1. Đảm bảo trẻ uống đủ nước và ăn nhiều trái cây
Khi trẻ bị nghẹt mũi, sổ mũi, bạn nên cho trẻ uống nhiều nước, sữa, nước trái cây hoặc súp. Việc này giúp làm loãng dịch mũi, giúp vệ sinh mũi dễ dàng hơn. Ngoài ra, việc uống nước còn giúp trẻ tăng cường sức đề kháng, từ đó phòng chống bệnh tật hiệu quả. Chính vì thế, nếu bạn chăm sóc đúng cách, trẻ sẽ có thể tự vượt qua các bệnh lý này một cách nhanh chóng.
Chế độ dinh dưỡng đầy đủ, đặc biệt là việc bổ sung nhiều hoa quả và uống đủ nước trong giai đoạn này, là cách tuyệt vời để tăng sức đề kháng. Một chế độ ăn uống tốt sẽ giúp cơ thể trẻ khỏe mạnh và hệ miễn dịch trở nên mạnh mẽ, bảo vệ trẻ khỏi bệnh tật.


2. Kê gối cao khi trẻ ngủ
Khi trẻ bị nghẹt mũi, bạn nên kê gối cao hơn một chút so với bình thường để giúp cổ và đầu của trẻ được nâng lên, tạo cảm giác dễ thở hơn. Với trẻ nhỏ, bạn có thể kê phần vai của bé lên gối để tránh mỏi cổ và không ảnh hưởng đến sự phát triển sau này. Cách làm này sẽ giúp bé cảm thấy thoải mái hơn và nhanh chóng hồi phục hơn.
Lưu ý: Chỉ nên kê gối cao hơn một chút, và khi tình trạng nghẹt mũi hết hẳn, bạn không nên tiếp tục kê gối cao vì điều này có thể gây ảnh hưởng đến cột sống cổ. Bạn cũng có thể vệ sinh mũi cho trẻ bằng nước muối sinh lý ấm nhiều lần trong ngày để làm loãng dịch nhầy, giúp dịch dễ dàng thoát ra và ngăn ngừa nhiễm khuẩn.


3. Xoa huyệt Nghinh Hương
Huyệt Nghinh Hương (hay còn gọi là Nghênh Hương hoặc Xung Dương) có tác dụng rất hiệu quả trong việc điều trị các vấn đề về mũi, làm giảm khí nóng trong cơ thể, tán phong nhiệt, hỗ trợ chữa viêm mũi, sổ mũi. Đây là một huyệt có thể giúp thông mũi rất tốt.
Cách xác định huyệt Nghinh Hương khá đơn giản, nó nằm ngay bên cạnh cánh mũi, trên rãnh mũi, cách cánh mũi khoảng nửa thốn, tương đương với khoảng 0,8 – 0,9 cm. Việc day bấm huyệt này là an toàn cho hầu hết mọi lứa tuổi, bao gồm cả trẻ em, và không gây tác dụng phụ như thuốc kháng sinh.
Với trẻ bị tắc mũi hoặc chảy nước mũi, bạn có thể dùng đầu ngón tay day bấm huyệt Nghinh Hương ở hai bên lỗ mũi trong khoảng 1-2 phút. Khi bé cảm thấy mũi có cảm giác cay cay và căng tức ở cả hai cánh mũi cùng gò má là hiệu quả. Tuy nhiên, bạn cần chú ý không day bấm quá mạnh, và tốt nhất là dùng ngón tay út để giảm bớt lực tác động lên mũi trẻ. Mỗi ngày có thể thực hiện nhiều lần, trong khoảng 5-7 ngày tùy theo tiến triển của bệnh.


4. Sử dụng máy phun ẩm trong phòng
Trong điều kiện thời tiết hanh khô hoặc khi sử dụng điều hòa quá lâu vào mùa hè, không khí trong phòng trở nên khô, gây ra tình trạng nghẹt mũi và sổ mũi không chỉ ở trẻ em mà còn cả người lớn. Việc sử dụng máy phun hơi ẩm trong phòng sẽ giúp điều chỉnh độ ẩm của không khí, giúp không khí trở nên dễ chịu hơn.
Máy tạo độ ẩm trong phòng có thể giảm các triệu chứng nghẹt mũi, viêm xoang và đau họng khi thức dậy vào buổi sáng sau một đêm sử dụng điều hòa. Máy giúp không khí ẩm hơn, làm dịu các mô bị kích thích và mạch máu sưng trong mũi, đồng thời giúp làm loãng chất nhầy trong xoang.
Chú ý vệ sinh máy phun ẩm thường xuyên để tránh sự phát triển của vi khuẩn và nấm mốc, điều này có thể ảnh hưởng đến sức khỏe người sử dụng.


5. Sử dụng siro ho - cảm Ích Nhi cho trẻ
Siro ho - cảm Ích Nhi, với thành phần tự nhiên như húng chanh, mật ong, gừng, quất,... giúp giải cảm, giảm nghẹt mũi, ho, và sổ mũi. Các mẹ nên dự trữ từ 3 đến 5 lọ siro trong nhà để khi thời tiết thay đổi, nếu trẻ có triệu chứng sổ mũi, có thể cho trẻ uống ngay.
Theo đông y, những triệu chứng như nhức đầu, chảy mũi trong, hắt hơi, ngạt mũi hay thậm chí sốt nhẹ thường là do phong hàn xâm nhập làm mất chức năng của phế. Dùng các loại thuốc Tây có thể mang lại hiệu quả nhanh nhưng lại gây nhiều tác dụng phụ không tốt cho trẻ như mất ngủ, rối loạn thị giác, khô miệng,... Ngược lại, các thảo dược như húng chanh và gừng có tính cay, ấm sẽ giúp đẩy phong hàn ra khỏi cơ thể qua mồ hôi, giúp chữa trị bệnh từ gốc.


6. Đưa trẻ đi khám để nhận được sự tư vấn y tế
Trong trường hợp trẻ bị ho và sổ mũi kéo dài mà không thấy thuyên giảm, có thể bệnh đã chuyển biến nặng hơn. Lúc này, điều quan trọng nhất là bạn nên đưa trẻ đến bác sĩ để nhận sự tư vấn và điều trị đúng đắn. Các dấu hiệu dưới đây cho thấy cha mẹ cần đưa trẻ đi khám ngay:
- Trẻ dưới 2 tuổi bị sổ mũi kèm sốt và bỏ ăn hoặc bú kém.
- Trẻ lớn bị sốt trên 38,5 độ kèm ho nhiều. Nếu tình trạng sổ mũi kéo dài hơn 2 tuần và dịch mũi có màu vàng, mùi hôi, thì đó là dấu hiệu nhiễm khuẩn nặng và cần điều trị bằng kháng sinh.


7. Tắm nước ấm cho bé
Đối với những bé bị nghẹt mũi sinh lý (do hệ hô hấp chưa hoàn thiện), mẹ có thể cho bé tắm nước ấm để cải thiện tình trạng này. Nước ấm giúp giãn các mao mạch ở đường hô hấp, tạo cảm giác thoải mái và dễ thở hơn. Hơi nước từ bồn tắm cũng giúp làm loãng đờm, tạo điều kiện để dịch tiết hô hấp dễ dàng thoát ra ngoài.
Bên cạnh đó, mẹ có thể sử dụng tinh dầu bạc hà trong nước tắm. Tinh dầu bạc hà chứa menthol có tác dụng làm thông thoáng đường hô hấp, giúp bé thở dễ dàng hơn. Mẹ chỉ cần pha 2-3 giọt tinh dầu bạc hà với nước ấm để tắm cho bé, vừa giúp cải thiện ngạt mũi vừa ngăn ngừa các vấn đề về da như ngứa, mẩn đỏ hay mề đay.


8. Vệ sinh mũi cho trẻ bằng nước muối sinh lý
Để làm sạch mũi cho trẻ, bạn nên nhỏ nước muối sinh lý cho bé từ 3 đến 4 lần mỗi ngày khi bé có dấu hiệu hắt hơi liên tục. Việc nhỏ mũi là rất cần thiết, đặc biệt khi bé bị chảy nước mũi nhiều, vì nếu ngừng sẽ khiến viêm mũi kéo dài và dễ dẫn đến nhiễm trùng nặng hơn.
Khi thực hiện nhỏ mũi cho bé, cần chú ý một số điểm quan trọng:
- Ngâm lọ nước muối sinh lý trong nước ấm trước khi sử dụng để thuốc dễ dàng vào mũi của bé.
- Trước khi nhỏ, bạn cần phải hút sạch dịch nhầy và mủ trong mũi bé, nếu không thuốc sẽ không phát huy tác dụng. Với trẻ nhỏ chưa thể tự xì mũi, bạn hãy dùng quả bóng hút mũi để hút nhẹ nhàng dịch nhầy.
- Khi nhỏ mũi, hãy để bé nằm ngửa hoặc nếu bé không nằm ngửa thì nghiêng đầu ra sau để thuốc có thể vào sâu trong hốc mũi. Dùng ống nhỏ mũi đưa vào khoảng 1 cm và nhỏ từ từ 2-3 giọt vào mỗi bên mũi.
- Đối với trẻ bị nghẹt mũi, sau khi nhỏ thuốc, bạn nên đợi 1-2 phút để thuốc có thể làm loãng dịch trong mũi, sau đó có thể hút sạch dịch. Nếu bé sổ mũi nhiều, bạn có thể hút mũi thêm một lần nữa để tránh bé hít ngược dịch mũi vào trong, điều này có thể làm tình trạng viêm nhiễm trở nên trầm trọng hơn. Lưu ý không dùng tay bịt mũi khi hỉ mũi cho bé, hãy sử dụng giấy mềm và chỉ dùng một lần để tránh gây áp lực mạnh vào mũi của bé.


9. Sử dụng dầu tràm - khuynh diệp xoa vào lòng bàn chân cho trẻ
Khi bé có dấu hiệu hắt hơi hoặc sổ mũi, mẹ hãy xoa dầu tràm hoặc dầu khuynh diệp vào lòng bàn chân bé. Sau đó, massage nhẹ nhàng bàn chân trong khoảng 1-2 phút mỗi bên và đeo tất cho bé. Dù là phương pháp đơn giản nhưng lại vô cùng hiệu quả, đặc biệt với các bé sơ sinh.
Dầu khuynh diệp, chiết xuất từ lá cây khuynh diệp, là một nguyên liệu phổ biến trong việc chăm sóc sức khỏe, giúp giảm nghẹt mũi, chống viêm, kháng khuẩn và nấm. Nếu bé tắm chậu, mẹ có thể nhỏ vài giọt dầu vào nước tắm, sau khi tắm xong là thời điểm thích hợp để thoa dầu tràm hoặc dầu khuynh diệp lên bàn chân, mang tai, giúp bé giữ ấm và phòng tránh cảm lạnh hiệu quả.


10. Chăm sóc vệ sinh cá nhân và môi trường xung quanh
Hãy tạo thói quen cho trẻ về việc giữ gìn vệ sinh cá nhân và môi trường sống sạch sẽ. Với các bé nhỏ chưa nhận thức được, bố mẹ cần giúp con giữ cho chân tay, răng miệng, đồ chơi, quần áo... luôn sạch sẽ để ngăn ngừa vi khuẩn xâm nhập vào cơ thể. Đặc biệt, việc này càng cần thiết hơn khi bé đang bị ốm, ho hay sổ mũi.
Vào những ngày chuyển mùa, khi trẻ có dấu hiệu mệt mỏi và sổ mũi, bố mẹ nên hạn chế để bé chơi ngoài trời lâu. Khi tắm, hãy sử dụng nước ấm và tắm ở nơi kín gió, đảm bảo phòng sạch sẽ để giúp bé mau chóng hồi phục.

