Mức phí xét nghiệm HIV là bao nhiêu? Thời điểm xác định xét nghiệm HIV đối với trẻ dưới 18 tháng tuổi là khi nào?
Hiện tại, không có quy định cụ thể về mức phí cho xét nghiệm HIV. Tùy thuộc vào phương pháp xét nghiệm được áp dụng, trang thiết bị và độ phức tạp của quá trình, mức chi phí có thể khác nhau. Một số cơ sở thực hiện xét nghiệm HIV hoàn toàn miễn phí.
Thông thường, chi phí xét nghiệm HIV kháng thể dao động từ 50.000 đồng đến 100.000 đồng.
Xét nghiệm HIV trực tiếp có mức chi phí cao hơn do phương pháp này yêu cầu trình độ chuyên môn cao, sử dụng thiết bị hiện đại và mất nhiều thời gian. Chi phí cho mỗi lần xét nghiệm HIV trực tiếp dao động từ 500.000 đồng đến 800.000 đồng, trong khi xét nghiệm theo kỹ thuật PCR có thể lên đến 2.500.000 đồng.
Thời điểm chỉ định xét nghiệm HIV cho trẻ dưới 18 tháng tuổi được quy định tại tiểu mục 4.2 Mục 4 Chương 1 của Hướng dẫn Điều trị và chăm sóc HIV/AIDS, ban hành kèm theo Quyết định 5968/QĐ-BYT năm 2021, cụ thể như sau:
(1) Trẻ sinh ra từ mẹ nhiễm HIV
* Trẻ từ 0 đến 2 ngày tuổi: Cần chỉ định xét nghiệm NAT cho trẻ khi:
- Tải lượng HIV của mẹ trước khi sinh đạt ≥ 1000 bản sao/ml, hoặc
- Trẻ em sẽ được điều trị dự phòng theo phác đồ 3 loại thuốc AZT/3TC/NVP. Cần lấy mẫu máu để xét nghiệm trước khi cho trẻ uống thuốc.
- Không nằm trong hai chỉ định trên, nhưng cơ sở y tế có đủ điều kiện để tiến hành xét nghiệm cho trẻ.
* Trẻ từ 4 đến 6 tuần tuổi hoặc càng sớm càng tốt sau thời điểm này, bao gồm cả trẻ có kết quả xét nghiệm NAT âm tính ngay khi sinh.
* Bất cứ khi nào trẻ xuất hiện các triệu chứng nghi ngờ bị nhiễm HIV.
(2) Trẻ sinh ra từ mẹ mà tình trạng nhiễm HIV của mẹ không rõ ràng
* Trẻ không biểu hiện triệu chứng nghi ngờ nhiễm HIV
- Tiến hành xét nghiệm HIV cho mẹ. Nếu kết quả xét nghiệm của mẹ khẳng định nhiễm HIV, thì cần xét nghiệm NAT cho trẻ và điều trị ARV cho mẹ.
- Nếu tình trạng nhiễm HIV của mẹ không xác định được, thực hiện xét nghiệm kháng thể kháng HIV cho trẻ. Nếu kết quả dương tính, tiếp tục xét nghiệm NAT cho trẻ. Nếu kết quả âm tính, cần theo dõi tình trạng sức khỏe của trẻ. Trong trường hợp trẻ có triệu chứng nghi ngờ nhiễm HIV, tiến hành xét nghiệm NAT.
* Trẻ có triệu chứng nghi ngờ nhiễm HIV
- Tiến hành xét nghiệm HIV cho mẹ, nếu kết quả xác định mẹ nhiễm HIV, thực hiện xét nghiệm NAT cho trẻ và điều trị ARV cho mẹ.
- Khi không xác định được tình trạng nhiễm HIV của mẹ, cần tiến hành xét nghiệm NAT cho trẻ, không phụ thuộc vào kết quả xét nghiệm kháng thể HIV của trẻ có dương tính hay âm tính.
Lưu ý:
- Nếu kết quả xét nghiệm NAT lần đầu không xác định, thực hiện xét nghiệm NAT lại với mẫu bệnh phẩm cũ. Nếu kết quả vẫn không xác định, lấy mẫu bệnh phẩm mới và tiến hành xét nghiệm NAT trong vòng 4 tuần.
- Trong trường hợp trẻ dưới 18 tháng tuổi có triệu chứng lâm sàng của bệnh HIV tiến triển và kết quả xét nghiệm kháng thể kháng HIV dương tính, có thể bắt đầu điều trị ARV ngay lập tức trong khi chờ kết quả xét nghiệm NAT. Điều trị ARV sẽ được ngừng khi trẻ được xác định không nhiễm HIV.

Xét nghiệm HIV (Hình ảnh từ Internet)
Quy trình thực hiện xét nghiệm HIV cho trẻ dưới 18 tháng tuổi tại các cơ sở điều trị được thực hiện như thế nào?
Quy trình thực hiện xét nghiệm HIV cho trẻ dưới 18 tháng tuổi tại các cơ sở điều trị được tiến hành theo tiểu mục 4.3, Mục 4 trong Hướng dẫn Điều trị và Chăm sóc HIV/AIDS, ban hành kèm theo Quyết định 5968/QĐ-BYT năm 2021 như sau:
- Cung cấp thông tin cần thiết trước khi thực hiện xét nghiệm cho mẹ hoặc người chăm sóc trẻ.
+ Các lợi ích của việc chẩn đoán sớm nhiễm HIV;
+ Thông tin về xét nghiệm chẩn đoán sớm, bao gồm quy trình lấy mẫu, số lần xét nghiệm và thời gian trả kết quả;
+ Cam kết bảo mật đối với thông tin xét nghiệm.
- Quy trình lấy mẫu máu để xét nghiệm PCR
+ Mẫu sử dụng là giọt máu khô (DBS - Dried Blood Spot) trên giấy thấm hoặc máu toàn phần chống đông với EDTA (Ethylene Diamine Tetra Acetic).
+ Quy trình thu thập máu, đóng gói, vận chuyển và tiếp nhận mẫu giọt máu khô hoặc máu toàn phần được thực hiện theo các hướng dẫn trong Hướng dẫn quốc gia về xét nghiệm HIV.
Thế nào là xử lý kết quả xét nghiệm NAT đối với trẻ từ 0-2 ngày tuổi?
Khi nhận được kết quả xét nghiệm NAT của trẻ từ 0-2 ngày tuổi, việc xử lý sẽ theo hướng dẫn tại tiết 4.4.1, tiểu mục 4.4, Mục 4 trong Hướng dẫn Điều trị và Chăm sóc HIV/AIDS, được ban hành kèm theo Quyết định 5968/QĐ-BYT năm 2021, cụ thể như sau:
* Kết quả NAT dương tính
- Trẻ bị nhiễm HIV.
- Cung cấp tư vấn cho mẹ và người chăm sóc về kết quả xét nghiệm. Ngay lập tức bắt đầu điều trị ARV và lấy mẫu để xét nghiệm lại NAT nhằm xác định tình trạng nhiễm HIV. Việc điều trị ARV không cần phải chờ kết quả xét nghiệm NAT lần 2.
* Kết quả NAT âm tính
- Tình trạng nhiễm HIV của trẻ chưa được xác định.
- Cung cấp tư vấn cho người chăm sóc về kết quả xét nghiệm. Trẻ tiếp tục nhận điều trị dự phòng để ngăn ngừa việc lây truyền HIV từ mẹ sang con bằng thuốc ARV.
- Thực hiện xét nghiệm lại NAT khi trẻ đạt 4-6 tuần tuổi hoặc thực hiện càng sớm càng tốt sau đó.