Top 10 bài hát Nga nổi tiếng nhất trong lòng người Việt

Kachiusa là một biểu tượng của âm nhạc Nga, đồng thời cũng là một bài hát được yêu thích trong lòng các chiến sĩ Việt Nam. Ra đời vào năm 1938, Kachiusa đã trở thành một phần không thể thiếu trong đời sống tinh thần của quân dân Liên Xô trong suốt các cuộc chiến tranh, tiếp thêm sức mạnh và niềm hy vọng cho những người lính Hồng quân. Những giai điệu của bài hát này vang lên khắp nơi, tạo nên một hiện tượng âm nhạc đặc biệt và cũng là một dấu mốc quan trọng trong lịch sử âm nhạc Nga.

Bài hát kể về Kachiusa, một cô gái tha thiết yêu một người lính, luôn gửi gắm những lá thư bày tỏ tình yêu với người yêu và với quê hương. Lời ca trong bài hát có đoạn: “Em bước trên bờ sông và cất tiếng hát về thảo nguyên mênh mông, về chim đại bàng, về người yêu, về những bức thư em gìn giữ...” nhằm diễn tả tình yêu sâu đậm ấy.

"Đào vừa ra hoa cành lá gió đưa vầng trăng tà.

Ngoài dòng sông màn sương trắng vun lững lờ.

Kìa bến sông thoáng bóng ai in trong lòng sương mờ.

Cất cao lời ca làm rung cỏ cây ven bờ.

Lời hát trong phút giây bay qua làn sương mờ biết chăng chàng ơi,

tình Kachiusa đang chờ.

Ngày này năm xưa chàng ra đi nơi miền biên thùy.

Vì quê hương dù mấy khó nguy không sờn.

Này hỡi ai nhắn cho ta mấy câu về phương trời,

tới tay người yêu rằng ta nhớ mong đêm ngày.

Rằng chớ quên mối duyên xưa ở bên dòng sông này,

giữ yên làng quê, tình Kachiusa đang chờ."

Chiều hải cảng là một trong những ca khúc trữ tình nổi bật nhất trong giai đoạn chiến tranh Vệ quốc. Bài hát này (tiếng Nga: Вечер на рейде) được sáng tác bởi nhạc sĩ Vasily Solovyov-Sedoi, với lời của Alexander Churkin vào năm 1941 tại Leningrad.

Chiều hải cảng kể về tình yêu của người thủy thủ đối với quê hương, thành phố cảng đang trong tình trạng bị bao vây bởi kẻ thù. Bài hát đã khắc sâu vào trái tim của nhiều thế hệ người Việt và trở thành nguồn động viên tinh thần, góp phần kích lệ các thế hệ thanh niên tham gia cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước.

"Chiều xuống chiều dần buông

Lặng lẽ trời mờ sương

Đêm về những âm thanh nghe sao dịu dàng.

Đồng chí quý mến ơi

Cùng đến với chúng tôi

Hát lên bài ca say đắm khi chiều rơi.

Thành phố xinh xắn của tôi ơi

Ngày mai tôi sẽ vắng xa rồi.

Trời nắng mới sắp lên

Tàu lướt nhớ tới em

Trên bờ khăn xanh thắm vẫy chào ta..."

Cây thùy dương là một tác phẩm âm nhạc thể hiện phong cách hợp xướng đặc trưng của vùng Ural, Nga. Nhạc phẩm này được sáng tác bởi nhạc sĩ Evgenhi Podygin, trong khi lời bài hát lấy cảm hứng từ những bài thơ của Mikhail Pilipenko. Đây là một trong những giai điệu đẹp nhất của âm nhạc Nga. Hình ảnh cây thùy dương không chỉ tượng trưng cho đất nước Nga mà còn gắn liền với con người và nền văn hóa đặc sắc của quốc gia này, tạo nên một giá trị biểu tượng mạnh mẽ trong văn học và âm nhạc.

"Chiều dần buông màu tím vẳng bên sông lời hát êm đềm

Hoà với tiếng tàu đêm chập chờn đi về xa phiá chân trời

Cất tiếng hát bước chân đi cùng ngồi bên thuỳ dương mờ in bóng

Nhìn bầu trời sao lấp lánh hát với nhau lời hát tâm tình

Nhìn mấy cánh hoa trắng rơi lòng ngập ngừng nghe trái tim bồi hồi
Này cành thùy dương yêu mếnbiết chăng em vì cớ sao buồn

Này cành thùy dương yêu mếnbiết chăng em vì cớ sao buồn"

Bài hát Thời thanh niên sôi nổi, hay còn được biết đến với câu hát mở đầu "Dù tuyết rơi gió nổi, dù những vì sao bay giữa trời đêm...", là một trong những ca khúc nổi tiếng của Liên Xô được sáng tác vào năm 1958 bởi nhạc sĩ Alexandra Pakhmutova và nhà thơ Lev Oshanin. Bài hát này được viết cho bộ phim "Ở phía bên kia" của đạo diễn Fyodor Filippov.

Bộ phim được chuyển thể từ tiểu thuyết cùng tên của tác giả Victor Kin, kể về cuộc sống đầy gian nan của những đoàn viên Komsomol trong thập niên 1920. Bên cạnh Thời thanh niên sôi nổi, Pakhmutova cũng sáng tác thêm bốn tác phẩm âm nhạc khác dựa trên thơ của Oshanin, cùng một số bản giao hưởng. Bài hát này đã trở thành bài ca không chính thức của Bộ Tình trạng khẩn cấp Nga sau khi cơ quan này được thành lập vào năm 1994.

"Lòng ta hằng mong muốn và ước mơ

Bàn tay son sắt giương cao ngọn cờ

Để ngàn đời bền vững Tổ quốc ta

Trời cao muôn vì sao chói loà

Dù sương gió tuyết rơi

Dù vắng ngôi sao giữa trời

Hoà trái tim với tiếng ca

Thúc ta nhịp chân bước đường xa.

Còn chân, còn nhịp bước, còn tiến lên

Còn đôi mắt sáng ta đâu chịu hèn.

Ngực còn đập theo tiếng nhịp sống chung

Bền gan ta cùng đi tới cùng."

Đàn sếu (tiếng Nga: Журавли) là một ca khúc nổi tiếng của Nga, được nhạc sĩ Yan Abramovich Frenkel phổ nhạc từ bài thơ của Rasul Gamzatov, qua bản dịch tiếng Nga của Naum Grebnyov. Bài hát này kể về những người lính đã hy sinh trong cuộc chiến tranh Vệ quốc vĩ đại. Rasul Gamzatov, nhà thơ đến từ Dagestan, đã sáng tác bài thơ Đàn sếu bằng tiếng Avar. Ý tưởng viết về loài sếu xuất hiện sau chuyến thăm của ông đến Công viên Hòa bình ở Hiroshima, nơi có bức tượng của cô gái trẻ Teiko Sasaki. Trước khi qua đời vì bức xạ hạt nhân, cô gái này hy vọng rằng nếu có thể xếp đủ 1000 con sếu, cô sẽ sống sót.

Sau khi bài hát Đàn sếu được phổ biến, nhiều tượng đài và phù điêu hình đàn sếu bay đã được dựng lên tại các chiến trường xưa. Hình ảnh con sếu trong bài hát đã trở thành biểu tượng tưởng niệm những người đã ngã xuống trong cuộc Chiến tranh Vệ quốc vĩ đại từ năm 1941 đến 1945. Ở Liên Xô, các tượng đài hình đàn sếu đã được dựng ở các thành phố Saratov và Leningrad.

"Đôi lúc tôi chợt nghĩ rằng, người lính

Trong cuộc chiến tranh đẫm máu đã hy sinh,

Không vĩnh viễn nằm sâu trong lòng đất

Mà hóa thành những đàn sếu trắng tinh.

Họ bay mãi tự xa xăm quá khứ

Tới ngày nay và trò chuyện cùng ta,

Phải vì thế mà ta thường tư lự

Hay chạnh buồn khi lặng ngắm trời xa.

Hôm nay lúc hoàng hôn đang dần tới

Tôi bồi hồi khi thấy giữa màn sương
Đàn sếu trắng bay chỉnh tề hàng lối

Như đoàn người lê bước giữa đồng hoang..."

Tình ca du mục được sáng tác vào năm 1917 (theo một số tài liệu là năm 1924) bởi nhạc sĩ Boris Fomin (1900-1948). Lúc đầu, bài hát phản ánh nỗi buồn, sự cô đơn và nỗi nhớ nhung của một chàng trai sống giữa thảo nguyên bao la. Bài hát này đã trở thành biểu tượng cho dòng người Nga di cư sang châu Âu và là một phần không thể thiếu trong hành trang tinh thần của những người Nga ở nước ngoài. Nổi tiếng đến mức nhiều người tưởng rằng đây là một bài dân ca Nga, không nhớ đến tên tuổi của tác giả.

Bài hát Tình ca du mục, với lời ca và nhạc nguyên bản của Boris Fomin và Konstantin Podolevsky, đã vang lên khắp các con phố và sân khấu trên những thảo nguyên mênh mông của Liên Xô. Tại Việt Nam, bài hát cũng được yêu mến và nổi tiếng, với các bản dịch hoàn hảo để người nghe thưởng thức qua những giọng ca như Trọng Tấn, Việt Hoàng.

"Thảo nguyên bát ngát mênh mông đến cuối trời

Cỏ cây hoa lá hương thơm tỏa ngát đồng

Tìm em năm tháng thấy đâu hình bóng người

Em thân yêu ơi biết em giờ này nơi nao

Nhắn giúp cho ta chim ơi , nhắn giúp cho ta mây ơi

Thảo nguyên bát ngát đem giấu em ta nơi nào

Lần theo dấu vết em đi , tìm đâu cho thấy em tôi

Tình yêu bốc cháy trong tim phút giây nào nguôi

Tháng tháng năm năm trôi qua

Bão tuyết mưa rơi sương sa

Tình anh vẫn xanh như lá cây trong mùa xuân..."

Bài hát Tạm biệt Moskva của Pakhmutova, được thể hiện bởi các ca sĩ Lev Leshchenko và Valentina Tolkunova trong lễ bế mạc Thế vận hội mùa hè 1980 tại Moskva, đã tạo nên một dấu ấn sâu đậm trong lòng hàng triệu người Nga và khán giả quốc tế.

Lời ca khắc họa nỗi tiếc nuối của tác giả về thời gian đã qua, về cảnh vật và con người nơi đất nước Nga. Tạm biệt Moskva đã vượt ra ngoài khuôn khổ của Thế vận hội Olympic, trở thành một bài hát bất hủ, được hát vang mỗi khi người ta phải rời xa xứ sở của những cây bạch dương và chú gấu Misha.

"Tạm biệt Mátxcơνɑ

Thật lặng уên νà thiêng liêng trong giờ ρhút chiɑ tɑу

Quá trôi nhɑnh những ρhút giâу rất tuуệt νời.

Ôi Misɑ xin tạm biệt người bạn hiền уêu thương

Hãу trở νề νới khu rừng rất diệu kỳ!

Buồn làm chi, mỉm cười đi trong giờ ρhút xɑ nhɑu

Hãу khắc sâu trái tim tɑ những tháng ngàу

Mátxcơνɑ xin tạm biệt hẹn gặρ lại mɑi đâу

Những ước νọng sẽ tới gần νới bɑo người!

Tạm xɑ nhɑu, bạn mến уêu!

Kỷ niệm thương mến trong tim mɑng theo

Và lời cɑ sẽ νɑng xɑ

Mátxcơνɑ mãi ghi sâu lòng tɑ."

Đôi bờ được sáng tác bởi nhạc sĩ Andrey Yakovlevich, với phần lời của Grigorii Mikhailovich Pozhenyan. Bài hát là chủ đề chính trong bộ phim Khát nước, sản xuất năm 1959, phản ánh những câu chuyện về chiến tranh Vệ quốc. Nội dung phim dựa trên các sự kiện có thật. Đôi bờ nói về tình yêu chân thành giữa một cô gái và một chàng trai. Bài hát không chỉ có những lời ca đẹp đẽ và lãng mạn như “cỏ trong sương ướt”, “sóng vờn với sóng...”, mà còn mang đậm nỗi buồn của cô gái, khi tình yêu của cô và người yêu chỉ có thể tồn tại bên bờ một dòng sông, không thể liên lạc với nhau.

Bài hát Đôi bờ được nhiều người Việt Nam yêu thích. Lời Việt của bài hát này cũng giàu chất thơ và không bi thương như bản gốc tiếng Nga. Phần lời Việt nhẹ nhàng và lạc quan hơn. Hai câu cuối của lời Việt thể hiện rõ điều này: “Mình em riêng thắm thiết yêu anh, với niềm tin thiết tha. Một dòng sông sóng nước long lanh, đôi bờ đâu cách xa”.

"Đêm dài qua, dưới mưa rơi, em mong chờ anh tới

Cây cỏ hoa như nói nên lời em hạnh phúc nhất đời

Lòng em riêng biết có yêu anh, giữa tình đôi lứa ta,

một dòng sông sóng nước long lanh, đôi bờ đâu cách xa…

Trên dòng sông, sóng đôi nhau, thiên nga đùa trên sóng

Bên bờ sông vai sánh vai nhau, đôi đôi bước theo dòng

Mình em riêng đứng ngóng trông anh, với tình yêu thiết tha

Một dòng sông sóng nước long lanh, đôi bờ đâu cách xa…

Đêm dần qua ánh ban mai đang lan tràn dâng tới.

Trên bờ sông soi bóng em dài, xa xa phía chân trời.

Mình em riêng thắm thiết yêu anh, với niềm tin thiết tha.

Một dòng sông sóng nước long lanh, đôi bờ đâu cách xa…"

Chiều Matxcơva do Vasili Solovyov-Sedoy sáng tác phần nhạc, còn lời là của Mikhail Matusovsky. Bài hát này ban đầu được biết đến qua một bộ phim nhưng không thu hút nhiều sự chú ý. Mãi đến khi nghệ sĩ Vladimir Konstantinovich Troshin thể hiện, bài hát mới thực sự có được sức sống mới. Ngay từ lần phát sóng đầu tiên, Chiều Matxcơva đã nhanh chóng chiếm được cảm tình của người nghe và tạo ra một làn sóng cảm xúc mạnh mẽ khắp Liên Xô.

Lời bài hát Chiều Matxcơva đã vượt ra ngoài biên giới và được yêu mến ở nhiều quốc gia trên thế giới như Pháp, Thụy Điển, Tây Ban Nha, Ý, Trung Quốc,... Ở Việt Nam, bài hát cũng trở nên quen thuộc và được chuyển thể sang lời Việt, với những màn trình diễn ấn tượng của các ca sĩ nổi tiếng như Trung Kiên, Quang Thọ, Quang Huy...

"Chiều thanh vắng là đây âm thầm gió rì rào
Rừng cây chim muông lắng suốt canh thâu
Hỡi em! Thấu chăng tình trong lòng bao trìu mến
Mátxcơva bên chiều vắng thanh bình
Hỡi em! Thấu chăng tình trong lòng bao trìu mến
Mátxcơva bên chiều vắng thanh bình

Dòng sông nước nhẹ trôi xuôi về phía chân trời
Màn đêm lung linh sáng ánh trăng soi
Vợi xa thoáng đưa về bao lời ca nồng ấm
Chứa chan vui trong chiều vắng yêu đời
Vợi xa thoáng đưa về bao lời ca nồng ấm
Chứa chan vui trong chiều vắng yêu đời

Kìa em ngước nhìn ai đôi màu mắt nâu huyền
Dường như bao lưu luyến mối tơ duyên
Sao không nói nên lời, trong lòng bao trìu mến
Matxcơva trong chiều vắng thanh bình!
Sao không nói nên lời, trong lòng bao trìu mến
Matxcơva trong chiều vắng thanh bình!"

Triệu đóa hồng là một ca khúc được sáng tác từ bài thơ cùng tên của nhà thơ người Nga Andrey Andreyevich Voznesensky. Bài thơ kể lại câu chuyện tình yêu của danh họa tài ba người Gruzia, Niko Pirosmani và một nữ ca sĩ người Pháp, được chuyển thể thành tiểu thuyết.

Bài hát Triệu đóa hồng không chỉ là lời nhắc nhở về tình yêu thuở thanh xuân mà còn phản ánh sự lãng mạn mà nhiều người mong muốn. Tác phẩm này đã nổi tiếng không chỉ tại Nga mà còn ở nhiều quốc gia khác. Tại Nhật Bản, bài hát được ví như "biểu tượng của những bản tình ca". Còn ở Việt Nam, bài hát vẫn tiếp tục vang vọng qua các thế hệ, giữ vững sức sống trong lòng người dân.

"Một chuyện tình yêu anh họa sĩ
Vào trong tranh vẽ những u buồn
Lòng anh thầm yêu nàng ca sĩ
Cô gái rất yêu bông hoa hồng

Dưới anh nắng sương long lanh
Triệu cành hồng khoe sắc thắm
Mới sáng sớm bên song thưa
Em bên hoa cười trong nắng
Mới diễm phúc cho anh
Thêm bao yêu thương lòng say đắm
Sẽ mãi mãi như hoa kia
Trao cho em suốt cuộc đời..."