1. Quy định về mức bảo hiểm xã hội 1 lần hiện hành
Theo Điều 60 Luật Bảo hiểm xã hội 2014, Khoản 2 Điều 1 Nghị quyết 93/2015/QH13 và Điều 19 Thông tư 59/2015/TT-BLĐTBXH, quy định về mức bảo hiểm xã hội 1 lần hiện hành (cập nhật đến ngày 08/05/2024) như sau:
* Điều kiện để được hưởng bảo hiểm xã hội một lần:
- Tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc đầy đủ các tháng theo yêu cầu trong thời gian tham gia BHXH.
- Phải có thời gian tham gia bảo hiểm xã hội tối thiểu:
+ Ít nhất 12 tháng liên tục
+ Hoặc tổng cộng 20 tháng không liên tục
* Mức bảo hiểm xã hội nhận được:
- Mức hưởng bảo hiểm xã hội được tính bằng 22% tổng số lương tháng đã tham gia đóng BHXH.
- Mức tối đa nhận được là 02 tháng mức lương bình quân của các tháng đóng bảo hiểm xã hội.
* Lưu ý quan trọng:
- Thời gian tham gia bảo hiểm xã hội được tính từ tháng đầu tiên đóng cho đến tháng nghỉ việc, bao gồm cả các tháng có gián đoạn trong quá trình đóng.
- Mức bình quân lương tháng đóng bảo hiểm xã hội được xác định dựa trên bình quân của các tháng có mức lương đã tham gia đóng BHXH trong suốt thời gian tham gia bảo hiểm.
- Người lao động có quyền chọn nhận bảo hiểm xã hội 1 lần hoặc nhận lương hưu theo quy định của pháp luật.
- Các quy định về cách tính tháng lẻ:
+ Từ 01 tháng đến 06 tháng: được tính là nửa năm.
+ Từ 07 tháng đến 11 tháng: được tính là một năm.
- Cách chuyển đổi tháng lẻ sang giai đoạn sau ngày 01/01/2014:
+ Áp dụng đối với trường hợp tính trước ngày 01/01/2014.
+ Mục đích: Là cơ sở để tính toán mức hưởng bảo hiểm xã hội một lần.
- Thời gian tính mức hưởng: Dựa vào quyết định của cơ quan bảo hiểm xã hội.
- Điều chỉnh mức tiền lương đã đóng:
+ Thời điểm điều chỉnh: Xảy ra cùng lúc với thời gian tính mức hưởng.
+ Căn cứ: Quyết định của cơ quan bảo hiểm xã hội.
Khi tính mức hưởng bảo hiểm xã hội một lần, cần chú ý các quy định liên quan đến tháng lẻ, thời gian tính hưởng, cũng như việc điều chỉnh tiền lương đã đóng. Mong rằng những thông tin trên sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về vấn đề này.
2. Mức hưởng BHXH một lần khi chưa đủ 1 năm đóng.
Bảo hiểm xã hội (BHXH) đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ an sinh xã hội cho người lao động. Một trong những chế độ thiết yếu của BHXH là chế độ trợ cấp bảo hiểm xã hội một lần (BHXH 1 lần). Tuy nhiên, nhiều người lao động vẫn chưa hiểu rõ về mức hưởng BHXH 1 lần khi chưa đủ 1 năm đóng, dẫn đến những hiểu lầm và mất quyền lợi. Bài viết này sẽ cung cấp thông tin chi tiết, giúp bạn nắm bắt chính xác quy định và cách tính toán mức hưởng BHXH 1 lần.
* Trường hợp không đủ 12 tháng đóng liên tục:
Theo quy định hiện hành, người lao động chưa đóng đủ 12 tháng liên tục không đủ điều kiện để nhận BHXH 1 lần. Điều này có nghĩa là nếu bạn nghỉ việc trước khi hoàn thành 12 tháng đóng BHXH liên tục, bạn sẽ không được nhận khoản trợ cấp này.
Quy định này nhằm bảo đảm tính công bằng và minh bạch trong hệ thống BHXH. BHXH hoạt động dựa trên nguyên tắc "lợi ích tương xứng với nghĩa vụ", vì vậy người lao động chỉ được hưởng quyền lợi khi đã hoàn thành nghĩa vụ đóng góp đầy đủ.
* Trường hợp đóng BHXH không liên tục trong 20 tháng:
Đối với người lao động đã đóng BHXH không liên tục trong 20 tháng, họ vẫn có thể nhận BHXH 1 lần. Tuy nhiên, mức hưởng sẽ được tính theo công thức sau:
Mức hưởng = 22% x Tổng mức lương tháng đã đóng BHXH
- Bao gồm các yếu tố sau:
+ Tổng mức lương tháng đã đóng BHXH: là tổng số tiền lương mà người lao động đã đóng vào quỹ bảo hiểm xã hội trong suốt thời gian tham gia đóng BHXH.
+ 22%: là tỷ lệ hưởng BHXH một lần theo quy định của pháp luật.
- Bên cạnh đó, mức hưởng BHXH một lần cũng có giới hạn tối đa không được vượt quá:
+ Mức tối đa = 02 tháng x Mức lương bình quân tháng đã đóng BHXH
+ Mức lương bình quân tháng đã đóng BHXH được tính bằng cách lấy tổng mức lương của các tháng đã đóng BHXH trong suốt thời gian tham gia, chia cho số tháng có đóng BHXH.
* Những lưu ý khi quyết định hưởng BHXH 1 lần:
- Người lao động cần suy nghĩ kỹ lưỡng trước khi chọn nhận BHXH 1 lần, bởi vì đây là khoản tiền duy nhất mà người lao động có thể nhận được khi không đủ điều kiện nhận lương hưu.
- Nên tìm kiếm sự tư vấn từ cơ quan BHXH hoặc các chuyên gia trong lĩnh vực bảo hiểm xã hội trước khi quyết định nhận BHXH 1 lần.
- Việc nhận BHXH 1 lần đồng nghĩa với việc người lao động sẽ không còn được hưởng các quyền lợi khác của BHXH như lương hưu, trợ cấp ốm đau, thai sản, thất nghiệp, và các quyền lợi khác.
* Hồ sơ yêu cầu rút BHXH 1 lần:
Để thực hiện việc rút BHXH 1 lần, người lao động phải chuẩn bị một bộ hồ sơ gồm các giấy tờ sau:
- Đơn xin hưởng bảo hiểm xã hội 1 lần (theo mẫu quy định của cơ quan BHXH).
- Sổ bảo hiểm xã hội của người lao động.
- Giấy tờ xác nhận lý do rút BHXH 1 lần:
+ Quyết định chấm dứt hợp đồng lao động không phải do lỗi của người lao động.
+ Giấy chứng nhận sức khỏe do cơ sở y tế có thẩm quyền cấp phát.
+ Giấy tờ chứng minh việc chuyển công tác đến cơ quan, tổ chức không tham gia BHXH.
+ Giấy tờ chứng minh việc chuyển công tác ra nước ngoài.
+ Giấy tờ chứng minh việc rời Việt Nam để định cư lâu dài ở nước ngoài.
+ Giấy khai sinh (dành cho cá nhân dưới 18 tuổi).
- Bản sao của chứng minh nhân dân hoặc căn cước công dân.
* Quy trình rút BHXH một lần:
- Người lao động gửi hồ sơ yêu cầu hưởng BHXH một lần đến cơ quan BHXH (cấp huyện hoặc cấp tỉnh) tại nơi cư trú.
- Cơ quan BHXH tiến hành thẩm định hồ sơ và thông báo kết quả trong thời gian quy định.
- Trong trường hợp hồ sơ hợp lệ, người lao động sẽ nhận số tiền BHXH một lần theo các quy định hiện hành.
3. Mẫu ví dụ về việc hưởng BHXH một lần khi chưa đủ 01 năm đóng bảo hiểm.
Để dễ dàng hiểu rõ hơn về cách tính mức hưởng BHXH 1 lần, dưới đây là hai ví dụ cụ thể giúp bạn hình dung rõ hơn:
* Ví dụ 1: Công nhân A
- Điều kiện áp dụng:
+ Tham gia BHXH trong vòng 8 tháng.
+ Mức lương trung bình mỗi tháng là 7 triệu đồng.
+ Sau 8 tháng không làm việc và ngừng tham gia BHXH.
- Kết luận:
+ Công nhân A không đáp ứng đủ điều kiện để nhận BHXH một lần.
+ Lý do: Chưa hoàn thành đủ 12 tháng liên tiếp theo yêu cầu.
* Ví dụ 2: Công nhân B
- Điều kiện:
+ Đã tham gia BHXH trong 24 tháng, không liên tục.
+ Mức lương trung bình mỗi tháng là 8 triệu đồng.
+ Sau khi nghỉ việc 24 tháng và không tiếp tục tham gia BHXH.
=> Kết luận:
- Công nhân B đủ điều kiện để nhận BHXH một lần.
- Mức hưởng sẽ được tính dựa trên công thức sau:
- Kết quả: Mức hưởng = 22% x 8 triệu đồng/tháng x 24 tháng = 41,472 triệu đồng.
- Mức lương tháng bình quân được thay đổi thành 8 triệu đồng.
- Tổng số tháng tham gia BHXH là 24 tháng.
- Mức hưởng được tính theo công thức: 22% x Mức lương tháng bình quân x Số tháng tham gia BHXH.
- Tuy nhiên, mức hưởng tối đa của B sẽ không vượt quá 02 tháng mức lương bình quân của tháng đóng BHXH.
- Mức tối đa = 2 tháng x Mức lương tháng bình quân = 2 tháng x 8 triệu đồng/tháng = 16 triệu đồng.
- Vì vậy, B chỉ được nhận tổng số tiền BHXH một lần là 16 triệu đồng.
* Lưu ý:
- Hai ví dụ trên chỉ mang tính chất minh họa. Mức hưởng BHXH một lần của từng người lao động sẽ được tính toán căn cứ vào điều kiện đóng BHXH cụ thể của họ.
- Để biết chính xác mức hưởng BHXH một lần của bản thân, bạn cần liên hệ với cơ quan BHXH nơi đã tham gia đóng BHXH.
* Ngoài ra, bạn cần lưu ý thêm một số điểm sau khi thực hiện việc rút BHXH một lần:
- Việc rút BHXH một lần đồng nghĩa với việc bạn sẽ không còn nhận được các quyền lợi khác từ BHXH như: lương hưu, trợ cấp ốm đau, thai sản, thất nghiệp, và các khoản trợ cấp khác.
- Bạn cần suy nghĩ kỹ lưỡng trước khi quyết định rút BHXH một lần, vì đây là số tiền duy nhất bạn nhận được khi không đủ điều kiện để hưởng lương hưu.
- Trước khi quyết định rút BHXH một lần, bạn nên tham khảo ý kiến từ cơ quan BHXH hoặc các chuyên gia trong lĩnh vực BHXH để có sự lựa chọn đúng đắn.