Việc mở quán cà phê trên đất nông nghiệp có hợp pháp không?

Hiện nay, nhiều người kinh doanh chỉ vì muốn kiếm lợi nhuận và có đất sẵn mà không hiểu rõ về mục đích sử dụng đất, dẫn đến vi phạm pháp luật và bị xử phạt nặng. Vậy, loại đất nào có thể dùng để kinh doanh? Liệu việc mở quán cà phê trên đất nông nghiệp có vi phạm quy định pháp luật hay không? Hãy cùng Mytour tìm hiểu vấn đề này qua bài viết dưới đây.

1. Định nghĩa về đất nông nghiệp

Đất nông nghiệp là đất sử dụng cho các mục đích sản xuất nông nghiệp, nghiên cứu, thí nghiệm về nông nghiệp, lâm nghiệp, nuôi trồng thủy sản, sản xuất muối và bảo vệ, phát triển rừng. Các loại đất nông nghiệp bao gồm đất sản xuất nông nghiệp, đất lâm nghiệp, đất nuôi trồng thủy sản, đất sản xuất muối và các loại đất nông nghiệp khác.

Nhóm đất nông nghiệp bao gồm một số loại đất theo Điều 10 của Luật Đất đai 2013, bao gồm: Đất trồng cây hàng năm (bao gồm đất trồng lúa và các loại cây trồng hàng năm khác), đất trồng cây lâu năm, đất rừng sản xuất, đất rừng phòng hộ, đất rừng đặc dụng, đất nuôi trồng thủy sản, đất làm muối và các loại đất nông nghiệp khác (như đất xây dựng nhà kính và các loại công trình phục vụ trồng trọt, đất phục vụ cho hoạt động chăn nuôi gia súc, gia cầm, các loại động vật hợp pháp, đất phục vụ nghiên cứu, học tập, thí nghiệm, đất ươm giống cây trồng, con giống và đất trồng hoa, cây cảnh).

2. Quy trình đăng ký mở quán cafe

Việc mở quán cafe là hình thức kinh doanh với cơ sở cố định, nơi người bán trực tiếp trao đổi, thực hiện các giao dịch thương mại và dịch vụ thường xuyên. Để mở quán, người kinh doanh phải đăng ký kinh doanh tại phòng đăng ký kinh doanh của quận, huyện nơi đặt cơ sở. Sau khi đăng ký, cơ sở sẽ được cấp giấy chứng nhận hộ kinh doanh và phải kinh doanh đúng với ngành nghề đã đăng ký trên giấy phép.

Nếu không đăng ký kinh doanh mà vẫn thực hiện hoạt động buôn bán, hành động này là vi phạm pháp luật và có thể bị lập biên bản vi phạm hành chính. Theo Điều 6, Khoản 2 của Nghị định 124/2015/NĐ-CP, mức xử phạt có thể từ 2.000.000 đồng đến 3.000.000 đồng đối với hành vi kinh doanh dưới hình thức hộ kinh doanh mà không có giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh hợp lệ.

3. Mở quán cafe trên đất nông nghiệp có vi phạm pháp luật không?

Sử dụng đất đúng mục đích là một trong những nguyên tắc cơ bản của pháp luật về đất đai. Nếu người sử dụng đất có nhu cầu chuyển đổi mục đích sử dụng đất, họ phải được sự đồng ý hoặc thực hiện thủ tục đăng ký với cơ quan nhà nước có thẩm quyền.

Vì vậy, đất nông nghiệp chỉ được phép sử dụng cho mục đích nông nghiệp. Đất dùng để xây dựng quán cafe thuộc nhóm đất thương mại dịch vụ, là đất phi nông nghiệp. Do đó, việc xây dựng quán cafe trên đất nông nghiệp mà chưa thực hiện chuyển đổi mục đích sử dụng đất sẽ bị coi là vi phạm pháp luật về đất đai và có thể bị xử phạt theo Nghị định 91/2019/NĐ-CP.

Chuyển đổi mục đích sử dụng đất trồng lúa sang đất phi nông nghiệp tại khu vực nông thôn:

- Nếu diện tích đất chuyển mục đích trái phép dưới 0,01 ha, mức phạt tiền từ 3.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng.

- Nếu diện tích đất chuyển mục đích trái phép từ 0,01 ha đến dưới 0,02 ha, mức phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng.

- Đối với diện tích đất chuyển mục đích trái phép từ 0,02 ha đến dưới 0,05 ha, mức phạt tiền sẽ dao động từ 10.000.000 đồng đến 15.000.000 đồng.

- Diện tích đất chuyển mục đích trái phép từ 0,05 ha đến dưới 0,1 ha sẽ bị phạt tiền trong khoảng từ 15.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng.

- Nếu diện tích đất chuyển mục đích trái phép từ 0,1 ha đến dưới 0,5 ha, mức phạt tiền sẽ từ 30.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng.

- Đối với diện tích đất chuyển mục đích trái phép từ 0,5 ha đến dưới 1 ha, mức phạt tiền sẽ từ 50.000.000 đồng đến 80.000.000 đồng.

- Diện tích đất chuyển mục đích trái phép từ 1 ha đến dưới 3 ha sẽ bị phạt tiền từ 80.000.000 đồng đến 120.000.000 đồng.

- Đối với diện tích đất chuyển mục đích trái phép từ 03 ha trở lên, mức phạt tiền dao động từ 120.000.000 đồng đến 250.000.000 đồng.

Khi chuyển đất trồng lúa sang đất phi nông nghiệp tại khu vực đô thị, mức xử phạt sẽ gấp đôi mức phạt quy định đối với việc chuyển đổi đất trồng lúa sang đất phi nông nghiệp ở khu vực nông thôn.

Việc chuyển mục đích sử dụng đất cần phải đảm bảo các yếu tố sau: Kế hoạch sử dụng đất hàng năm đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp huyện phê duyệt; nhu cầu sử dụng đất được thể hiện trong dự án đầu tư, đơn xin giao đất, thuê đất hoặc chuyển mục đích sử dụng đất theo quy định tại Điều 52 Luật Đất đai năm 2013.

Ủy ban nhân dân cấp tỉnh có thẩm quyền quyết định cho phép chuyển mục đích sử dụng đất đối với các tổ chức, trong khi Ủy ban nhân dân cấp huyện quyết định đối với hộ gia đình và cá nhân, theo quy định tại Điều 59 Luật Đất đai năm 2013.

4. Hồ sơ cần thiết để chuyển mục đích sử dụng đất từ đất nông nghiệp sang đất thương mại dịch vụ.

Hồ sơ yêu cầu chuyển mục đích sử dụng đất từ đất nông nghiệp sang đất thương mại dịch vụ bao gồm:

- Đơn xin chuyển mục đích sử dụng đất theo mẫu số 01, được ban hành kèm theo Thông tư số 30/2014/TT-BTNMT.

- Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, hoặc giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất ở, hoặc giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất.

- Đối với hộ gia đình, cá nhân xin chuyển mục đích sử dụng đất nông nghiệp sang mục đích thương mại, dịch vụ với diện tích từ 0,5 ha trở lên, cần bổ sung văn bản chấp thuận của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh.

5. Thủ tục thực hiện việc chuyển mục đích sử dụng đất nông nghiệp sang đất thương mại dịch vụ.

Quy trình chuyển mục đích sử dụng đất nông nghiệp sang đất thương mại dịch vụ gồm các bước sau:

- Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ. Hồ sơ cần nộp bao gồm tất cả các giấy tờ được liệt kê ở trên.

- Bước 2: Nộp hồ sơ. Hồ sơ được nộp tại Phòng Tài nguyên và Môi trường nơi có đất để được giải quyết theo thẩm quyền.

- Bước 3: Phòng Tài nguyên và Môi trường sẽ kiểm tra hồ sơ dựa trên các căn cứ cho phép chuyển mục đích sử dụng đất. Nếu hồ sơ chưa đầy đủ hoặc không hợp lệ, trong vòng 03 ngày làm việc, Phòng Tài nguyên và Môi trường sẽ thông báo và hướng dẫn người sử dụng đất bổ sung, hoàn chỉnh hồ sơ theo quy định của pháp luật.

- Bước 4: Nộp tiền sử dụng đất theo thông báo nộp tiền sử dụng đất.

- Bước 5: Sau khi kiểm tra tính hợp lệ của hồ sơ và hoàn thành nghĩa vụ tài chính, người sử dụng đất sẽ nhận được quyết định cho phép chuyển mục đích sử dụng đất tại Phòng Tài nguyên và Môi trường nơi đã nộp hồ sơ xin chuyển mục đích sử dụng đất.

Thời gian giải quyết việc cho phép hay không cho phép chuyển mục đích sử dụng đất nông nghiệp sang đất thương mại dịch vụ (phi nông nghiệp) không quá 15 ngày (không tính thời gian thực hiện nghĩa vụ tài chính của người sử dụng đất), hoặc không quá 25 ngày đối với các xã miền núi, hải đảo, vùng sâu, vùng xa, hoặc các khu vực có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn.

Tóm lại, việc mở quán cafe trên đất nông nghiệp mà chưa thực hiện chuyển đổi mục đích sử dụng đất nông nghiệp sang đất thương mại dịch vụ là hành vi vi phạm pháp luật và có thể bị xử lý hành chính. Người sử dụng đất cần thực hiện việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất trước khi mở quán để tránh bị xử phạt vi phạm pháp luật.