Trong quá trình làm việc, có một vài ngày tôi đi làm muộn từ 10 đến 20 phút do tan học muộn. Khi nhận lương vào cuối tháng, tôi bị trừ từ 50 nghìn đồng đến 100 nghìn đồng. Khi tôi thắc mắc, chủ quán giải thích rằng đó là hình thức phạt vì đi làm muộn và đã được quy định trong nội quy lao động. Tuy nhiên, nội quy lao động này không được thông báo hoặc phổ biến cho nhân viên (hầu hết chỉ biết khi bị trừ lương). Rất nhiều sinh viên đi làm thêm như tôi cũng gặp phải tình huống tương tự nhưng không dám lên tiếng. Xin luật sư cho biết liệu hành động này có vi phạm pháp luật không?
Kính mong nhận được sự tư vấn từ luật sư. Tôi chân thành cảm ơn.
Trả lời:
1. Cơ sở pháp lý:
Bộ luật lao động năm 2012
2. Phản hồi từ luật sư:
Chúng tôi cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi câu hỏi đến Mytour. Câu hỏi của bạn đã được nhóm luật sư của chúng tôi xem xét và đưa ra ý kiến tư vấn như sau:
- Liên quan đến nội quy lao động,
Điều 119. Quy định về nội quy lao động
1. Người sử dụng lao động với số lượng từ 10 lao động trở lên phải xây dựng nội quy lao động dưới dạng văn bản.
2. Nội dung của nội quy lao động không được vi phạm các quy định của pháp luật lao động và các quy định pháp lý khác liên quan. Nội quy lao động cần bao gồm các nội dung chủ yếu sau đây:
a) Giờ làm việc và thời gian nghỉ ngơi;
b) Quy tắc ứng xử tại nơi làm việc;
c) Đảm bảo an toàn lao động và vệ sinh lao động tại nơi làm việc;
d) Bảo vệ tài sản, bảo mật kinh doanh, bảo mật công nghệ, và quyền sở hữu trí tuệ của người sử dụng lao động;
đ) Các hành vi vi phạm kỷ luật lao động và các hình thức xử lý kỷ luật lao động, cũng như trách nhiệm vật chất của người lao động.
3. Trước khi ban hành nội quy lao động, người sử dụng lao động cần tham khảo ý kiến của tổ chức đại diện tập thể lao động tại cơ sở.
4. Nội quy lao động cần được thông báo cho người lao động và các nội dung chủ yếu phải được niêm yết tại các vị trí cần thiết tại nơi làm việc.
Nội quy lao động là văn bản thỏa thuận giữa người sử dụng lao động và tập thể lao động về các điều kiện làm việc, đảm bảo an toàn lao động, vệ sinh lao động, bảo vệ bí mật kinh doanh và duy trì kỷ luật lao động. Nội quy này cần được sự đồng thuận của đa số người lao động và phải được thông báo rõ ràng tới toàn bộ người lao động, với các nội dung chủ yếu phải được niêm yết tại các vị trí cần thiết trong nơi làm việc.
- Về kỷ luật lao động, các hình thức xử lý kỷ luật lao động được quy định trong Bộ luật Lao động bao gồm:
+ Khiển trách
+ Kéo dài thời gian nâng lương, nhưng không quá 06 tháng
+ Cách chức
+ Sa thải
Điều 128 Bộ Luật Lao động quy định:
Điều 128. Những quy định cấm khi xử lý kỷ luật lao động
1. Xâm phạm thân thể, nhân phẩm của người lao động.
2. Dùng hình thức phạt tiền, cắt lương thay việc xử lý kỷ luật lao động.
3. Xử lý kỷ luật lao động đối với người lao động có hành vi vi phạm không được quy định trong nội quy lao động.
=> Dựa trên các quy định nêu trên và thông tin bạn đã cung cấp, có đầy đủ căn cứ để khẳng định việc người sử dụng lao động áp dụng hình thức phạt tiền hoặc cắt lương là vi phạm pháp luật lao động.
Lương là khoản tiền trả công cho người lao động sau khi họ đã bỏ công sức làm việc cho người sử dụng lao động. Khoản tiền này là thành quả của mồ hôi, nước mắt của người lao động, vì vậy không có lý do gì để người sử dụng lao động cắt lương hoặc áp dụng các hình thức phạt tiền. Trong trường hợp có thiệt hại xảy ra, việc xử lý sẽ được thực hiện theo các quy định sau:
Điều 130. Bồi thường thiệt hại
1. Người lao động làm hư hỏng dụng cụ, thiết bị hoặc có hành vi khác gây thiệt hại tài sản của người sử dụng lao động thì phải bồi thường theo quy định của pháp luật.
Trường hợp người lao động gây thiệt hại không nghiêm trọng do sơ suất với giá trị không quá 10 tháng lương tối thiểu vùng do Chính phủ công bố được áp dụng tại nơi người lao động làm việc, thì người lao động phải bồi thường nhiều nhất là 03 tháng tiền lương và bị khấu trừ hằng tháng vào lương theo quy định tại khoản 3 Điều 101 của Bộ luật này.
2. Người lao động làm mất dụng cụ, thiết bị, tài sản của người sử dụng lao động hoặc tài sản khác do người sử dụng lao động giao hoặc tiêu hao vật tư quá định mức cho phép thì phải bồi thường thiệt hại một phần hoặc toàn bộ theo thời giá thị trường; trường hợp có hợp đồng trách nhiệm thì phải bồi thường theo hợp đồng trách nhiệm; trường hợp do thiên tai, hoả hoạn, địch họa, dịch bệnh, thảm họa, sự kiện xảy ra khách quan không thể lường trước được và không thể khắc phục được mặc dù đã áp dụng mọi biện pháp cần thiết và khả năng cho phép thì không phải bồi thường.
Chúng tôi hy vọng rằng nội dung tư vấn này sẽ hữu ích cho bạn.
Trân trọng kính chào.