Buzz
Luật sư tư vấn:
1. Quy định về đối tượng tham gia bảo hiểm y tế là trẻ em dưới 6 tuổi
Thẻ bảo hiểm y tế là một hình thức bảo hiểm do Nhà nước cấp phát cho mỗi cá nhân nhằm phục vụ công tác chăm sóc sức khỏe cộng đồng tại Việt Nam. Thẻ bảo hiểm y tế không hướng đến mục đích lợi nhuận và được tổ chức dưới sự quản lý của Nhà nước để đảm bảo quyền lợi chăm sóc sức khỏe cho những người có nghĩa vụ tham gia.
Nhà nước đã ban hành các chính sách bảo hiểm y tế vô cùng có lợi cho mỗi cá nhân, chẳng hạn như:
- Các cá nhân có công với cách mạng và những nhóm xã hội đặc biệt sẽ được Nhà nước hỗ trợ hoặc đóng bảo hiểm y tế thay cho họ.
- Nhà nước tạo điều kiện thuận lợi để mọi công dân, tổ chức và cá nhân đều có cơ hội tham gia bảo hiểm y tế.
Có 05 nhóm đối tượng tham gia bảo hiểm y tế theo quy định của pháp luật, cụ thể bao gồm:
- Nhóm đối tượng do người lao động và người sử dụng lao động đóng bảo hiểm y tế;
- Nhóm do tổ chức bảo hiểm xã hội chi trả phí bảo hiểm y tế;
- Nhóm do ngân sách Nhà nước chi trả phí bảo hiểm y tế;
- Nhóm được ngân sách Nhà nước hỗ trợ một phần mức đóng bảo hiểm y tế;
- Nhóm tham gia bảo hiểm y tế theo hình thức hộ gia đình.
Theo Khoản 3, Điều 12 của Luật Bảo hiểm y tế, trẻ em dưới 6 tuổi thuộc nhóm đối tượng tham gia bảo hiểm y tế do ngân sách Nhà nước chi trả. Do đó, trẻ em dưới 6 tuổi sẽ không phải đóng phí tham gia bảo hiểm y tế và được cấp thẻ bảo hiểm y tế miễn phí.
2. Quy trình cấp thẻ bảo hiểm y tế cho trẻ em dưới 6 tuổi
Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ cần thiết
- Tờ khai đăng ký khai sinh theo mẫu quy định;
- Giấy chứng sinh do cơ sở y tế cấp tại nơi trẻ em chào đời. Trong trường hợp không có giấy chứng sinh, có thể sử dụng các tài liệu thay thế như:
+ Văn bản xác nhận của người làm chứng nếu trẻ sinh ra ngoài cơ sở y tế; nếu không có người làm chứng, có thể thay bằng giấy cam kết xác nhận việc sinh là có thật;
+ Biên bản xác nhận việc trẻ em bị bỏ rơi có thể được sử dụng thay thế giấy chứng sinh trong trường hợp trẻ bị bỏ rơi...
- Tờ khai đăng ký tham gia bảo hiểm y tế theo mẫu quy định.
Bước 2: Nộp hồ sơ đăng ký
Người yêu cầu cần nộp một bộ hồ sơ đầy đủ các giấy tờ nêu trên tại Bộ phận Một cửa của Ủy ban nhân dân (UBND) cấp xã. Trường hợp không thể đến trực tiếp UBND cấp xã, người yêu cầu có thể ủy quyền cho người khác thực hiện thủ tục nộp hồ sơ.
Tuy nhiên, khi thực hiện ủy quyền khai sinh cho trẻ, cha mẹ cần tuân thủ các quy định được nêu tại Thông tư 04/2020/TT-BTP dưới đây:
- Việc ủy quyền cần được lập thành văn bản và chứng thực theo quy định, trừ khi người được ủy quyền là ông, bà, cha, mẹ, con, vợ, chồng, anh, chị, em ruột của người ủy quyền, trong trường hợp này không yêu cầu chứng thực văn bản ủy quyền.
- Ông, bà, hoặc người thân thích khác, hoặc cá nhân, tổ chức đang nuôi dưỡng trẻ em không cần có văn bản ủy quyền từ cha, mẹ trẻ, nhưng phải có sự đồng thuận của cha, mẹ trẻ đối với các nội dung liên quan đến việc khai sinh.
- Công chức Tư pháp tiếp nhận hồ sơ và hướng dẫn người dân lựa chọn, đăng ký nơi khám chữa bệnh ban đầu. Mọi hướng dẫn phải đảm bảo tính chính xác, đầy đủ và rõ ràng.
- Công chức Tư pháp cấp giấy nhận hồ sơ và thông báo thời gian trả kết quả cho người dân. Trong giấy hẹn trả kết quả, cần ghi rõ các yêu cầu của người dân, các giấy tờ đã nộp và thời gian dự kiến trả kết quả.
Bước 4: Hoàn tất đăng ký khai sinh và thực hiện thủ tục liên thông cấp thẻ BHYT
- Đảm bảo thực hiện đăng ký khai sinh trong cùng ngày. Nếu không thể hoàn thành, việc đăng ký sẽ được xử lý vào ngày làm việc tiếp theo.
- Sau khi hoàn tất việc đăng ký khai sinh, công chức Tư pháp, hộ tịch sẽ chuẩn bị hồ sơ để cấp thẻ BHYT cho trẻ em dưới 06 tuổi, bao gồm: Tờ khai tham gia BHYT, Danh sách đề nghị cấp thẻ BHYT, và chuyển toàn bộ hồ sơ đến Bảo hiểm xã hội (BHXH) cấp huyện.
Bước 5: Thực hiện cấp thẻ BHYT
Ngay khi nhận được hồ sơ từ UBND cấp xã chuyển đến, BHXH cấp huyện sẽ tiến hành kiểm tra các tài liệu đã tiếp nhận.
- Nếu hồ sơ đầy đủ, thẻ BHYT sẽ được cấp cho trẻ trong vòng 10 ngày và chuyển cho UBND cấp xã.
- Nếu hồ sơ không đầy đủ hoặc có sai sót, ngay sau khi nhận hồ sơ, BHXH cấp huyện sẽ thông báo cho UBND cấp xã để bổ sung, hoàn thiện hồ sơ (trong vòng tối đa 02 ngày làm việc) và gửi lại cho cơ quan BHXH.
Bước 6: Nhận kết quả
Thời gian hoàn thành thủ tục liên thông khai sinh và cấp thẻ BHYT cho trẻ dưới 06 tuổi không vượt quá 15 ngày làm việc kể từ ngày nhận đủ hồ sơ.
Người nộp hồ sơ có thể đến UBND cấp xã để nhận kết quả liên thông. Nếu muốn nhận qua bưu điện hoặc dịch vụ chuyển phát, người nộp hồ sơ cần đăng ký với UBND cấp xã và chịu phí dịch vụ.
3. Các trường hợp có thể đổi thẻ BHYT hoặc cấp mới
Dựa trên Khoản 1, Điều 19, Luật Bảo hiểm y tế, các trường hợp được phép đổi thẻ BHYT bao gồm:
- Thẻ bị rách, nát hoặc hư hỏng;
- Thay đổi địa chỉ nơi đăng ký khám bệnh, chữa bệnh ban đầu;
- Thông tin trên thẻ không chính xác.
Trong trường hợp cần đổi thẻ BHYT, chủ thẻ sẽ trực tiếp thực hiện các thủ tục liên quan đến việc đổi thẻ.
4. Thủ tục đổi thẻ BHYT cho trẻ em dưới 6 tuổi
Trẻ em dưới 6 tuổi không thể tự thực hiện thủ tục xin cấp lại thẻ BHYT, do đó, cha mẹ hoặc người giám hộ sẽ thay mặt trẻ thực hiện các bước này. Hồ sơ và thủ tục xin đổi thẻ BHYT (cấp lại thẻ) sẽ được thực hiện theo quy định tại Khoản 2, Điều 19, Luật Bảo hiểm y tế năm 2008.
4.1 Hồ sơ yêu cầu đổi thẻ BHYT
Để đổi thẻ BHYT cho trẻ, cha mẹ cần chuẩn bị hồ sơ xin cấp lại thẻ BHYT, bao gồm các giấy tờ sau:
- Đơn xin đổi thẻ BHYT của người tham gia bảo hiểm (do bố mẹ hoặc người giám hộ đại diện viết);
- Thẻ bảo hiểm y tế hiện tại;
- Tờ khai tham gia hoặc điều chỉnh thông tin BHXH, BHYT (Mẫu TK1-TS);
Khi cần đổi thẻ BHYT vì thông tin trên thẻ không chính xác, bố mẹ cần mang theo các giấy tờ cần thiết như giấy khai sinh của trẻ, giấy xác nhận hộ nghèo, sổ hộ khẩu, chứng minh thư của bố mẹ hoặc người làm thủ tục để tiến hành điều chỉnh thông tin.
4.2 Quy trình đổi thẻ BHYT cho trẻ em dưới 6 tuổi
Thủ tục cấp lại thẻ BHYT cho trẻ em dưới 6 tuổi phải tuân theo quy định của pháp luật hiện hành.
Bước 1: Nộp hồ sơ xin cấp lại thẻ BHYT
Theo Điều 10, Thông tư liên tịch 05/2015/TTLT-BTP-BCA-BYT, việc cấp thẻ BHYT cho trẻ em dưới 6 tuổi được thực hiện song song với thủ tục đăng ký khai sinh tại bộ phận một cửa của UBND cấp xã. Bố mẹ của trẻ nộp hồ sơ xin cấp lại thẻ BHYT tại UBND cấp xã, nơi công chức tư pháp, hộ tịch tiếp nhận và chuyển hồ sơ cùng lệ phí tới cơ quan BHXH cấp huyện.
Ngoài ra, theo Khoản 3, Điều 3 của Quy định về quản lý thu BHYT ban hành kèm theo Quyết định 959/QĐ-BHXH ngày 9/9/2015, BHXH cấp huyện có trách nhiệm thực hiện các thủ tục liên quan đến BHYT như sau:
“Cấp mới, cấp lại, đổi thẻ BHYT cho người tham gia BHYT do BHXH huyện thu, các trường hợp BHXH tỉnh ủy quyền cho BHXH huyện cấp thẻ BHYT; cấp lại, đổi thẻ BHYT các trường hợp đang hưởng trợ cấp thất nghiệp tại huyện.”
Do đó, bố mẹ hoặc người giám hộ của trẻ cũng có thể trực tiếp đến cơ quan BHXH cấp huyện để nộp hồ sơ xin cấp mới, cấp lại, hoặc đổi thẻ BHYT cho trẻ.
Bước 2: Xử lý hồ sơ
Khi nộp hồ sơ tại bộ phận một cửa của UBND cấp xã, UBND cấp xã có nghĩa vụ chuyển hồ sơ đến cơ quan BHXH cấp huyện để giải quyết. Tùy vào điều kiện thực tế, UBND cấp xã có thể gửi thông tin của người tham gia BHYT tới BHXH cấp huyện qua hệ thống điện tử. Sau khi nhận được thông tin, cơ quan BHXH cấp huyện sẽ gửi giấy hẹn trả kết quả về bộ phận một cửa của UBND cấp xã để thông báo cho người nộp hồ sơ.
Nếu hồ sơ được nộp trực tiếp tại cơ quan BHXH cấp huyện và đủ điều kiện, người nộp hồ sơ sẽ nhận phiếu hẹn trả kết quả. Quá trình này thường có thời gian giải quyết nhanh hơn và không cần thời gian chuyển tiếp thông tin.
Bước 3:: Thời gian cấp lại, đổi thẻ BHYT và nhận thẻ
Sau khi nhận được giấy hẹn, người nộp hồ sơ theo giấy hẹn sẽ đến nhận thẻ BHYT mới. Theo quy định hiện hành, thời gian cấp lại, đổi thẻ BHYT được quy định như sau:
- Trong trường hợp thay đổi thông tin của trẻ, thời gian cấp lại thẻ sẽ không vượt quá 03 ngày kể từ khi nhận đủ hồ sơ theo quy định.
- Nếu trẻ không thay đổi thông tin hoặc đang điều trị tại cơ sở y tế, thẻ sẽ được cấp trong ngày khi hồ sơ đầy đủ theo yêu cầu.
Trong thời gian chờ cấp lại thẻ BHYT, trẻ vẫn được hưởng đầy đủ quyền lợi khám chữa bệnh. Khi đi khám, trẻ cần xuất trình giấy hẹn đổi thẻ và một trong các giấy tờ chứng minh nhân thân như sổ hộ khẩu, giấy khai sinh… (theo Khoản 3, Điều 15, Nghị định 146/2018/NĐ-CP).
5. Thẻ BHYT dành cho trẻ dưới 6 tuổi có giá trị như thế nào?
Căn cứ theo điểm e Khoản 1 Điều 2 của Nghị định 105/2014/NĐ-CP hướng dẫn Luật BHYT:
"Trường hợp trẻ em đủ 72 tháng tuổi mà chưa đến kỳ nhập học thì thẻ bảo hiểm y tế có giá trị sử dụng đến ngày 30 tháng 9 của năm đó mà không phải đóng bảo hiểm y tế."
Công văn 7149/BYT-BH ban hành ngày 13 tháng 12 năm 2017 đã hướng dẫn như sau:
"2. Về giá trị sử dụng của thẻ BHYT đối với trẻ em:
- Theo quy định hiện hành, trường hợp trẻ em đủ 72 tháng tuổi mà chưa đến kỳ nhập học thì thẻ BHYT có giá trị sử dụng đến hết ngày 30 tháng 9 của năm đó (điểm d khoản 3 Điều 16 Luật BHYT được sửa đổi, bổ sung năm 2014).
- Trường hợp “thẻ BHYT hết hạn và có thẻ BHYT mới thuộc nhóm đối tượng khác (học sinh, thân nhân...); Trẻ em trên 6 tuổi thẻ hết hạn nhưng chưa được cấp thẻ mới hoặc không có thẻ tiếp nối”, thực hiện theo quy định tại khoản 2 Điều 11 Nghị định 105/2014/NĐ-CP."
Dựa trên các quy định nêu trên, khi con bạn đạt đủ 6 tuổi vào tháng 5/2018, mặc dù thời hạn ghi trên thẻ BHYT đã hết, nhưng thẻ vẫn có giá trị sử dụng đến ngày 30/09/2018. Khi con bạn bắt đầu đi học, cháu sẽ phải tham gia đóng bảo hiểm xã hội. Nếu gia đình bạn đóng BHXH cho cháu theo hình thức hộ gia đình, mức đóng sẽ thấp hơn.
