1. Tsukemono - Món dưa muối truyền thống Nhật Bản
Tsukemono, tên gọi khác là dưa muối kiểu Nhật, được chế biến bằng cách ủ rau củ với muối, giấm hoặc các gia vị lên men. Đây là món ăn kèm quan trọng trong văn hóa ẩm thực Nhật, xuất hiện thường xuyên trong các bữa ăn gia đình. Phương pháp muối chua này giúp bảo quản rau củ lâu dài, đặc biệt hữu ích khi thu hoạch dư thừa.
Là món phụ không thể thiếu, tsukemono thường được dùng kèm cơm trắng và súp Miso. Nguyên liệu chính bao gồm các loại củ quả có vị chua tự nhiên, kết hợp với muối biển, giấm gạo, tương miso và cám lúa mạch. Hương vị đặc trưng của món này đến từ sự hài hòa giữa vị mặn, chua dịu và ngọt thanh, giúp kích thích vị giác và hỗ trợ tiêu hóa. Tsukemono phổ biến khắp các vùng miền Nhật Bản, từ quán ăn bình dân đến nhà hàng cao cấp.

2. Tảo biển - Nguyên liệu vàng trong ẩm thực Nhật
Là thành phần không thể thiếu trong ẩm thực Nhật Bản, rong biển xuất hiện trong nhiều món ăn từ súp miso, cơm nắm onigiri, sushi cho đến các loại salad và hộp cơm bento. Ngoài ra còn có các biến tấu như tảo biển ngâm chua, rong biển chiên giòn hay nước dùng từ tảo biển. Được ưa chuộng nhờ giá trị dinh dưỡng cao, nguồn nguyên liệu dồi dào và giá thành phải chăng.
Nhờ lợi thế địa lý bao bọc bởi biển, rong biển và tảo biển trở thành đặc sản nổi tiếng với đa dạng chủng loại tại xứ sở mặt trời mọc. Không chỉ mang hương vị đậm đà tự nhiên, chúng còn đem lại nhiều lợi ích cho sức khỏe. Du khách dễ dàng tìm thấy các món chay chế biến từ rong tảo tại hầu hết các nhà hàng Nhật Bản.
Đây cũng là món quà lưu niệm được nhiều người lựa chọn, có thể mua dưới dạng đóng gói tại các cửa hàng tiện lợi hay siêu thị trên khắp đất nước Nhật Bản.

3. Đậu phụ - Món chay quen thuộc
Bắt nguồn từ cố đô Kyoto, Yudofu là đặc sản chay nổi tiếng với quy trình chế biến tinh tế. Đậu phụ Nhật được làm từ đậu nành khô và mè trắng, qua quá trình lọc nước cẩn thận.
Món này được ninh trong nước dùng đặc biệt với công thức riêng của từng nhà hàng, khi chín sẽ được trình bày cùng tảo bẹ và rau tươi. Yudofu thường dùng kèm hai loại sốt đặc trưng là yuzu kosho và ponzu.
Dù không phải là fan của đậu phụ, thực khách khó lòng cưỡng lại hương vị tinh tế của Yudofu. Món này phổ biến khắp Nhật Bản, dễ dàng tìm thấy tại nhiều nhà hàng từ bình dân đến cao cấp.

4. Kinpira - Món xào hầm đậm đà
Kinpira là kỹ thuật nấu ăn kết hợp xào và hầm với nước tương và đường. Nguyên liệu chính thường là rễ ngưu bàng (gobo) và cà rốt, đôi khi thêm củ sen. Tên gọi Kinpira bắt nguồn từ nhân vật huyền thoại, phản ánh giá trị dinh dưỡng cao của món ăn.
Kinpira chế biến từ các loại rau củ như ngưu bàng, cà rốt, củ sen, đậu phụ và rong biển, nêm nếm với sốt mirin và tương đậu nành. Điểm nhấn của món này chính là rễ ngưu bàng - nguyên liệu phổ biến tại Nhật với vị ngọt dịu hài hòa cùng vị đắng nhẹ, giàu chất chống oxy hóa.
Kinpira thường xuất hiện trong bữa ăn gia đình Nhật, đặc biệt trong các dịp lễ hội khi dùng kèm với rượu sake truyền thống.

5. Onigiri - Cơm nắm truyền thống Nhật Bản
Khác biệt với cơm nắm Việt Nam, Onigiri là món ăn nhanh mang đậm nét văn hóa ẩm thực Nhật. Tên gọi bắt nguồn từ động từ "nigiru" (nắm chặt), còn được biết đến với cái tên "Omusubi". Xuất hiện từ lâu đời, Onigiri trở thành món ăn quen thuộc thể hiện sự trân quý của người Nhật với hạt gạo.
Onigiri được yêu thích nhờ sự tiện dụng và đa dạng trong cách chế biến. Từ gạo Nhật dẻo thơm, người ta nắm thành hình tam giác hoặc oval, bọc bởi lá rong biển giòn tan và điểm xuyết hạt mè đen trắng. Món ăn này thường xuất hiện trong các hộp cơm trưa, là lựa chọn ưa thích của những ai yêu thích ẩm thực Nhật Bản.

6. Natto - Đặc sản lên men từ đậu nành
Natto là món ăn cổ truyền Nhật Bản với cách chế biến đơn giản nhưng giá trị dinh dưỡng cao. Chứa nhiều protein, canxi, vitamin và các khoáng chất thiết yếu, Natto rất tốt cho hệ tiêu hóa và sức khỏe tim mạch.
Quy trình làm Natto gồm luộc chín đậu nành rồi ủ với enzyme Bacillus Subtilis ở nhiệt độ 40°C trong 14-18 giờ. Thành phẩm có màu nâu vàng, vị đậm đà cùng độ nhớt đặc trưng.
Dù có mùi nồng và vị khá đặc biệt, Natto lại là nguồn dinh dưỡng quý giá được khoa học công nhận. Trong lịch sử, cùng với miso, Natto từng là nguồn protein chính trong chế độ ăn chay của người Nhật khi việc tiêu thụ thịt động vật còn hạn chế.


7. Đậu Edamame
Edamame là giống đậu nành Nhật Bản thu hoạch khi còn non, giữ nguyên cả vỏ. Khác với đậu nành thông thường có màu be nhạt, Edamame nổi bật với sắc xanh tươi mát. Giống đậu này được nhập khẩu từ Nhật và canh tác thành công tại vùng Cái Dầu, An Giang.
Để đảm bảo chất lượng, Edamame phải được hái vào buổi sớm khi hạt còn xanh non, chưa chuyển sang giai đoạn già. Hạt đậu mang vị ngọt thanh đặc trưng, giàu dinh dưỡng với hàm lượng cao protein, chất xơ, axit amin và khoáng chất.
Tương tự như đậu phộng tại Việt Nam, người Nhật thường dùng Edamame như món khai vị chay truyền thống. Tên gọi Edamame bắt nguồn từ ý nghĩa "đậu tươi" trong tiếng Nhật. Chế biến món này cực kỳ đơn giản: chỉ cần hấp hoặc luộc đậu tươi rồi rắc chút muối biển, bạn đã có ngay món nhắm thơm ngon, bổ dưỡng để chiêu đãi bạn bè.


8. Tempura rau củ
Bên cạnh sushi và ramen, tempura chính là món ăn đặc trưng không thể thiếu trong ẩm thực Nhật Bản. Món chiên giòn này có lớp vỏ bột vàng ruộm, siêu mỏng giòn bao bọc những nguyên liệu tươi ngon bên trong. Đặc biệt, tempura rau củ không chỉ mang lại cảm giác giòn tan hấp dẫn mà còn bổ sung nguồn vitamin và chất xơ dồi dào cho cơ thể.
Khi thưởng thức, bạn sẽ cảm nhận được độ giòn rụm bên ngoài hòa quyện với vị ngọt thanh tự nhiên của rau củ bên trong. Món ăn trở nên hoàn hảo hơn khi dùng kèm nước chấm truyền thống cùng củ cải bào sợi mỏng. Các loại nguyên liệu phổ biến cho món tempura bao gồm: khoai lang Nhật, các loại nấm (nấm hương, nấm đùi gà), bí ngòi, ớt chuông, củ sen, cà tím cùng các loại lá như shiso và vừng.


9. Súp Miso
Súp miso - món ăn sáng truyền thống không thể thiếu trong văn hóa ẩm thực Nhật Bản. Món súp này được chế biến từ nước dùng dashi đậm đà kết hợp với tương miso thơm ngon, cùng các nguyên liệu phong phú như đậu phụ mềm mịn, rong biển tươi, cùng nhiều lựa chọn khác như nghêu, nấm, khoai tây, củ cải hoặc cá tùy theo khẩu vị.
Vị mặn nhẹ từ nước dùng dashi hòa quyện cùng hương vị đặc trưng của miso, kết hợp với độ thanh mát từ đậu hũ và rong biển tạo nên một món ăn nóng hổi không chỉ thơm ngon mà còn cực kỳ bổ dưỡng. Đây chính là lý do súp miso luôn giữ vị trí quan trọng trong bữa ăn của người Nhật.
Ít ai biết rằng, người Nhật có thói quen dùng súp miso ít nhất một lần mỗi ngày như một phần không thể thiếu trong văn hóa ẩm thực. Thiếu đi bát súp nóng hổi này, bữa ăn sẽ trở nên không trọn vẹn trong mắt người dân xứ Phù Tang.


10. Mì ramen chay
Khi nhắc tới mì ramen, đa số chúng ta thường liên tưởng ngay đến các nguyên liệu từ động vật như nước dùng ninh từ xương, trứng luộc. Thế nhưng ít ai biết rằng phiên bản chay của món ăn này cũng mang hương vị đặc trưng không kém. Ohsawa Japan đã cho ra đời dòng mì healthy ramen chuẩn Macrobiotic, đáp ứng nhu cầu của những người yêu thích ẩm thực chay.
Vẫn giữ được đặc trưng của món ramen truyền thống với sợi mì dai ngon, ramen chay gây ấn tượng bởi nước dùng thanh ngọt từ các loại rau củ, đặc biệt là nấm và củ cải. Dù không sử dụng nguyên liệu động vật nhưng hương vị món ăn vẫn đủ sức làm hài lòng cả những thực khách khó tính nhất.
Đây chắc chắn là món ăn không thể bỏ qua dành cho những ai đam mê ẩm thực chay Nhật Bản.


11. Bánh Mochi
Mochi - loại bánh truyền thống làm từ gạo nếp dẻo thơm, đã trở thành biểu tượng ẩm thực không thể thiếu trong văn hóa Nhật Bản từ thế kỷ 18. Không chỉ là món ăn hàng ngày, mochi còn mang ý nghĩa tâm linh sâu sắc trong các dịp lễ Tết quan trọng.
Được ví như bánh dày Việt Nam, mochi thường xuất hiện như vật phẩm cúng lễ không thể thiếu trong mỗi gia đình Nhật. Đặc biệt, phiên bản mochi chay với lớp vỏ dẻo thơm từ bột nếp, nhân ngọt từ đậu đỏ và nước cốt dừa là lựa chọn hoàn hảo cho người ăn chay.
Cấu tạo đặc biệt gồm 3 lớp tinh tế:
- Lớp ngoài: vỏ bánh dẻo dai từ gạo nếp thượng hạng
- Lớp giữa: nhân đậu đỏ truyền thống
- Lõi trong: thường là kem mát lạnh

12. Cà tím (natsu)
Cà tím (natsu) - món phụ độc đáo trong ẩm thực Nhật, được chế biến tinh tế bằng cách hấp hoặc nướng vừa tới rồi ướp với sốt miso thơm ngon. Sự kết hợp giữa vị ngọt thanh của cà tím và vị umami đậm đà từ sốt miso tạo nên trải nghiệm vị giác khó quên. Thực đơn chay còn phong phú hơn với các món như konyaku làm từ khoai tây, khoai mỡ và bí đỏ.

13. Kushimono
Kushimono - món xiên nướng rau củ phổ biến tại các quán ăn đường phố Nhật Bản. Mỗi xiên là sự kết hợp hài hòa giữa các loại rau củ tươi ngon như củ sen giòn, nấm đùi gà, ớt chuông xanh cùng đậu bắp và bạch quả, được chấm với loại nước sốt đặc trưng. Ngoài ra, Kushiage - chả giò rau củ chiên giòn không thịt cũng là lựa chọn tuyệt vời cho thực khách ăn chay.
