Đương sự đã chuyển nhượng tài sản cho một bên thứ ba theo quy trình hợp pháp. Người được thi hành án chỉ có thể bất lực nhìn vì bên phải thi hành án không còn tài sản để thực hiện nghĩa vụ.
Vay mượn từ người này, nợ nần với người khác
Vào tháng 5 năm 2007, vợ chồng bà T. (Buôn Ma Thuột, Đắk Lắk) vay 750 triệu đồng từ ngân hàng. Đến thời điểm trả nợ, bà T. không có đủ tiền và phải vay bà H. hơn 800 triệu đồng với lãi suất lên tới hơn 4 triệu đồng mỗi ngày. Theo thỏa thuận, bà T. sẽ vay lại ngân hàng để trả nợ cho bà H. sau khi hoàn tất nghĩa vụ trả khoản vay trước.
Sau một thời gian dài, bà T. vẫn chưa trả được khoản nợ. Biết vợ chồng bà T. có tài sản (như nhà đất và ôtô), bà H. đã quyết định khởi kiện. Tuy nhiên, vào thời điểm đó, bà H. nhận được thông tin rằng bà T. đã vay một khoản nợ gần 2 tỉ đồng từ một người khác và đã chuyển nhượng tài sản để cấn nợ. Giao dịch này đã được tòa công nhận trong một quyết định hòa giải thành.
Do đó, khoản nợ mà bà H. cho bà T. vay đã trở nên rất khó thu hồi vì bà T. không còn sở hữu tài sản có giá trị.
Tương tự, bà M. ở quận 2 (TP.HCM) cũng phải khóc vì chủ nợ, thay vì bán nhà để trả nợ cho bà, lại đem nhà đi cấn nợ cho người khác, khiến bà không thể đòi lại được số tiền đã cho vay.
Trước đó, Tòa án Nhân dân quận này đã tuyên buộc bà L. phải trả cho bà M. hơn 700 triệu đồng. Trong khi hai bên đang thực hiện thủ tục thi hành án, bà L. đã viết giấy mượn nợ từ một người thân và cấn căn nhà của mình cho chủ nợ sau. Bà M. chưa kịp yêu cầu phong tỏa tài sản, nên đành phải đứng sau trong việc thu hồi nợ. Bà đã nhiều lần khiếu nại, cho rằng đây là hành vi giả nhận nợ nhằm tẩu tán tài sản, nhưng không được chấp nhận do thiếu bằng chứng.
Ly hôn và nhường hết tài sản
Vào tháng 4 năm 2006, ông S. (tỉnh Kiên Giang) bán cho bà T. bảy lô đất nông nghiệp với giá hơn 300 triệu đồng. Hai bên đã ký hợp đồng mua bán và thực hiện giao nhận tiền đầy đủ. Tuy nhiên, sau đó, giao dịch không thành công và hai bên đã đưa vụ việc ra tòa.
Tại phiên xử phúc thẩm, Tòa án Nhân dân tỉnh Kiên Giang đã tuyên hợp đồng vô hiệu và yêu cầu ông S. phải trả lại số tiền cho bà T.
Trong thời gian này, vợ chồng ông S. quyết định ly hôn. Ông S. đã đồng ý nhường hết tài sản cho vợ và không yêu cầu gì. Tòa án đã chấp nhận đơn thuận tình ly hôn và cũng đồng ý với việc ông S. tự nguyện chuyển nhượng tài sản.
Khi yêu cầu thi hành án, bà T. đã không kiềm được nước mắt vì ông S. không còn tài sản nào để có thể trả lại tiền cho bà, mặc dù trước đó ông đã bán đất cho bà.
Bà X. ở huyện Củ Chi (TP.HCM) cũng gặp phải tình huống dở khóc dở cười khi con nợ của bà, vốn rất tốt bụng, bất ngờ tặng hết tài sản cho một người bà con. Trước đó, tòa án đã buộc con nợ này phải trả cho bà X. hơn 1 tỉ đồng. Tuy nhiên, sau nhiều lần khất nợ, con nợ này hứa bán nhà để trả tiền nhưng trong khi bà X. đang chờ đợi, người này đã cùng người bà con ra công chứng hợp đồng tặng cho tài sản.
Sau một thời gian dài chờ đợi, khi yêu cầu thi hành án, bà mới phát hiện ra rằng con nợ đã trở thành người không còn tài sản. Bà X. nhanh chóng khiếu nại và cho rằng mình bị lừa dối. Tuy nhiên, các cơ quan chức năng xác định việc tặng tài sản là hợp pháp, do đó đã bác đơn khiếu nại của bà.
Có quyền kê biên bảo đảm thi hành án
Trong quá trình giải quyết vụ án, đương sự, người đại diện hợp pháp của đương sự hoặc cơ quan, tổ chức khởi kiện vụ án có quyền yêu cầu tòa án đang giải quyết vụ án đó áp dụng một hoặc nhiều biện pháp khẩn cấp tạm thời (kê biên, cấm chuyển dịch quyền về tài sản, cấm thay đổi hiện trạng tài sản đang tranh chấp…) để tạm thời giải quyết yêu cầu cấp bách của đương sự, bảo vệ chứng cứ, bảo toàn tình trạng hiện có tránh gây thiệt hại không thể khắc phục được hoặc bảo đảm việc thi hành án.Trích Điều 99 Bộ luật Tố tụng dân sự
Nhiều thỏa thuận đáng ngờ
Hiện nay có nhiều bản án rất đáng nghi ngờ về việc thỏa thuận với người thân làm hợp đồng vay nợ để chia tài sản theo tỉ lệ. Mặc dù là biết vậy nhưng cơ quan thi hành án không có chứng cứ nào để chứng minh các hợp đồng vay trên là giả tạo.
Thực tế, nhiều đương sự khởi kiện lại không biết nộp đơn yêu cầu tòa áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời để đảm bảo cho việc thi hành án. Nếu làm điều này thì quyền lợi của họ sẽ đảm bảo.
Ông NGUYỄN VĂN VÂN, Chi cục trưởng Chi cục Thi hành án quận 1, TP.HCM
Cơ quan tố tụng phải tỉnh táo
Cơ quan thi hành án căn cứ trên các bản án của tòa để thi hành. Cho dù có biết ý đồ của đương sự là tạo hợp đồng giả để trốn thi hành án thì cũng không thể làm gì và cũng không có chức năng để xử lý. Vì vậy, để giảm thiểu những trường hợp này cần đến sự công tâm, tỉnh táo của các cơ quan tố tụng.
Ông LÊ MINH TÁNH, Chi cục trưởng Chi cục Thi hành án quận 9, TP.HCM
Không minh bạch thì… giám đốc thẩm
Đúng là hiện nay tình trạng nêu trên không hề hiếm. Luật Thi hành án quy định đã áp dụng kê biên tài sản để đảm bảo thi hành bản án nào thì ưu tiên cho bản án đó. Ngoài ra, xét thấy bản án trước chưa được thi hành mà đương sự tiếp tục giao dịch dân sự khác có dấu hiệu không minh bạch thì cơ quan thi hành án có thể đề nghị giám đốc thẩm bản án hoặc quyết định của tòa. Tuy nhiên, đây vẫn chưa phải là giải pháp để đảm bảo quyền lợi chính đáng của người dân một cách triệt để. Vì vậy, cần phải có cơ chế phối hợp của cơ quan tố tụng để tìm hiểu vụ việc trong quá trình giải quyết án.
Ông NGUYỄN THANH THỦY, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thi hành án, Bộ Tư pháp
SOURCE: BÁO PHÁP LUẬT TP.HCM - NGUYỄN TIẾN HIỂU
Trích dẫn từ: http://phapluattp.vn/