa chữ và số là 10 mm; nét thẳng bên trái của số 1 cách các ký tự bên cạnh là 21 mm; khoảng cách giữa hai nét thẳng bên trái của hai số 1 liền nhau là 32 mm.
Khái niệm và dấu hiệu nhận biết biển số xe giả
- Biển số xe giả là loại biển số được cá nhân tự ý sản xuất thủ công, không có sự cấp phép của cơ quan chức năng. Trong khi đó, biển số xe hợp pháp được Bộ Công an sản xuất và quản lý qua hệ thống đăng ký. Việc sử dụng biển số giả là hành vi cố ý chế tạo biển số tương tự biển thật nhằm đánh lừa cơ quan nhà nước.
Biển số giả thường được sử dụng với nhiều mục đích khác nhau, chủ yếu là nhằm thực hiện các hành vi vi phạm pháp luật, ví dụ như vượt quá tốc độ, chở hàng vượt trọng tải, hoặc lưu thông trong khu vực bị cấm theo quy định pháp luật, nhằm tránh bị truy vết và xác minh thông tin người điều khiển phương tiện.
- Một số dấu hiệu thường gặp để nhận biết biển số xe giả:
- Về thiết kế: Biển giả được làm bằng tay nên các đường nét không đều, lớp sơn kém chất lượng, dễ bong tróc;
- Về độ hoàn thiện: Phản quang yếu, các con số không ngay hàng, đường nét bị lệch và khoảng cách giữa các ký tự không đồng đều;
- Về dấu hiệu quốc huy: Biển số thật có quốc huy dập chìm ở chính giữa mặt trước và để lại vết lún ở mặt sau. Trong khi đó, biển giả tuy cũng có quốc huy dập chìm ở mặt trước, nhưng mặt sau không hề lún;
- Về kích thước: Biển giả thường sai lệch vài mm so với kích thước tiêu chuẩn của biển số thật.
Ngoài các đặc điểm trên, cơ quan nhà nước có thẩm quyền còn có thể căn cứ vào một số dấu hiệu kỹ thuật chuyên biệt khác để phân biệt biển số thật và giả, tùy theo năng lực nghiệp vụ và kinh nghiệm chuyên môn.
2. Phương pháp nhận biết biển số xe giả một cách nhanh chóng và chính xác
Khi lực lượng Cảnh sát giao thông phát hiện dấu hiệu nghi vấn phương tiện sử dụng biển số giả, họ sẽ thực hiện xác minh bằng cách đối chiếu mã vùng của biển số với thông tin về chủ sở hữu phương tiện. Sau đó, dữ liệu sẽ được chuyển đến cơ quan có thẩm quyền để thẩm định. Nếu kết luận là biển số giả, phương tiện sẽ bị tạm giữ và xử lý theo đúng quy định pháp luật hiện hành.
Hiện tại, người dân có thể áp dụng một số cách cơ bản để tra cứu và xác thực biển số nhằm xác định tính hợp pháp của phương tiện. Việc kiểm tra biển số thật - giả đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ quyền lợi hợp pháp, nhất là khi giao dịch xe đã qua sử dụng. Việc này giúp phòng tránh tình trạng bị lừa đảo thông qua việc sử dụng giấy tờ bị làm giả hoặc biển số bị đánh tráo từ phương tiện liên quan đến hành vi phạm tội.
2.1. Hướng dẫn kiểm tra biển số thông qua cổng thông tin trực tuyến
Một trong những cách đơn giản và chính xác nhất để kiểm tra biển số xe là tra cứu trực tiếp trên website chính thức của Cục Đăng kiểm Việt Nam.
http://app.vr.org.vn/ptpublic/ThongtinptPublic.aspx.
Người dùng cần nhập đầy đủ các thông tin theo yêu cầu, bao gồm: Biển đăng ký, số tem kiểm định, số giấy chứng nhận đang sử dụng và mã xác thực. Sau đó, nhấn nút 'Tra cứu' để tiến hành kiểm tra.
Lưu ý quan trọng:
- Khi nhập thông tin biển số xe để tra cứu, bạn có thể thực hiện theo một trong các cách sau:
- Đối với biển số xe 4 chữ số (kiểu cũ): Có thể nhập có hoặc không có dấu gạch ngang, sử dụng chữ thường hoặc chữ in hoa đều hợp lệ. Áp dụng cho cả biển số nền xanh và nền trắng. Ví dụ: 89B0134, 89B-0134, hoặc 89b0134 đều được hệ thống chấp nhận;
- Đối với biển số xe 5 chữ số (kiểu mới): Nhập tương tự như trên, nhưng cần bổ sung thêm ký tự "T" đối với biển trắng hoặc "X" đối với biển xanh. Ví dụ: 99A01203T hoặc 30A-686.68X.
- Lưu ý khi nhập mã xác thực: Bạn cần nhập mã xác thực mà hệ thống web cung cấp tự động, giống như trong hình minh họa. Hãy chắc chắn nhập đúng các ký tự, tránh nhầm lẫn giữa chữ in hoa và chữ thường, hoặc số 0 và chữ O...
Sau khi bạn đã nhập số xe và mã xác thực, nhấn vào nút "Tra cứu" hoặc sử dụng phím Enter. Nếu có lỗi khi nhập, hệ thống sẽ thông báo lỗi cho bạn. Ví dụ: nếu số xe nhập sai, hệ thống sẽ hiển thị thông báo "Không tìm thấy thông tin phương tiện này"; nếu mã xác thực không đúng, thông báo "Sai mã xác thực" sẽ xuất hiện. Đảm bảo nhập chính xác để nhận kết quả chính xác.
Kết quả tra cứu sẽ hiển thị các thông tin cơ bản như nhãn hiệu, loại phương tiện, số khung, số máy, cùng với các thông số kỹ thuật như kích thước, tải trọng, số chỗ ngồi, v.v. Thông tin về đăng kiểm bao gồm đơn vị đăng kiểm, ngày đăng kiểm, số tem và thời hạn đăng kiểm. Lưu ý, biển số xe màu đỏ của xe quân đội sẽ không hiển thị kết quả, vì hệ thống tra cứu của Cục đăng kiểm Việt Nam hiện chưa hỗ trợ thông tin này do Bộ Giao thông Vận tải chưa hoàn thành trang web hỗ trợ trực tuyến.
Do đó, nếu xe sử dụng biển số giả, thông tin của xe sẽ không thể tra cứu được.
2.2. Phương pháp kiểm tra phù hiệu trên biển số xe
Việc kiểm tra phù hiệu trên biển số xe sẽ giúp bạn xác định tính xác thực của biển số xe đó.
Thông thường, biển số xe thật (bao gồm biển trắng, biển xanh và biển đỏ) sẽ có dấu mộc quốc huy Việt Nam, xung quanh là hình sao với các tia sáng rõ nét, bao quanh là hình bông lúa in rõ. Dưới hình sao, bạn sẽ thấy biểu tượng giống hai chữ C lồng vào nhau. Biển số xe thật, do cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp, sẽ có dấu dập chìm ở mặt trước và mặt sau của biển, với quốc huy nằm ở vị trí trung tâm và cân đối với dấu gạch ngang phân chia số hiệu khu vực.
Biển số giả sẽ không có huy hiệu này, hoặc có quốc huy dập chìm ở phía trước nhưng mặt sau của biển số không bị lún. Ngoài ra, biển số xe thật do cơ quan nhà nước cấp sẽ có một số dấu hiệu nhận diện đặc biệt khác.
2.3. Kiểm tra các chi tiết trên biển số xe
Đối với biển số xe thật, các yếu tố như kích thước, màu sắc, chất liệu, kiểu chữ và số in trên biển số đều phải đáp ứng đúng các quy chuẩn. Khi nghi ngờ biển số xe là thật hay giả, bạn nên kiểm tra kỹ các chi tiết trên biển, bao gồm việc xác định các chữ cái và số có in đồng đều không và có cùng phông chữ hay không.
Dưới đây là một số đặc điểm của biển số xe giả mà bạn cần lưu ý:
- Đường nét và chi tiết trên biển số xe không đồng đều, không rõ ràng, chất lượng sơn kém dẫn đến hiện tượng bong tróc;
- Chất lượng phản quang kém, các con số in bị lệch và không ngay ngắn;
- Không có quốc huy trên biển số, hoặc nếu có thì chỉ được dập chìm ở mặt trước mà không có dấu lún ở mặt sau biển;
- Việc phân biệt kích thước biển số xe thật hay giả rất khó khăn vì công nghệ làm giả ngày càng tinh vi.
Một mẹo bạn có thể thử khi quan sát biển số xe là nhìn sang hướng khác trong khoảng 10 phút, sau đó quay lại nhìn biển số xe. Nếu bạn nhận thấy có sự thay đổi bất thường, đó có thể là dấu hiệu của biển số giả.
Biển số xe thật hay giả do cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp sẽ có các dấu hiệu nhận diện đặc biệt. Những dấu hiệu này chỉ những chuyên gia có kinh nghiệm và chuyên môn mới có thể nhận diện được.
3. Hình phạt đối với việc sử dụng biển số xe giả.
Việc sử dụng biển số giả là hành vi vi phạm pháp luật. Hiện nay, theo quy định của pháp luật Việt Nam, các hành vi sản xuất và sử dụng biển số xe giả chỉ bị xử phạt ở mức độ thấp. Cụ thể, tại khoản 3 Điều 29 Nghị định 100/2019/NĐ-CP ngày 30 tháng 12 năm 2019 của Chính phủ, quy định về việc xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ và đường sắt có nêu rõ:
Phạt tiền từ 3.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng đối với cá nhân, từ 6.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng đối với tổ chức thực hiện hành vi sản xuất biển số trái phép hoặc sản xuất, lắp ráp trái phép phương tiện giao thông cơ giới đường bộ.
Bên cạnh đó, những cá nhân tham gia vào việc sản xuất, mua bán, và sử dụng biển số giả có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Cụ thể, hành vi làm giả con dấu, tài liệu của cơ quan, tổ chức, và sử dụng con dấu, tài liệu giả sẽ bị xử lý theo Điều 341 Bộ Luật Hình sự 2015. Mức hình phạt có thể lên đến từ 30.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, cải tạo không giam giữ đến 3 năm, hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 2 năm tùy theo từng trường hợp.