1. Kim Tử Long
Kim Tử Long là một trong những nghệ sĩ không ngừng cống hiến cho nền nghệ thuật cải lương cũng như làng giải trí hiện đại. Anh được giới trẻ biết đến qua các game show hài hước, với hình ảnh tươi vui, yêu đời và luôn mang lại những tiếng cười sảng khoái cho người xem. Dù đã ngoài 50 tuổi, Kim Tử Long vẫn miệt mài tham gia các chương trình truyền hình, cố gắng giữ gìn và đưa cải lương đến gần hơn với khán giả trẻ. Đặc biệt, sự xuất hiện của anh cùng gia đình trong các chương trình thực tế đã mang lại niềm vui và sự thích thú cho người hâm mộ.
Không chỉ nổi bật trong lĩnh vực cải lương, Kim Tử Long còn khẳng định tài năng trong thời kỳ Tân nhạc. Anh đã để lại dấu ấn đậm nét qua các vở cải lương như Người đẹp bến Tiền Châu, Y Ban và nàng tiên, Phụng Nghi Đình… Trong sự nghiệp, anh đã nhận được nhiều giải thưởng danh giá, như giải Đôi diễn viên được yêu thích nhất cùng nghệ sĩ Ngọc Huyền vào năm 1992, huy chương vàng Hội diễn sân khấu chuyên nghiệp toàn quốc 1995, giải Gương mặt nghệ sĩ tài hoa năm 2000 và giải Mai Vàng 2003.


2. Bạch Tuyết
Bạch Tuyết, sinh năm 1945, là một nghệ sĩ cải lương huyền thoại, được mệnh danh là “Cải lương chi bảo”. Cô là Tiến sĩ Nghệ thuật Cải lương đầu tiên của Việt Nam và được phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân. Tên thật của bà là Nguyễn Thị Bạch Tuyết, sinh ngày 24 tháng 12 năm 1945 tại làng Khánh Bình, Châu Ðốc (nay thuộc xã Khánh An, huyện An Phú, tỉnh An Giang). Từ nhỏ, bà đã bộc lộ tài năng ca hát và thường được thầy cô cho biểu diễn trong các đêm văn nghệ. Mồ côi mẹ từ năm 9 tuổi, Bạch Tuyết đã bắt đầu đi hát tại các nhà hàng ca nhạc, thể hiện những bài tân nhạc như “Nắng đẹp miền Nam”, “Làng tôi”, “Tiếng còi trong sương đêm”…
Suốt sự nghiệp của mình, Bạch Tuyết không chỉ để lại dấu ấn sâu đậm trong dòng nhạc cải lương mà còn góp phần bảo tồn và phát triển nghệ thuật này. Bà đã tham gia nhiều vở cải lương, tân cổ, ca cổ và kịch xã hội hiện đại. Tuy nhiên, nổi tiếng nhất phải kể đến vai Linh Lan trong Âm mưu và tình yêu và vai Cô Lựu trong Đời cô Lựu. Đây chính là những vai diễn đã gắn liền với tên tuổi của Cải lương chi bảo Bạch Tuyết, tạo nên những dấu ấn không thể phai nhòa trong lòng khán giả yêu mến cải lương.


3. NSND Thanh Tòng
NSND Thanh Tòng (1948-2016) là một trong những nghệ sĩ cải lương vĩ đại của Việt Nam, được phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân và được biết đến như là ‘Vua cải lương Hồ quảng’. Ông tên thật là Nguyễn Thanh Tòng, sinh năm 1948 tại Sài Gòn. Thanh Tòng xuất thân từ gia đình nghệ thuật với gia tộc Vĩnh Xuân ban, nơi ông kế thừa truyền thống sân khấu cải lương. Ông nội của ông, nghệ sĩ Nguyễn Văn Thắng, còn được biết đến với biệt danh bầu Thắng, là một nghệ sĩ hát bội lừng danh đầu thế kỷ 20. Thân sinh ông là nghệ sĩ Minh Tơ, một trong những tên tuổi lớn trong làng cải lương.
Thanh Tòng là thế hệ thứ 3 trong gia tộc Vĩnh Xuân ban, được xem là một trong Ngũ đại gia tộc của sân khấu cải lương Việt Nam. Mặc dù dòng nhạc cải lương hiện nay không còn được ưa chuộng như trước, nhưng với sự đam mê của các bạn trẻ như Phương Mỹ Chi và nhiều tài năng trẻ khác, cải lương vẫn còn nhiều hy vọng được phát triển và thịnh vượng trong tương lai, như những thế hệ đi trước đã làm.


4. Út Bạch Lan
Út Bạch Lan (1935 – 2016), tên thật là Đặng Thị Hai, được mệnh danh là sầu nữ trong làng cải lương ca cổ. Sinh ra tại Long An, nơi nhiều nghệ sĩ tài hoa xuất thân, câu chuyện cuộc đời bà giống như một câu chuyện cổ tích cho những ai tin vào khả năng của chính mình. Xuất thân từ một gia đình nghèo, sự nghiệp của Út Bạch Lan là hành trình của cô bé hát rong, rồi trở thành nữ nghệ sĩ nổi tiếng với giọng ca vàng. Vở diễn "Trọng Thủy – Mỵ Châu" chính là bước ngoặt đưa bà đến với nghề hát.
Vào thập niên 50, cặp đôi Út Bạch Lan – Thành Được đã làm rạng danh sân khấu Kim Chưởng. Cả hai đã tạo dựng nên thương hiệu cho đoàn Thanh Minh – Thanh Nga. Sau này, bà kết hôn với nghệ sĩ Thành Được, một chuyện tình vừa ngọt ngào, vừa đượm buồn như giọng ca của bà. Những năm tháng sau này, bà tìm thấy niềm vui tuổi già nơi cửa Phật. Cả đời bà đã cống hiến những vở diễn tuyệt vời như Nửa đời hương phấn (vai The/Hương), San Hậu, Tấm lòng của biển (vai bà Thảo), Tình mẫu tử (vai bà Trương), Tình tráng sĩ (vai cô lái đò), Thuyền ra cửa biển (vai Chiêu Trúc Lệ), Tuyệt tình ca (vai bà Lan).


5. Thoại Mỹ
Thoại Mỹ, tên thật là Nguyễn Thị Ngọc Mỹ (sinh năm 1969), xuất thân từ gia đình nghệ thuật truyền thống, được sự dìu dắt của người chị là nghệ sĩ Thoại Miêu và Út Trong trong những ngày đầu bước chân vào cải lương. Cô không chỉ được sự chỉ bảo tận tình từ hai chị, mà còn nhận được sự động viên lớn từ nghệ sĩ Lệ Thủy, giúp cô theo đuổi con đường ca hát chuyên nghiệp. Cùng khóa với những nghệ sĩ tài năng như Kim Tử Long, Ngọc Huyền, Tô Châu, Thùy Trang, Thoại Mỹ đã tham gia Nhà hát Trần Hữu Trang và không ngừng phát triển sự nghiệp cho đến nay.
Trong sự nghiệp của mình, Thoại Mỹ đã giành được Giải Mai Vàng vào các năm 1995, 2003, 2005, 2007 và được phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ Ưu tú vào năm 2007. Một trong những vai diễn ấn tượng nhất của cô là vai Võ Tắc Thiên trong vở Thái Bình Công chúa. Ngoài ra, cô còn ghi dấu ấn với các vai diễn khác như Ngọc Hân trong Hồn Thơ Ngọc, Thúy Kiều trong Kim Vân Kiều, và Nhớ trong Diều Ơi, tạo nên những khoảnh khắc khó quên trong lòng khán giả.


6. Ngọc Huyền
Nghệ sĩ Ngọc Huyền (sinh năm 1970) là một trong những tên tuổi lớn của nghệ thuật cải lương Việt Nam. Cô được biết đến với hai lúm đồng tiền duyên dáng và mái tóc đen dài, đặc trưng. Ngọc Huyền đã giành được nhiều giải thưởng lớn trong nước, nhận danh hiệu Nghệ sĩ Ưu Tú và được khen ngợi là người đã “đưa cải lương bứt phá khỏi các khuôn mẫu cũ… để tiếp cận nhịp sống của thời đại.” Giọng hát ngọt ngào của cô luôn chiếm được sự yêu mến của khán giả. Trong nhiều năm qua, cô đã góp mặt trong các chương trình cải lương trên truyền hình và các sân khấu lớn trên khắp cả nước.
Cô tên thật là Vũ Hà Ngọc Huyền, sinh năm 1970 tại Sài Gòn. Gia đình cô di cư vào Nam năm 1954. Cha cô là một kiến trúc sư gốc Hà Nội, mẹ cô quê ở Hà Tây. Mặc dù gia đình không ai theo nghề nghệ thuật, nhưng Ngọc Huyền lại có niềm đam mê sâu sắc với cải lương. Cô được mẹ khuyến khích và truyền cảm hứng, bước vào con đường ca hát từ khi mới 14 tuổi, bắt đầu sự nghiệp nghệ thuật đầy ấn tượng của mình.


7. Cẩm Tiên
Cẩm Tiên, tên thật là Võ Thị Cẩm Tiên, sinh năm 1970 tại Sài Gòn, là một nghệ sĩ nổi bật trong lĩnh vực cải lương. Cô được khán giả yêu mến nhờ giọng hát ngọt ngào, tình cảm, dịu dàng và ấm áp, mang đậm dấu ấn riêng biệt của mình. Đam mê vọng cổ từ khi mới 6 tuổi, Cẩm Tiên đã quyết định từ bỏ nghề giáo để theo đuổi nghệ thuật. Cô gia nhập đoàn hát Trung Hiếu và nhanh chóng trở thành một trong những nghệ sĩ nổi bật. Hiện tại, Cẩm Tiên đã là Nghệ sĩ Ưu Tú, gắn liền với các vở cải lương như: Chuyện tình cô gái điên (với Minh Vương, Thoại Mỹ), Trái tim người vợ (với Trọng Hữu, Phượng Loan, Lê Hồng Thắm), Tình yêu muôn mặt (với Chí Linh, Thanh Hằng), Tình mẫu tử (với Dương Thanh, Thanh Hằng), Đất mẹ mãi cưu mang (với Chiêu Hùng, Linh Vương), và nhiều vở khác.
Cô cũng tham gia các vở diễn nổi tiếng như: Trên đỉnh yêu thương, Hãy gọi nhau là cố nhân, Ánh sáng tình yêu… Thành công của Cẩm Tiên đã vang dội trong và ngoài nước, khẳng định vị trí của cô trên sân khấu cải lương. Cẩm Tiên từ bỏ ước mơ làm giáo viên để theo đuổi âm nhạc và đã bộc lộ niềm đam mê với vọng cổ từ khi còn nhỏ. Bên cạnh sự nghiệp ca hát, Cẩm Tiên còn tích cực tham gia các hoạt động từ thiện, như tặng gạo cho người nghèo ở Tiền Giang.


8. Phượng Liên
Hiện tại, nghệ sĩ cải lương Phượng Liên đang sinh sống cùng chồng tại Mỹ, nơi cô có thể nổi bật hơn với khán giả âm nhạc hải ngoại. Tuy nhiên, đối với những khán giả lớn tuổi, tên tuổi Phượng Liên vẫn mãi khắc sâu trong ký ức. Ban đầu, Phượng Liên không có đam mê ca hát, thậm chí bà chỉ hát “cho vui” và chủ yếu thể hiện các bài nhạc Âu. Mọi chuyện thay đổi khi một lần, bà thể hiện bài vọng cổ trên đường và được phát hiện tài năng, từ đó bà được thuyết phục để theo đuổi dòng nhạc này.
Sau khi vượt qua sự phản đối của gia đình để theo nghiệp ca hát, Phượng Liên đã trở thành một hiện tượng và nhanh chóng ngang tầm với các ngôi sao nổi tiếng thời bấy giờ. Trước khi định cư ở nước ngoài cùng chồng, bà đã nhận được Huy chương vàng giải Thanh Tâm nhờ vai diễn trong vở Người nhạn trắng.


9. NSND Út Trà Ôn
Nghệ sĩ nhân dân Út Trà Ôn là cha của ca sĩ Bích Phượng, một ca sĩ nổi tiếng với dòng nhạc dân ca Nam Bộ. Ông không chỉ được yêu mến nhờ những vở cải lương nổi tiếng, mà còn thu hút đông đảo khán giả qua các bài hát vọng cổ. Ngoài ra, ông còn là người sáng lập gánh hát Kim Thanh, một trong những gánh hát nổi bật thời kỳ đó, với sự góp mặt của các nghệ sĩ cải lương tên tuổi như: Kim Chưởng, Thúy Nga, Thanh Tao, cùng ông làm giám đốc.
Với tài năng và cống hiến của mình, năm 1997, ông được phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân. Ông qua đời vào năm 2001 tại Thành phố Hồ Chí Minh. Những tác phẩm tiêu biểu của ông trên sân khấu cải lương có thể kể đến như: Tuyệt tình ca, Nạn con rơi, Kiều Phong A Tỷ...


10. Ngọc Giàu
Mặc dù xuất thân từ một gia đình nghèo khó, nhưng với giọng hát bẩm sinh và niềm đam mê mãnh liệt với nghệ thuật, Ngọc Giàu nhanh chóng được tham gia diễn xuất – dù là vai nhỏ, nhưng bà đã có mặt khá thường xuyên ở các gánh hát gần nhà. Sau khi gia nhập đoàn hát Kim Chưởng và biểu diễn khắp nơi, Ngọc Giàu được giới thiệu và ký hợp đồng với hãng đĩa Châu Á – một trong những hãng đĩa lớn của Sài Gòn thời bấy giờ – khi mới chỉ 14 tuổi. Thành công đến sớm, nhưng không khiến Ngọc Giàu lơ là với sự nghiệp.
Bà miệt mài đi hát và nhận được sự mến mộ rộng rãi từ khán giả. Được phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ Ưu Tú khi mới 34 tuổi, và Nghệ sĩ Nhân Dân vào năm 2011. Ngọc Giàu đã có một sự nghiệp rực rỡ với hơn 100 vai diễn, hơn 50 sân khấu và hàng chục bộ phim điện ảnh.


11. Phượng Loan
Trong hai năm gần đây (2014 và 2015), Phượng Loan liên tục giành giải Nghệ sĩ cải lương được yêu thích nhất tại HTV Awards. Năm 2007, cô vừa được phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ Ưu Tú, vừa giành Giải Mai Vàng. Cũng trong năm 2013, Phượng Loan vinh dự nhận giải Cống hiến từ HTV Awards.
Tất cả những thành tựu này đều là phần thưởng xứng đáng dành cho Phượng Loan, người luôn tận tâm với nghề và không ngần ngại thể hiện những vai diễn khó khăn, bao gồm cả những vai xấu xí hay vai nam. Những vở diễn nổi bật của chị có thể kể đến: Loài hoa không tên, Hãy yêu nhau thật lòng, Huyền thoại tình yêu, Đêm hội long trì…


12. Diệp Lang
Diệp Lang là một trong những nghệ sĩ cải lương có đóng góp lớn nhất cho nền âm nhạc nước nhà. Năm 1993, ông được phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ Ưu Tú và sau đó là Nghệ sĩ Nhân Dân vào năm 2003. Ông cũng đã gắn bó lâu dài với Hội Nghệ sĩ Sân khấu TP.HCM, là thành viên Ban Chấp hành trong suốt 20 năm.
Diệp Lang nổi tiếng qua các vở diễn như: Tìm lại cuộc đời, Hội đồng Dư, Người anh khác mẹ… Ngoài ra, ông cũng được yêu mến tại các cộng đồng kiều bào ở Tây Âu, Pháp và Úc. Tuy nhiên, hiện nay vì lý do sức khỏe, ông chỉ tham gia vào những vai diễn nhỏ trên sân khấu và đã dừng lại công việc ca hát.


13. Lệ Thủy
Nghệ sĩ nhân dân Lệ Thủy là một trong những tượng đài vững chắc của nền cải lương Việt Nam. Bà và Vũ Linh chính là hai cái tên gắn liền với sự phát triển của dòng nhạc cải lương, trở thành hình mẫu cho các nghệ sĩ trẻ noi theo. Xuất thân từ gia đình nghèo, Lệ Thủy bắt đầu sự nghiệp từ năm 10 tuổi. Cô từng là người ngâm thơ, kép con, đào nhì, rồi dần dần vươn lên trở thành một trong những nghệ sĩ nổi bật. Năm 16 tuổi, bà đã giành giải Thanh Tâm, trở thành nữ nghệ sĩ trẻ nhất đoạt giải này. Trong suốt sự nghiệp, bà đã nhận nhiều giải thưởng danh giá, trong đó có Kỷ lục Guinness Việt Nam năm 2008 cho Đôi bạn diễn lâu năm và ăn ý nhất với nghệ sĩ Minh Vương, và Giải Nữ nghệ sĩ cải lương được yêu thích nhất tại HTV Awards 2013.
Vào năm 2012, bà được Nhà nước phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân. Dù không còn xuất hiện nhiều trên các phương tiện truyền thông đối với thế hệ 9X, nhưng cặp đôi Minh Vương – Lệ Thủy mãi là hình ảnh không thể nào phai mờ trong lòng người hâm mộ cải lương.


14. Minh Vương
Minh Vương, được mệnh danh là “Ông hoàng nhạc cải lương”, là người bạn diễn ăn ý của nghệ sĩ Lệ Thủy, với kỷ lục Guinness năm 2008 cho Cặp đôi đóng chung lâu năm và ăn ý nhất. Sau hơn 30 năm đóng góp cho nghệ thuật, Minh Vương được trao danh hiệu Nghệ sĩ ưu tú vào năm 2007. Dù cải lương không còn phổ biến với giới trẻ, Minh Vương và vợ vẫn được khán giả kiều bào đón nhận nồng nhiệt khi biểu diễn ở nước ngoài.
Minh Vương và Vũ Linh là những tượng đài vững chãi trong nền nghệ thuật cải lương truyền thống. Những vai diễn nổi bật như cậu Tùng trong "Nửa đời hương phấn" và Võ Minh Luân trong "Đời cô Lựu" đã giúp Minh Vương ghi dấu ấn sâu đậm trong lòng khán giả. Suốt sự nghiệp, ông đã cộng tác với nhiều nghệ sĩ tên tuổi như Bạch Tuyết, Phượng Liên, Lệ Thủy, Thanh Tuấn, Minh Phụng,...


15. Vũ Linh
Vũ Linh, với những người yêu thích cải lương, là một biểu tượng của dòng cải lương xã hội. Ông đã khẳng định tên tuổi qua các vở cải lương như Sông Bé, Hiếu và Tình, cùng những vở ca cổ nổi tiếng như Lưu Sơn Bá Chúc Anh Đài. Với vẻ ngoài thư sinh và thần thái trong các vở cải lương xã hội, Vũ Linh đã tạo dựng cho mình một hình ảnh vững chắc trong lòng người hâm mộ, trở thành tượng đài không thể phai mờ.
Không ai trong cộng đồng yêu cải lương lại không biết đến tên tuổi của Vũ Linh. Những tác phẩm nổi tiếng của ông như Hòn vọng phu, Giũ áo bụi đời, Lương Sơn Bá, Cô đào hát đã giúp ông gặt hái không ít thành công. Đặc biệt, trong suốt sự nghiệp, Vũ Linh đã đạt được các giải thưởng quan trọng như Nghệ sĩ cải lương được yêu thích nhất, Nghệ sĩ ưu tú, và Diễn viên được yêu thích nhất. Sau 15 năm ca hát, Vũ Linh tiếp tục tổ chức các chuyến biểu diễn ở hải ngoại và nhận được sự yêu mến nồng nhiệt từ kiều bào.

